Παρά τη συγκράτηση του πληθωρισμού στην Κύπρο κοντά στο 3%, τα νοικοκυριά δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέραν. Οι μεγάλες αυξήσεις τιμών που έγιναν ως απότοκο της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία είναι τέτοιες, που η όποια σημερινή μείωση τους είναι ανεπαίσθητη .
Σήμερα, τα περισσότερα νοικοκυριά και ειδικά οι νέοι μας που αμείβονται με χαμηλότερους μισθούς, δεν βγάζουν τον μήνα. Όσοι έχουν τη δυνατότητα ζητούν ενισχύσεις από τους γονείς τους, ενώ οι άλλοι μετρούν και το τελευταίο ευρώ.
Σύμφωνα με όσα δημοσιεύει η Στατιστική Υπηρεσία ενοίκια, ηλεκτρισμός, καύσιμα, είδη τροφίμων και ποτών, εστιατόρια, αγορές ακινήτων και αυτοκινήτων έχουν πάρει την άγουσα. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως ο ηλεκτρισμός και τα ενοίκια, οι τιμές σπάνε κόκκαλα.
Το μέγα ερώτημα είναι πως θα συγκρατηθεί αυτό το τσουνάμι ανατιμήσεων. Η λύση με τη συνεχή αύξηση των επιτοκίων, αποδείχθηκε αναποτελεσματική, αφού προκάλεσε άλλα, ίσως χειρότερα προβλήματα, όπως είναι η εκτίναξη στα ύψη των επιτοκίων για τα δάνεια. Κάτι που θα επισυμβεί και τώρα, αφού, η νέα αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ θα εκτινάξει πιο ψηλά τις δόσεις των δανείων.
Η κυβέρνηση μας, όπως και άλλων χωρών, προσπαθεί με διάφορους τρόπους να βοηθήσει τους πολίτες να αντιμετωπίσουν την ακρίβεια. Το μέτρο συνέχισης του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ για είδη πρώτης ανάγκης και η προσθήκη του καφέ και της ζάχαρης, εντάσσεται σ’ αυτή την προσπάθεια. Επίσης, η ιδέα για το e-καλάθι, έστω κι΄ αν δεν τελεσφόρησε ακόμα, είχε αυτό το σκοπό.
Όμως, και πάλι η εικόνα δεν φαίνεται να αλλάζει προς το καλύτερο. Οι τιμές διατηρούνται στα ύψη ή αυξάνονται περισσότερο και οι πολίτες δυσκολεύονται.
Σίγουρα, οι δυσκολίες είναι αντικειμενικές και σε κάποιο βαθμό κατανοητές, αφού ζούμε σε μια ελεύθερη και ανοικτή οικονομία. Μάλιστα, οι περισσότερες αυξήσεις τιμών προέρχονται από εξωγενείς παράγοντες και εισαγόμενο πληθωρισμό.
Αν επιχειρήσουμε να αυξήσουμε τους μισθούς, ειδικά στο δημόσιο τομέα, θα εισέλθουμε σε χειρότερα αδιέξοδα, αφού θα διακινδυνεύσουμε την ευρωστία των δημοσίων οικονομικών. Άστε, που οι μισθοί στο δημόσιο τομέα είναι πολύ υψηλότεροι από τον ιδιωτικό. Όμως και στον ιδιωτικό τομέα, δεν υπάρχει τέτοια ευχέρεια, αφού οι επιχειρήσεις είναι τραυματισμένες από την ευρύτερη οικονομική αβεβαιότητα, ενώ η ανταγωνιστικότητα τους βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.
Κατά τη γνώμη μας, η μόνη λύση στο γόρδιο δεσμό της ακρίβειας είναι η έμφαση στην ανάπτυξη της οικονομίας. Μόνο με την ενίσχυση της ανάπτυξης που μπορεί να λειτουργήσει ως το μαγικό ραβδί, μπορούμε να διασφαλίσουμε μεγαλύτερα εισοδήματα, νέες θέσεις εργασίας και περισσότερη πίεση στις τιμές, λόγω αύξησης του ανταγωνισμού στα διάφορα προϊόντα.
Άρα, αν θέλουμε να δούμε την ακρίβεια να υποχωρεί και τα εισοδήματα μας να αρκούν για τις ανάγκες μας θα πρέπει εστιάσουμε στην ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει προσέλκυση νέων ξένων επενδύσεων, μεγαλύτερη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στη βιομηχανία και γενικά στην παραγωγή, χαλάρωση των αυστηρών όρων για τις τραπεζικές διευκολύνσεις και δανειοδοτήσεις, συγκράτηση των επιτοκίων, αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, προώθηση των διαφόρων μεταρρυθμίσεων κ.α.
Χωρίς αυτές τις κινήσεις δεν μπορούμε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη, η οποία με τη σειρά της θα επενεργήσει ουσιαστικά στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών.
Άρα, το προσφερόμενο μέσο ως μαγικό ραβδί κατά της ακρίβειας, είναι μόνο η ανάπτυξη, η οποία δυστυχώς και αυτή προβλέπεται μειωμένη για το 2023.
Ιωσήφ Ιωσήφ
