Με ευκαιρία τη νέα τριμερή σύνοδο κορυφής Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου που έγινε στην Αθήνα και των ανοικτών απειλών της Τουρκίας κατά της πρόθεσης της Λευκωσίας να προχωρήσει σε νέες γεωτρήσεις τον Νοέμβριο, γίνεται επίκαιρη η αξιολόγηση των δύο εξελίξεων.
Πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι οι τριμερείς σύνοδοι που κάνει η Κύπρος δεν μπορούν να βοηθήσουν ούτε το ενεργειακό πρόγραμμα της χώρας μας, ούτε την επίτευξη προόδου για λύση στο κυπριακό. Αυτή η σχολή σκέψης πιστεύει ότι ο δυνατός παίκτης στην περιοχή και ειδικά στην Κύπρο είναι η Τουρκία, άρα καμία τριμερής (ίσως και άλλη πρωτοβουλία) δεν μπορεί να την εμποδίσει από του να επιβάλει τις αξιώσεις της στην Κύπρο σε χερσαίο και θαλάσσιο χώρο. Ως μόνη λύση για να μπορέσουμε να ερευνήσουμε όλα τα οικόπεδα της ΑΟΖ μας και να εξορύξουμε το φυσικό αέριο μας, βλέπουν τη συνεννόηση με την Τουρκία στα πλαίσια μιας ενδεχόμενης λύσης του κυπριακού.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι η Τουρκία αν πιεστεί πραγματικά από ξένες δυνάμεις ή περιφερειακές συμμαχίες της Κύπρου, θα βάλει νερό στο κρασί της και θα σταματήσει τις απειλές και τις προκλήσεις στην ΑΟΖ. Αυτή η σχολή σκέψης εκτιμά ότι οι τριμερείς συνεργασίες και οι άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες, σε συνδυασμό με τις αποφάσεις της Ε. Ένωσης (και ίσως τα ψηφίσματα του ΟΗΕ) μπορούν να υποβιβάσουν το ρόλο της Τουρκίας τόσο στην Κύπρο όσο και περιφερειακά. Ως προέκταση των πιο πάνω, διιστάμενες απόψεις έχουν οι δύο σχολές σκέψεις και για τη λύση του κυπριακού.
Αν επιχειρήσουμε να βρούμε την απάντηση για το ποια σχολή σκέψης έχει δίκαιο θα εισέλθουμε σ’ ένα κυκεώνα επιχειρημάτων και αντι-επιχειρημάτων που στο τέλος δεν θα βγαίνει άκρη. Εκείνο που μπορούμε να ισχυριστούμε με σιγουριά είναι το ότι η Κύπρος αναγκάζεται να καταφύγει στις τριμερείς και σε άλλες διπλωματικές πρωτοβουλίες, γιατί αδυνατεί να βρει σημείο επαφής με την Τουρκία. Ειδικά με τη σημερινή ηγεσία σε Τουρκία και κατεχόμενα οι διαφορές μας είναι αβυσσαλέες. Αυτό σημαίνει ότι οι τριμερείς επινοήθηκαν, όχι γιατί η Λευκωσία επιδιώκει να αντικαταστήσει τις συνομιλίες για το κυπριακό, αλλά για να ασκήσει πίεση στην Άγκυρα να κάτσει να συζητήσει πραγματικά το κυπριακό.
Σίγουρα, κανένας δεν μπορεί να προεξοφλήσει ότι η Άγκυρα θα αλλάξει ρότα με τα όσα αποφασίζονται στις τριμερείς, όμως, όπως φαίνεται από τις δημόσιες αντιδράσεις της, αυτές την ενοχλούν. Και την ενοχλούν τόσο στο θέμα των ερευνών για φυσικό αέριο, όσο και στο κυπριακό.
Ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα αυτού του σκληρού πολιτικού πόκερ; Το ένα ενδεχόμενο είναι η Τουρκία να αναγκαστεί να υποχωρήσει στις αξιώσεις της για την ΑΟΖ και ίσως στο κυπριακό και το άλλο να συμπεριφερθεί άλογα και επιπόλαια και να συγκρουστεί με όλους, δηλαδή Ε. Ένωση, ΗΠΑ, Ισραήλ, Αίγυπτο, Ελλάδα, Κύπρο και διεθνείς εταιρείες ερευνών πετρελαίου.
Γνωρίζοντας, όμως, την πάγια πολιτική των Τούρκων ουδέποτε αποπειράθηκαν να κάνουν κάτι αν δεν είχαν το πράσινο φως από τις μεγάλες και άλλες δυνάμεις. Σήμερα, στο θέμα της ΑΟΖ, αλλά και του Βαρωσιού φαίνεται ότι δεν έχουν αυτό το διαβατήριο για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα.
Άρα, σ’ αυτήν την παρτίδα πόκερ, η Τουρκία φαίνεται ότι έχει αδύνατο φύλλο. Το «φουλ του άσου» δεν το κρατούν στα χέρια τους Ερντογάν ή ο Τατάρ, αλλά οι αμερικάνοι, οι ευρωπαίοι και οι γειτονικές μας χώρες. Και με τον τρόπο τους κάθε μέρα το δείχνουν στην Άγκυρα…
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ
