Οι τελευταίες εξελίξεις που σημειώνονται στην Τουρκία, λόγω της κατάρρευσης της λίρας έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για εμάς. Όχι, διότι θα επηρεάσουν την κυπριακή οικονομία, αλλά γιατί αυτές οι μεγάλες αναταράξεις αφ’ ενός έχουν αντίκτυπο στα κατεχόμενα και αφ’ ετέρου θα καθορίσουν τη συμπεριφορά του Ερντογάν το επόμενο διάστημα, εάν και εφόσον θα παραμείνει στην εξουσία της Τουρκίας.
Ξεκινώντας από τα κατεχόμενα είναι κοινό μυστικό πλέον ότι αντιμετωπίζουν σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα. Όσο κι αν προσπαθεί το εξάρτημα της Άγκυρας, ο Τατάρ, να κρύψει την τραγικότητα της κατάστασης κάτω από το κόκκινο χαλί, η πραγματικότητα είναι οικτρή.
Ως πλήρως εξαρτώμενο μόρφωμα από την Τουρκία, τα κατεχόμενα είναι αντιμέτωπα με τη μείωση των εισοδημάτων των ανθρώπων, με την αύξηση των τιμών σ’ όλα τα προϊόντα, με την ισοπέδωση του βιοτικού επιπέδου και άλλων μεγάλων οικονομικών ανισορροπιών. Οι δυνατότητες του ψευδοκράτους για μέτρα προς βελτίωση της κατάστασης είναι ανύπαρκτες, αφού η οικονομία του εξαρτάται απόλυτα από την Τουρκία.
Στην Τουρκία, τώρα, η εικόνα είναι πιο τραγική. Οι πολίτες βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τη φτώχεια που τους κτύπησε των πόρτα καθώς και τη μείωση της αξίας των εισοδημάτων τους από την κατρακύλα του νομίσματος τους.
Ενδεικτικό της τραγικότητας που έχει περιέλθει η Τουρκία είναι ότι το νόμισμα της έχει χάσει πάνω από το 40% της αξίας του, ενώ έχει υποτιμηθεί κατά σχεδόν 400% την τελευταία πενταετία.
Την περασμένη βδομάδα έχασε 15% της αξίας του σε μια μέρα, υποχωρώντας κάτω από 13 λίρες ανά δολάριο.
Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων, οι επιχειρήσεις αποφεύγουν νέο δανεισμό και επενδύσεις, ενώ τα νοικοκυριά προτιμούν να κρατούν δολάρια, ευρώ και χρυσό στα σπίτια τους καθώς ολοένα λιγότεροι πλανώνται ή παρασύρονται από τις εθνικιστικές σειρήνες του Ερντογάν, ο οποίος τους ζητά να στηρίξουν τη λίρα.
Αυτή τη στιγμή κανένας δεν γνωρίζει πως θα εξελιχθούν τα πράγματα, το σίγουρο όμως είναι ότι όλα τα σενάρια είναι ανοικτά.
Διεθνείς οικονομικοί αναλυτές λένε καθημερινά ότι η Τουρκία δεν μπορεί να σωθεί και ίσως χρειαστεί να εισέλθει σε νομισματική επόπτευση και «capital controls» από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Από την πλευρά τους, πολιτικοί αναλυτές βλέπουν την οικονομική κρίση να έχει άμεσες δυσμενείς επιπτώσεις στο πολιτικό μέλλον του Ερντογάν και ήδη άρχισαν να μιλούν για ενδεχόμενη παραίτηση του λόγω των πιέσεων που του ασκούνται εντός και εκτός Τουρκίας.
Αναλυτές που γνωρίζουν πολύ καλά το χαρακτήρα του Ερντογάν αλλά και τις δομές λειτουργίας του τουρκικού κράτους δεν αποκλείουν απερίσκεπτες ενέργειες εκ μέρους του, είτε εντός, είτε εκτός της χώρας του. Στόχος τέτοιων αντιδράσεων θα είναι να στρέψει την προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης σε άλλα θέματα εκτός της οικονομικής κατρακύλας και της φτωχοποίησης της χώρας του.
Ενόψει όλων αυτών και κυρίως του άγνωστου αύριο που υπάρχει για την Τουρκία, εμείς οφείλουμε μελετούμε και να αξιολογούμε τις εξελίξεις. Μια ακραία αντίδραση του Ερντογάν μπορεί να εκδηλωθεί στην Κύπρο ή στην Ελλάδα.
Επίσης, μια πλήρης κατάρρευση των κατεχομένων μπορεί να απαιτεί μια άλλη διαχείριση των Τ/κ εκ μέρους μας.
Όλα αυτά είναι πολύ σοβαρές εξελίξεις και δεν πρέπει απλώς να παρακολουθούμε αδιάφορα την κατάσταση. Προσοχή, λοιπόν, διότι ο πληγωμένος και εξαγριωμένος Ερντογάν είναι ικανός για όλα, ενώ τα εξαπτέρυγα του στα κατεχόμενα, θα πράξουν ότι τους διατάξει…
Ιωσήφ Ιωσήφ
