Σήμερα, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθέτησε επίσημα την οδηγία για την παρακολούθηση των εδαφών, δημιουργώντας για πρώτη φορά ένα ενιαίο ευρωπαϊκό πλαίσιο για την αξιολόγηση και παρακολούθηση της υγείας των εδαφών. Ο στόχος: υγιή εδάφη σε όλη την Ευρώπη έως το 2050.
Το νέο πλαίσιο προβλέπει εθνικά συστήματα παρακολούθησης, όπου τα κράτη-μέλη θα αξιολογούν φυσικές, χημικές και βιολογικές παραμέτρους των εδαφών τους με κοινή ευρωπαϊκή μεθοδολογία. Επίσης, προβλέπεται η υποβολή τακτικών εκθέσεων στην Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος για την κατάσταση των εδαφών, την αστικοποίηση (κάλυψη με άσφαλτο/σκυρόδεμα) και τους μολυσμένους χώρους.
Ορίζονται ακόμη κοινές κατηγορίες υγείας εδαφών και ενδεικτικές τιμές-στόχοι (χωρίς δεσμευτικό χαρακτήρα), για να βοηθήσουν τα κράτη να εντοπίσουν προτεραιότητες. Το νέο πλαίσιο επίσης εστιάζει σε νέους ρύπους όπως τα PFAS (αιωνόβιες χημικές ουσίες), φυτοφάρμακα και μικροπλαστικά.
Προβλέπονται ακόμη μέτρα για τον μετριασμό της αστικοποίησης (π.χ. περιορισμός της σφράγισης εδαφών με άσφαλτο), καθώς και βελτίωση της διαχείρισης μολυσμένων χώρων (π.χ. βιομηχανικές περιοχές, χωματερές).
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, η Κομισιόν, η οποία κατέθεσε την αρχική πρόταση για το σχέδιο Οδηγίας για την παρακολούθηση και την ανθεκτικότητα του εδάφους, στις 5 Ιουλίου 2023. Μετά την ψήφιση του, η Επιτροπή αναμένεται να αναπτύξει κοινά εργαλεία και θα διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ κρατών-μελών.
Στα επόμενα βήματα, και μετά τη σημερινή ολοκλήρωση έγκρισης στο Συμβούλιο της ΕΕ, αναμένεται η ψήφισή του στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε τις επόμενες εβδομάδες.
Όσον αφορά την υποχρέωση ενσωμάτωσης, τα κράτη-μέλη θα έχουν 3 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος για να ενσωματώσουν τους νέους κανόνες στην εθνική νομοθεσία.
