Το ότι στο παρελθόν κάναμε πολλά – ίσως εγκληματικά – λάθη στο κυπριακό δεν αμφισβητείται από κανένα. Το ότι σήμερα το κυπριακό βρίσκεται σε πλήρες τέλμα δεν σηκώνει καν συζήτηση. Το ότι το αύριο για την Κύπρο μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερο άρχισε να γίνεται συνείδηση από πολλούς.
Ενόψει αυτών των διαπιστώσεων είναι φανερόν ότι κάτι πρέπει να κάνουμε. Κάτι που αν είναι δυνατόν να διορθώνει κάποια από τα λάθη του παρελθόντος, να θέτει ξανά το κυπριακό σε κινητικότητα και να απομακρύνει τους κινδύνους για το αύριο του τόπου.
Αυτό το κάτι το ψάχνουμε εδώ και 47 χρόνια, αλλά αδυνατούμε να το βρούμε γιατί δεν ομοφωνούμε μεταξύ μας και γιατί δεν τολμούμε να φύγουμε από δοσμένα πλαίσια και ταμπού. Πολιτικές δυνάμεις, αλλά και πολίτες έχουμε μεταξύ μας διαφορική αντίληψη ως προς το πως μπορούμε να εξέλθουμε από το αδιέξοδο ή για το τι επιδιώκουμε. Ακόμα και η λύση ομοσπονδίας, η οποία έγινε το λάβαρο μας τα τελευταία 47 χρόνια δεν φαίνεται να σημαίνει το ίδιο για όλους μας. Με την ομοσπονδία άλλοι πιστεύουν ότι θα εμποδίσουμε την τουρκοποίηση της Κύπρου, άλλοι ότι θα επιστρέψουμε στην προ του 1974 κατάσταση και άλλοι ότι θα καταστρέψουμε τη χώρα μας. Η σύγχυση είναι πλήρης.
Τώρα, βρισκόμαστε μπροστά σε νέες αξιώσεις των Τούρκων. Δεν συζητούν λένε την ομοσπονδία και θέλουν χωριστά κράτη με πλήρη κυριαρχία για το καθένα!
Αποσβολωμένοι για ακόμα μια φορά από τις νέες αξιώσεις των Τούρκων, τρέχουμε τώρα ανά το παγκόσμιο για να πούμε σε όλους ότι εμείς επιθυμούμε τη λύση της ομοσπονδίας. Όμως, αυτό και πάλι δεν φαίνεται σωστή αντιμετώπιση των επερχομένων, αφού όπως διαπιστώνουμε δεν συμφωνούμε με την ομοσπονδία, όπως τουλάχιστον μας προτάθηκε στο σχέδιο Ανάν και όπως συζητήθηκε στον Κραν Μοντανά. Εκτός κι’αν έχουμε διαβεβαιώσεις από τον διεθνή παράγοντα ότι μπορεί να μας προσφέρει μια καλύτερη λύση ομοσπονδίας, η οποία θα μας ικανοποιεί περισσότερο. Κάτι τέτοιο, όμως, σίγουρα δεν θα το δεχθούν οι Τούρκοι, οι οποίοι επανειλημμένα απέδειξαν ότι τα θέλουν όλα δικά τους στην Κύπρο.
Τι μπορεί να γίνει; Υπό τις περιστάσεις ίσως είναι ξανά απαραίτητο να κλειστούν οι πολιτικοί ηγέτες στο Εθνικό Συμβούλιο και να μιλήσουν καθαρά και ξάστερα για το τι επιδιώκουμε και το πως μπορούμε να το πετύχουμε. Ας καταθέσει ο καθένας την πρόταση του, ακόμα και την πιο απόμακρη να υλοποιηθεί. Μέσα απ’αυτό τον διάλογο μπορεί να προκύψουν νέες προτάσεις, νέες προσεγγίσεις που να μπορέσουμε να τις προωθήσουμε στον ΟΗΕ, στην ΕΕ και στις υπερδυνάμεις. Άλλωστε, η διεθνής πολιτική σκηνή έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία χρόνια και μπορεί μια νέα πρόταση μας να βρει απήχηση στη διεθνή κοινότητα.
Δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτό είναι εύκολο, με δεδομένο τα πολλά εμπλεκόμενα συμφέροντα στο κυπριακό και τη διαχρονική αρνητική διάθεση της Τουρκίας. Όμως, το να λέμε εμείς ομοσπονδία (με διάφορες ερμηνείες) και οι Τούρκοι δύο κράτη δεν βγαίνει αποτέλεσμα. Θα συνεχιστεί το αδιέξοδο, η ένταση και η χειροτέρευση του κυπριακού.
Στη φάση που είναι το κυπριακό, είμαστε υποχρεωμένοι να ανακατέψουμε και πάλι την τράπουλα, μήπως και βρούμε νέες επιλογές που θα δώσουν διέξοδο και κυρίως θα αποτρέψουν τα χειρότερα στο εθνικό θέμα.
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ
