Πριν από 120 χρόνια δύτες ανακάλυψαν ένα ναυάγιο στα Αντικύθηρα. Μέσα στους θησαυρούς του ήταν και μία αρχαία μηχανή, που αρχικά δεν τράβηξε πολύ το ενδιαφέρον. Επρόκειτο όμως να ξαναγράψει την ανθρώπινη Ιστορία.
Ο μυστηριώδης Μηχανισμός των Αντικυθήρων γοητεύει έκτοτε αρχαιολόγους, μαθηματικούς και επιστήμονες. Αν και έχουμε κάποια στοιχεία για το πώς λειτουργούσε και τι πληροφορίες έδινε, οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη ξεκλειδώσει πολλά μυστικά του και το πλήρες εύρος των δυνατοτήτων του. Ευελπιστούν τώρα ότι θα το πετύχουν χρησιμοποιώντας τους πιο προηγμένους μηχανισμούς ακτίνων 3D. Με αφορμή τις νέες μελέτες, που βρίσκονται σε εξέλιξη, το BBC παρουσιάζει σε βίντεό του τα μυστικά του αρχαιότερου υπολογιστή στον κόσμο.
«Όταν κοιτάξαμε τα αποτελέσματα ήταν πραγματικά εντυπωσιακά. Αναγκαστήκαμε να αναθεωρήσουμε πλήρως τα όσα γνωρίζαμε για την ιστορία της τεχνολογίας» λέει στο BBC o Βρετανός καθηγητής Τόνι Φριθ και εξηγεί: «Ήταν ένας τόσο προηγμένος, έξυπνος μηχανισμός, που ήταν εντελώς σοκαριστικό το γεγονός ότι είχε εφευρεθεί στην αρχαία Ελλάδα.
Όταν ήρθε για πρώτη φορά στο φως από τους δύτες, ήταν απλώς ένας «σκουριασμένος» δίσκος. Η αξία του δεν είχε γίνει αντιληπτή έως και το 1902 όταν ανακαλύφθηκε ότι περιλαμβάνει γρανάζια και μάλιστα γρανάζια εκπληκτικής ακριβείας. «Αυτό ήταν το πρώτο σοκ. Γιατί οτιδήποτε προερχόταν από την αρχαία Ελλάδα, πολύ απλά δεν μπορούσε να έχει γρανάζια, δεν μπορούσε να υπάρχει κάτι τέτοιο με βάση τα όσα γνωρίζαμε έως τότε» λέει ο Φριθ.
Είναι κατασκευασμένος από μπρούντζο και βρισκόταν εγκιβωτισμένος σε ξύλινο πλαίσιο. Έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Ήταν ένας αναλογικός και ψηφιακός υπολογιστής σχεδιασμένος για να υπολογίζει και απεικονίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων, τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης, καθώς και φάσεις αυτής. Επίσης, προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης αρχαίων αγώνων στην Ελλάδα (Ολύμπια, Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα, κ.α.).
Από τις πρόσφατες έρευνες καταρρίφθηκε η θεωρία ότι εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, όμως ο μηχανισμός της κίνησης της Σελήνης είναι ακόμα εντυπωσιακότερος, καθώς δίνει τη δυνατότητα μεταβλητής γωνιακής ταχύτητας στον άξονα που κινεί τη Σελήνη (δεύτερος Νόμος Κέπλερ).
Μπορούσες να το ρυθμίσεις 10 χρόνια μπροστά και να μάθεις πού θα είναι η θέση της Σελήνης, του Ήλιου και των πλανητών. «Ήταν ένα εντυπωσιακό άλμα για την τεχνολογία» τονίζει ο Βρετανός καθηγητής. Και ενώ θεωρούσαμε εν πολλοίς δεδομένο ότι η τεχνολογία συνεχώς εξελίσσεται και προοδεύει ο αρχαίος αυτός υπολογιστής αποκαλύπτει ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχουν στην ανθρώπινη ιστορία περίοδοι στην οποία η τεχνολογία έφτασε σε κάποια κορυφή, για να τη χάσει στη συνέχεια και να την κατακτήσει και πάλι ύστερα από εκατοντάδες χρόνια.
