Σε τρεις επιστήμονες απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής.
Πρόκειται για τους Πιέρ Αγκοστινί (Γαλλία), Φέρεντς Κράους (Ουγγαρία/Αυστρία) και Αν Λ’Ουιγιέ (Γαλλία/Σουηδία), οι οποίοι βραβεύθηκαν για πειραματικές μεθόδους που δημιουργούν παλμούς φωτός attosecond για τη μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων στην ύλη, όπως ανακοίνωσε η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Στοκχόλμης που απονέμει το βραβείο.
Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο που αυξήθηκε φέτος σε 11 εκατομμύρια κορώνες Σουηδίας (950.000 ευρώ).
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2023 #NobelPrize in Physics to Pierre Agostini, Ferenc Krausz and Anne L’Huillier “for experimental methods that generate attosecond pulses of light for the study of electron dynamics in matter.” pic.twitter.com/6sPjl1FFzv— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 3, 2023
Με αυτούς τους παλμούς θα μπορέσουμε για πρώτη φορά να παρακολουθήσουμε μια μεγάλη γκάμα δυναμικών φαινομένων των ηλεκτρονίων μέσα στα άτομα. Για παράδειγμα μαζί με τη θεμελιακής σημασίας παρακολούθηση των κβαντικών μεταπτώσεων των ηλεκτρονίων, θα γίνει δυνατή η ανάπτυξη ισχυρών λέιζερ ακτίνων που θα έχουν πολλές εφαρμογές στην Φυσική, τη Χημεία και τη Βιοχημεία.
Ένα attosecond ή αττοδευτερόλεπτο (συμβολίζεται με as) είναι υποδιαίρεση της μονάδας χρόνου, του ενός δευτερολέπτου (s), και ισούται με 1×10−18 s.
Συγκριτικά, ένα attosecond είναι για το ένα δευτερόλεπτο, ότι είναι το ένα δευτερόλεπτο για 31,71 δισεκατομμύρια χρόνια (η ηλικία τους σύμπαντος είναι περίπου 14 δισεκατομμύρια χρόνια). Με πιο απλούς όρους το attosecond είναι δισεκατομμυριοστά του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου.
Οι παλμοί attosecond μπορούν τώρα να χρησιμοποιηθούν, ως η ταχύτερη «κάμερα» όλων των εποχών, για την καταγραφή της υπερταχείας δυναμικής ηλεκτρονίων. Παλμοί ακτίνων Χ στην κλίμακα των attosecond θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να βιντεοσκοπήσουμε σε αργή κίνηση ηλεκτρόνια και άτομα σε ζωντανά κύτταρα.
