Το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί μετά την επίθεση σε γήπεδο, στα Υψίπεδα του Γκολάν, που άφησε πίσω της 12 νεκρά παιδιά και την κοινότητα των αραβόφωνων Δρούζων σε βαθύ πένθος, είναι εκρηκτικό. Ισραήλ και ΗΠΑ τονίζουν ότι η επίθεση έγινε με ρουκέτα ιρανική, που εκτοξεύτηκε από τον Λίβανο και κατά συνέπεια δεν θα μπορούσε να είναι κάποιος άλλος από πίσω της από την Χεζμπολάχ. Η τρομοκρατική οργάνωση, που έχει στενότατους δεσμούς με την Τεχεράνη, αρνείται την όποια εμπλοκή και διατείνεται ότι το πλήγμα έγινε από ισραηλινό αντιαεροπορικό πύραυλο.

Η αντίδραση των Δρούζων

Έως τώρα η αραβόφωνη, εθνοθρησκευτική κοινότητα των Δρούζων, φαινόταν να έχει διαβεβαιώσεις από τους πατριάρχες της στον Λίβανο, ότι δεν θα μπει στο στόχαστρο. Αυτό – ίσως από λάθος υπολογισμό – δεν τηρήθηκε. Το πώς θα αντιδράσουν και οι ίδιοι οι Δρούζοι επίσης θα κρίνει πολλά για τη συνέχεια.

Τα ισραηλινά αντίποινα έως τώρα ήταν «μετρημένα». Αλλά όλοι προετοιμάζονται για κάτι μεγαλύτερο και το ερώτημα είναι εάν αυτό θα είναι ελεγχόμενο και διαχειρίσιμο. Το παραμικρό λάθος, ο όποιος εσφαλμένος υπολογισμός, η όποια αντίδραση που θα ξεπεράσει κόκκινες γραμμές μπορεί να οδηγήσει στην κήρυξη ολοκληρωτικού πολέμου ανάμεσα σε Ισραήλ και Λίβανο. Μία τέτοια εξέλιξη θα βύθιζε στο χάος όλη τη Μέση Ανατολή.

Το «ατύχημα»

Όλοι οι εμπλεκόμενοι δηλώνουν επισήμως ότι δεν θέλουν κάτι τέτοιο. Μπορούν όμως να το αποφύγουν;  Το «ατύχημα» είναι πάντα ο μεγαλύτερος φόβος σε τέτοιες περιπτώσεις. Το είχε εξηγήσει με απλά λόγια ο Έιμος Χόχσταϊν. Γεννημένος στο Ισραήλ ο Αμερικανός αξιωματούχος (που έχει εμπειρία κυρίως στον ενεργειακό τομέα) έχει επιλεγεί από τον τζο Μπάιντεν για τον ρόλο «πυροσβέστη» στα σύνορα Ισραήλ – Λιβάνου.

Σε ένα webinar του περασμένου Μαΐου, σύμφωνα με το CNN, τόνιζε: «Αυτό για το οποίο ανησυχώ κάθε μέρα είναι πως από έναν εσφαλμένο υπολογισμό, από ένα ατύχημα, κάποιος θα χτυπήσει ένα λεωφορείο γεμάτο παιδιά ή άλλου είδους στόχο αμάχων, που θα μπορούσε να αναγκάσει το πολιτικό σύστημα και στις δύο χώρες να ανταπαντήσει κατά τρόπο που να οδηγεί στον πόλεμο. Παρόλο που και οι δύο πλευρές πιθανώς καταλαβαίνουν ότι ένας πόλεμος μεγαλύτερης ή βαθύτερης κλίμακας δεν είναι προς το συμφέρον καμίας πλευράς».

Το ανάλογο του «ατυχήματος με το λεωφορείο» ήρθε το βράδυ του Σαββάτου στα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν. Μία ρουκέτα έπεσε σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου. Δώδεκα παιδιά, ηλικίας από 10 έως 16 ετών, σκοτώθηκαν ενώ έπαιζαν. Είμαστε πιο κοντά από ποτέ στο να γίνει ο φόβος του Χοχστάιν μία εφιαλτική πραγματικότητα.

«Πλησιάζουμε στη στιγμή ενός ολοκληρωτικού πολέμου εναντίον της Χεζμπολάχ», παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, Ίσραελ Κατς, το βράδυ του Σαββάτου. «Η απάντηση σε αυτό το γεγονός θα είναι ανάλογη», διεμήνυσε.

Πιέσεις στον Νετανιάχου

Οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν  «το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τους πολίτες του έναντι τρομοκρατικών επιθέσεων», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, για να ξεκαθαρίσει ωστόσο οι ΗΠΑ δεν ήθελαν «να δουν τη σύγκρουση να κλιμακώνεται».

Μπορεί η ισραηλινή απάντηση να είναι «ανάλογη» χωρίς να ανάψει το φυτίλι του πολέμου; Αυτό θα εξαρτηθεί όχι μόνο από τις εξωτερικές πιέσεις που θα δεχθεί παρασκηνιακά ο Μπενιαμίν Νετανιάχου από τις δυνάμεις της Δύσης να δείξει αυτοσυγκράτηση, αλλά και από τις πιέσεις που θα δεχθεί ο Ισραηλινός πρωθυπουργός στο εσωτερικό της χώρας του.

«Έχουμε βαρεθεί με την αφ’ υψηλού ρητορική και τα κούφια λόγια που συνοδεύονται από αδύναμες ενέργειες», δήλωσε στο CNN ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ. «Ο μόνος τρόπος να τα σταματήσουμε όλα αυτά, ο μόνος τρόπος να αποτρέψουμε τους εχθρούς μας από το να μας χτυπήσουν… είναι να αντεπιτεθούμε. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος», συμπλήρωσε.

Εδώ και μήνες, η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να αποκλιμακώσει τις εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ. Είναι με διαφορά ο ισχυρότερος «πληρεξούσιος» του Ιράν με 150.000 πυραύλους και ρουκέτες στραμμένους προς τον νότο.

Κοντά σε μία άμεση σύγκρουση Ιράν – ΗΠΑ;

Ο Ντέιβιντ Μίλερ, ανώτερος συνεργάτης στο Carnegie Endowment for International Peace, προειδοποίησε: «Οι συνθήκες μπορεί να πυροδοτήσουν μία κατάσταση, που δεν έχουμε δει ποτέ σε αυτή την περιοχή: έναν μεγάλο περιφερειακό πόλεμο, μία άμεση σύγκρουση Ιράν – ΗΠΑ».

Τι είναι αυτό που αφήνει μία αχτίδα αισιοδοξίας; Κατά τους τελευταίους 10 μήνες ήρθαμε αρκετές φορές πολύ κοντά στην ανάφλεξη στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ. Η Μέση Ανατολή έφτασε σε πολλές περιπτώσεις στο χείλος του πολέμου. Κάθε φορά, ωστόσο, το Ισραήλ, η Χεζμπολάχ, το Ιράν έκαναν τελικά ένα βήμα πίσω.

Νατάσα Στασινού • [email protected]