«Θερμής υποδοχής» έτυχε από τα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένταξη της γείτονος στο αμυντικό πρόγραμμα SAFE, παρά την αντίθετη στάση που είχε εξ αρχής η Ελλάδα.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της τουρκικής ιστοσελίδας turkiyetoday.com, το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ονομασία «Support to Arms Financing in Europe» (SAFE), τέθηκε σε ισχύ και περιλαμβάνει την Τουρκία ως υποψήφια χώρα, παρά τις προσπάθειες της Ελλάδας να την αποκλείσει, σύμφωνα με ειδικούς άμυνας που μίλησαν στο πρακτορείο Anadolu.
Τι είναι το πρόγραμμα SAFE
Το SAFE αποτελεί ένα πακέτο χρηματοδότησης ύψους 150 δισ. ευρώ (169,9 δισ. δολάρια), σχεδιασμένο για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών ικανοτήτων και τη μείωση της εξάρτησης από το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδίως μετά τις πιέσεις της κυβέρνησης Τραμπ για μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αυτονομία στον τομέα της άμυνας.
«Η τουρκική αμυντική βιομηχανία έτοιμη να ενισχύσει τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ» μετά την υιοθέτηση του SAFE
Με βάση τη δομή του προγράμματος SAFE, το οποίο εγκρίθηκε με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΕ στις 27 Μαΐου, τα κράτη μέλη της ΕΕ, η Ουκρανία, η Νορβηγία, το Λιχτενστάιν και η Ισλανδία μπορούν να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες χρησιμοποιώντας πιστώσεις έως 150 δισ. ευρώ. Οι χώρες αυτές μπορούν επίσης να αγοράζουν κοινά προϊόντα από τις δικές τους βιομηχανίες.
Υποψήφιες χώρες όπως η Τουρκία, καθώς και τρίτες χώρες με συμφωνίες με την ΕΕ όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, μπορούν επίσης να συμμετέχουν σε κοινές προμήθειες. Ωστόσο, το 65% της αξίας κάθε προϊόντος άμυνας πρέπει να προέρχεται από την «ευρωπαϊκή» κατηγορία (δηλ. ΕΕ, Ουκρανία, Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ισλανδία), ενώ το υπόλοιπο 35% μπορεί να προέρχεται από την κατηγορία των τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Οι ελληνικές προσπάθειες αποκλεισμού της Τουρκίας δεν ευδοκίμησαν»
Κατά το δίμηνο από τις 19 Μαρτίου, η Ελλάδα πραγματοποίησε έντονες πιέσεις στις Βρυξέλλες για τον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα, σύμφωνα με πηγές.
Ο ευρωβουλευτής Νικόλας Φαραντούρης, μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του Ευρωκοινοβουλίου, αντέδρασε έντονα μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ένταξη της Τουρκίας.
«Κατόπιν αιτήματος του Γερμανού Καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, αφαιρέθηκε το άρθρο 218 της Συνθήκης που προέβλεπε ομοφωνία (δικαίωμα βέτο) από τον κανονισμό του SAFE. Αφαιρέθηκε σκοπίμως», δήλωσε, ανακοινώνοντας σχέδια για προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ενδεχομένως στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Ο καγκελάριος Μερτς, στην πρώτη του επίσκεψη στις Βρυξέλλες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, δήλωσε σε ανταποκριτή του Anadolu πως «η Τουρκία είναι εξαιρετικά πολύτιμος εταίρος και θα κάνει ό,τι μπορεί για να επεκταθεί αυτή η συνεργασία στον τομέα της άμυνας».
«Η συνεργασία Baykar-Leonardo ως πρότυπο»
Η Καρολίνα Βάντα Ολσόφσκα, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Τουρκικών Σπουδών στην Πολωνία (η οποία έχει την Προεδρία της ΕΕ), υπογράμμισε τη σημασία της ένταξης της Τουρκίας, παρά την αντίθεση της Ελλάδας.
«Η Ελλάδα επιδίωξε να αλλάξει το πλαίσιο ώστε να αποκλειστεί η Τουρκία. Υπήρξαν αρχικά προτάσεις ώστε να απαιτείται ομοφωνία για τέτοιες συμφωνίες», δήλωσε.
Ωστόσο, η απόφαση για έγκριση μέσω ειδικής πλειοψηφίας δείχνει, σύμφωνα με την ίδια, ότι «οι χώρες της ΕΕ θέλουν να αποφύγουν ένα σενάριο όπου μία χώρα, όπως η Ελλάδα, μπορεί να μπλοκάρει τη συνεργασία με την Τουρκία».
Η συνεργασία της τουρκικής Baykar με την ιταλική Leonardo για την παραγωγή τουρκικών UAV στην Ιταλία αποτελεί, σύμφωνα με την ίδια, προηγούμενο για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας.
«Ο αποκλεισμός της Τουρκίας θα ήταν στρατηγικό λάθος», αναφέρουν ειδικοί
Ο καθηγητής Άντριου Λέιθαμ, ειδικός σε θέματα ασφάλειας και διατλαντικών σχέσεων, χαρακτήρισε οποιαδήποτε απόπειρα αποκλεισμού της Τουρκίας ως «στρατηγική μυωπία».
«Η Τουρκία είναι περιφερειακή δύναμη με ισχυρή αμυντική βιομηχανία. Δεν μπορείς να μιλάς σοβαρά για ευρωπαϊκή αμυντική αυτονομία ενώ διαρκώς αντιμετωπίζεις την Τουρκία ως παρία. Αυτό δεν είναι στρατηγική – είναι εσωτερική πολιτική ντυμένη ως πολιτική εξωτερικής ασφάλειας», δήλωσε.
Τόνισε ότι ακόμη και πλήρης συμμετοχή της Τουρκίας δεν σημαίνει «λευκή επιταγή», αλλά αναγνώριση του ρόλου της στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής άμυνας.
«Τα σύνορα της Ευρώπης φλέγονται και η πολυτέλεια των μικροπολιτικών αντιπαραθέσεων έχει παρέλθει. Το SAFE μπορεί να αποτελέσει πραγματικό βήμα προόδου, εφόσον χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία στρατηγικού βάθους και όχι για την αναπαραγωγή παλαιών διχασμών», κατέληξε.
Η Λευκή Βίβλος της ΕΕ ωθεί στην ενίσχυση της άμυνας
Οι προσπάθειες των τελευταίων μηνών για ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας οδήγησαν την Κομισιόν στην ανακοίνωση νέας στρατηγικής στις 19 Μαρτίου, υπό τη μορφή της «Λευκής Βίβλου», η οποία περιλαμβάνει αύξηση στρατιωτικών δαπανών και παραγωγής έως το 2030 και χρηματοδότηση κοινών έργων.
Το πακέτο SAFE των 150 δισ. ευρώ καταρτίστηκε για να διευκολύνει την επίτευξη των στόχων αυτών. Το άρθρο 17 του κανονισμού SAFE, που επιτρέπει τη συμμετοχή και υποψήφιων χωρών, έφερε το ζήτημα της Τουρκίας στο προσκήνιο.
Η ένταξη της Τουρκίας στο SAFE αποτελεί σημαντική εξέλιξη στην ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, τη στιγμή που η ήπειρος δέχεται πιέσεις για την ενίσχυση της στρατηγικής της αυτονομίας εν μέσω αυξανόμενων παγκόσμιων απειλών.
Πηγή: turkiyetoday
