Οι 27 χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν οριστικά νομοθεσία που ενισχύει τα δικαιώματα των εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες όπως η Uber ή η Deliveroo.
Το κείμενο προβλέπει την αναγνώριση ως μισθωτών πολλών ανθρώπων που εργάζονται σήμερα υπό ανεξάρτητο καθεστώς ως οδηγοί ή διανομείς (delivery).
Όμως ο τρόπος που θα γίνει αυτό παραμένει ασαφής και εξαρτάται από τις εθνικές ρυθμίσεις ενώ το κείμενο υποτίθεται ότι είχε σκοπό να δημιουργήσει ένα εναρμονισμένο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Η οδηγία μπορεί τώρα να τεθεί σε εφαρμογή μετά τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της ΕΕ. Οι χώρες μέλη έχουν δύο χρόνια προκειμένου να την ενσωματώσουν στη νομοθεσία τους, εξήγησε το Συμβούλιο της ΕΕ.
Το κείμενο επικυρώθηκε με πολύ μεγάλη πλειοψηφία από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα τέλη Απριλίου, έπειτα από μια πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με μεγάλη δυσκολία στις αρχές Μαρτίου ανάμεσα στους διαπραγματευτές των χωρών μελών και του Ευρωκοινοβουλίου, σε ένα υπόβαθρο άσκησης έντονων παρασκηνιακών πιέσεων των ενδιαφερομένων επιχειρήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά σε “τουλάχιστον 5,5 εκατομμύρια” σε σύνολο σχεδόν 30 εκατομμυρίων, τον αριθμό των εργαζομένων στις πλατφόρμες που καταχωρούνται ως ανεξάρτητοι και ως εκ τούτου στερούνται αδίκως τα κοινωνικά πλεονεκτήματα της μισθωτής εργασίας.
Αρχικά, το κείμενο που είχε προταθεί στα τέλη του 2021 από την Επιτροπή δημιουργούσε ένα τεκμήριο μισθωτής εργασίας στη βάση ενοποιημένων αντικειμενικών κριτηρίων σε κλίμακα ΕΕ: το γεγονός ότι μία πλατφόρμα ορίζει τα επίπεδα των αμοιβών, επιβλέπει από απόσταση την παροχή υπηρεσιών, δεν επιτρέπει στους υπαλλήλους της να επιλέξουν τα ωράριά τους ή να αρνηθούν αποστολές, τους επιβάλλει να φοράνε στολή, ή ακόμη τους απαγορεύει να εργάζονται για άλλες επιχειρήσεις.
Όμως η οδηγία που υιοθετήθηκε τελικά ανακαλεί αυτόν τον κάτολογο, αφήνοντας μεγάλη αυτονομία στις χώρες μέλη.
Ένα “θεμιτό τεκμήριο” απασχόλησης θα πρέπει να εισαχθεί σε κάθε ένα από τα 27 νομικά συστήματα των χωρών μελών.
Θα ενεργοποιείται όταν τα γεγονότα μαρτυρούν ‘έλεγχο” των εργαζομένων από την επιχείρηση. Όμως τα γεγονότα αυτά θα εγκαθιδρύονται “σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και τις εθνικές συλλογικές συμβάσεις, λαμβανομένης υπόψη της νομολογίας της ΕΕ”.
Το κείμενο θα επιτρέψει ωστόσο στους εργαζομένους στις πλατφόρμες να αμφισβητήσουν το εργασιακό καθεστώς τους επικαλούμενοι αυτό το “τεκμήριο” και το βάρος της απόδειξης θα βαραίνει τους εργοδότες.
