Ο πόλεμος στη Γάζα έχει μετατρέψει το μεγαλύτερο μέρος του θύλακα σε σωρούς από μπάζα.
Πάνω από 123.000 κτίρια έχουν καταστραφεί ολοκληρωτικά και άλλα 75.000 έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Wall Street Journal, που στηρίζεται σε δορυφορικές αναλύσεις των Ηνωμένων Εθνών.
Πρόκειται για το 81% των κτισμάτων του θύλακα – μια κλίμακα καταστροφής που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο.
Το αποτέλεσμα: 68 εκατομμύρια τόνοι ερειπίων. Μια ποσότητα αντίστοιχη με 186 Empire State Buildings ή 162 Γέφυρες Golden Gate, όπως υπολογίζει το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του ΟΗΕ (UNDP).
Και μέσα σε αυτό το χαοτικό τοπίο βρίσκονται χιλιάδες βλήματα που δεν εξερράγησαν, αλλά και ανθρώπινα λείψανα περίπου 10.000 αγνοουμένων, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές αρχές.
Όμηροι του εξοπλισμού και της πολιτική
Η ουσιαστική απομάκρυνση των ερειπίων μπορεί να ξεκινήσει μόνο αν το Ισραήλ επιτρέψει την είσοδο βαρέος μηχανολογικού εξοπλισμού και ειδικών υλικών για την εξουδετέρωση ανεξερράγμενων πυρομαχικών.
Και αυτό δεν αναμένεται να συμβεί πριν υπάρξει συμφωνία Ισραήλ–Χαμάς για τη δεύτερη φάση του ειρηνευτικού σχεδίου του προέδρου Τραμπ, το οποίο βρίσκεται σήμερα σε πλήρες αδιέξοδο.
Εν τω μεταξύ, οι πάνω από 2 εκατ. κάτοικοι της Γάζας ζουν μέσα σε σκηνές, σε αυτοσχέδιους προσφυγικούς καταυλισμούς που πλημμυρίζουν με τις πρώτες χειμερινές βροχές.
Ο επικεφαλής του UNDP στα παλαιστινιακά εδάφη, Jaco Cilliers, προειδοποιεί:
«Ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, το έργο θα χρειαστεί πέντε – πιθανότερα επτά χρόνια.»
Με 9 εκσκαφείς
Σήμερα στη Γάζα λειτουργούν μόλις:
- 9 εκσκαφείς
- 67 φορτωτές
- 75 φορτηγά
- 1 μηχανή θραύσης μπετόν (crusher)
Αυτός είναι σχεδόν όλος ο εξοπλισμός που έχει απομείνει.
Για να επιτευχθεί ο στόχος του UNDP, απαιτείται η είσοδος:
- 120 φορτηγών
- 80 φορτωτών
- 20 εκσκαφέων
- πολλαπλών crushers
Το Ισραήλ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της WSJ, φοβάται ότι μπορούν να αξιοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς – κυρίως για την ανακατασκευή ή επέκταση των υπόγειων σηράγγων της Χαμάς.
Παρότι το U.S. Civil-Military Coordination Center ασκεί πίεση προς το Τελ Αβίβ, η τελική απόφαση ανήκει στο Ισραήλ.
Τα στάδια της εκκαθάρισης
Ο UNDP βρίσκεται ακόμη στη φάση έκτακτης ανάγκης:
ανοίγουν δρόμοι, αποκαθίσταται η πρόσβαση σε νοσοκομεία, φούρνους και προσωρινά σχολεία.
Τα επόμενα στάδια περιλαμβάνουν:
Διαλογή υλικών
Τι μπορεί να ανακυκλωθεί (μέταλλο, μπετόν, τούβλα) και τι όχι (έπιπλα, προσωπικά είδη, αμίαντος).
Θραύση μπετόν
Το μπετόν μετατρέπεται σε υλικό επίχωσης για δρόμους και θεμελιώσεις.
Υψηλού κινδύνου ανασκαφές
Εργασίες μέσα σε κτίρια όπου υπάρχουν ανεξερράγμενα πυρομαχικά. Αυτή η φάση δεν έχει ακόμη ξεκινήσει.
Παρά τους κινδύνους, κάποιοι κάτοικοι προσπαθούν μόνοι τους να καθαρίσουν τα σπίτια τους. Άλλοι αναζητούν συγγενείς στα ερείπια. Η Reem Ajjour, 25 ετών, ψάχνει τρόπο να απομακρύνει τα μπάζα του σπιτιού της για να βρει τον σύζυγο και την κόρη της:«Δεν έχω άλλη επιλογή από το να ψάξω για τα σώματά τους.»
Η ζωή μέσα στα χαλάσματα: μικρές νίκες, τεράστια εμπόδια
Παρά τις δυσκολίες, μικρές παρεμβάσεις έχουν μεγάλο αντίκτυπο:
η εκκαθάριση ερειπίων σε βασικούς δρόμους έχει μειώσει στο μισό τον χρόνο μετακίνησης μεταξύ πόλεων, και έχουν ξανανοίξει 270 οδικές αρτηρίες.
Ωστόσο, ο κίνδυνος παραμένει παντού. Παιδιά και ενήλικες τραυματίζονται κάθε εβδομάδα από μη εκραγέντα πυρομαχικά.
Το UNMAS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την αποναρκοθέτηση, έχει εντοπίσει εκατοντάδες τέτοια αντικείμενα, αλλά δεν μπορεί να τα απομακρύνει, αφού το Ισραήλ δεν έχει εγκρίνει την είσοδο εξειδικευμένου εξοπλισμού.
Ένα έργο που ξεπερνά κάθε γνωστό προηγούμενο
Από τους 68 εκατ. τόνους μπάζων, μόλις 209.000 τόνοι έχουν συλλεχθεί και ανακυκλωθεί μέχρι σήμερα.
Η επόμενη μέρα της Γάζας μοιάζει με ένα τεράστιο παζλ:
- πολιτικό,
- τεχνικό,
- οικονομικό,
- ανθρωπιστικό.
Και όλα εξαρτώνται από τρεις παράγοντες:χρηματοδότηση, είσοδος εξοπλισμού και πολιτική βούληση για διατήρηση της εκεχειρίας.
Όπως το θέτει στη WSJ ο Alessandro Mrakic του UNDP: «Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Καθώς θα μπαίνουμε ξανά στα σπίτια, θα βρίσκουμε όλο και περισσότερα εκρηκτικά.»
