Σε λίγες μέρες μας αποχαιρετά ακόμα μια χρονιά. Το 2021 φεύγει αφήνοντας πίσω του πολλά ανοικτά μέτωπα για την Κύπρο. Μπορεί υπό τις περιστάσεις και με τα όσα βιώσαμε το 2020 να ήταν μια σχετικά ικανοποιητική χρονιά, όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι ικανοποίησε τις προσδοκίες μας.
Την απερχόμενη χρονιά δεν καταφέραμε ούτε εμείς, ούτε η ανθρωπότητα ολόκληρη, να απαλλαγούμε από την πανδημία και τις επιπτώσεις της.
Παρά τις υπεράνθρωπες και συντονισμένες παγκόσμια προσπάθειες, η πανδημία είναι παρούσα, επιφέρει τον θάνατο σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο και ταλαιπωρεί κοινωνίες και οικονομίες. Και το χειρότερο είναι ότι τώρα με τη δύση του 2021, εμφανίζονται νέες μεταλλάξεις του ιού που δεν ξέρουμε τι μας επιφυλάσσουν για το μέλλον.
Όμως, το 2021 είχαμε κι άλλη οπισθοδρόμηση. Αναφερόμαστε στο εθνικό θέμα, το οποίο περιέπεσε στο χειρότερο σημείο των τελευταίων δεκαετιών. Το δίδυμο Ερντογάν – Τατάρ, βγάζοντας πλήρως τις μάσκες, έθεσαν στο τραπέζι την απαράδεκτη και διχοτομική λύση των δύο κρατών. Η εξέλιξη αυτή, όχι μόνο δεν προδιαγράφει καλούς οιωνούς για το κυπριακό, αλλά αντίθετα προκαλεί μεγάλες ανησυχίες για το μέλλον. Ήδη, αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι ούτε ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν τολμά να αναλάβει κάποια συγκεκριμένη πρωτοβουλία στο κυπριακό, αφού γνωρίζει ότι θα πέσει στο κενό.
Συναφές με το κυπριακό, είναι και το θέμα της ενέργειας, το οποίο η τουρκική πλευρά το εκμεταλλεύεται για να προκαλεί και να απειλεί την Κύπρο. Τις επόμενες μέρες που θα γίνεται η γεώτρηση της ExxonMobil στο οικόπεδο 10 θα δούμε πως θα αντιδράσει η Τουρκία. Ελπίζουμε οι διαβεβαιώσεις που πήρε η Λευκωσία από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες να επαληθευτούν και τα τουρκικά πλοία να μείνουν στα λιμάνια τους.
Ακόμα, η απερχόμενη χρονιά χαρακτηρίστηκε από την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να δώσει λύσεις σε διάφορα θέματα που απασχολούν τον τόπο, όπως αυτό των μεταρρυθμίσεων. Η ασυνεννοησία και η ασυνέπεια των πολιτικών δυνάμεων άφησαν σε εκκρεμότητα τις μεταρρυθμίσεις της δημόσιας υπηρεσίας, της δικαιοσύνης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, με κίνδυνο η Κύπρος να χάσει την ευκαιρία εκσυγχρονισμού των δομών της και να αποστερηθεί δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε. Ένωσης. Αν το θέμα αυτό δεν «κλείσει» ούτε το 2022, είμαστε άξιοι της τύχης μας.
Όμως, το πολιτικό σύστημα φαίνεται ότι δεν μπορεί να δώσει λύσεις και στο πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης και των αλυσιδωτών επιπτώσεων της. Σήμερα, ο πληθωρισμός στην Κύπρο εκτινάχθηκε στο 4,3%, οι πολίτες επιβαρύνονται με υψηλούς λογαριασμούς ηλεκτρισμού, ενώ οι τιμές σε μια σειρά από προϊόντα έχουν γίνει δυσβάστακτες. Η επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος από την ΑΗΚ φαίνεται να μην είναι αρκετή, ενώ η πρόσφατη μείωση στο 9% του ΦΠΑ στο ρεύμα έχει αναπεμφθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και άρα είναι αμφίβολο κατά πόσον θα ισχύσει.
Τα άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, εξήγγειλαν σωρείαν μέτρων για προστασία των εισοδημάτων των πολιτών από τις πληθωριστικές πιέσεις.
Σφήνα σ’ όλα αυτά εισέρχονται και τα άλυτα για χρόνια προβλήματα όπως τα «κόκκινα» δάνεια, οι δανειακές υποχρεώσεις και ανάγκες νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η απουσία ξένων επενδύσεων, το αβέβαιο επιχειρηματικό κλίμα, η έλλειψη εργατικού δυναμικού σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και άλλα.
Είναι φανερόν, λοιπόν, ότι το 2021 παρά τη βελτίωση των δεδομένων της πανδημίας, δεν έτυχε της απαιτούμενης αξιοποίησης, ώστε η Κύπρος να ενισχύσει τη θέση της για τη συνέχεια. Αφήσαμε το χρόνο να παρέλθει ανεκμετάλλευτος, με αποτέλεσμα τώρα να αυξηθούν τα προβλήματα και να διευρυνθούν οι προκλήσεις που πρέπει να διαχειριστούμε.
Γι’ αυτό λέμε ότι το 2021 φεύγει αφήνοντας πολλά μέτωπα ανοικτά. Μέτωπα που θα τα βρούμε το επόμενο διάστημα μπροστά μας.
Ας ελπίσουμε ότι η εξέλιξη της πανδημίας θα είναι θετική, ώστε να βρούμε τους τρόπους για να διαχειριστούμε τις εκκρεμότητες.
Αν παρ’ ελπίδα, όμως, χειροτερεύσουν τα δεδομένα με την πανδημία, πως θα μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε με τόσα μέτωπα ανοικτά;
Ιωσήφ Ιωσήφ
