- Τα κράτη να ελέγξουν καλύτερα τις τραπεζικές πρακτικές
Ο τραπεζικός τομέας βρίσκεται και πάλι στο μάτι του κυκλώνα. Η κατάρρευση της αμερικανικής τράπεζας Silicon Valley Bank (SVB) και η αναταραχή με την Ελβετική Credit Suisse, έχουν προκαλέσει μεγάλες ανησυχίες στην παγκόσμια οικονομία.
Αν και τα προβλήματα που παρουσίασαν οι δύο τράπεζες είναι εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους, εντούτοις η αναστάτωση που προκλήθηκε παγκοσμίως είναι μεγάλη.
Πέραν των ανησυχιών όσων είναι εκτεθειμένοι ή έχουν δοσοληψίες με αυτές τις τράπεζες, δημιουργήθηκε έντονος πανικός στις αγορές, με αποτέλεσμα να κλονιστεί η εμπιστοσύνη στις τράπεζες και οι δείκτες των Χρηματιστηρίων να ανεβοκατεβαίνουν ως ασανσέρ για κάποιες μέρες.
Ο φόβος για φαινόμενο ντόμινο ανάγκασε τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να παρέμβει και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ελέγξει την έκθεση άλλων ευρωπαϊκών τραπεζών στην Credit Suisse. Αυτή τη στιγμή η κατάσταση δείχνει να είναι διαχειρίσιμη και οι διεθνείς οικονομικοί αναλυτές με δηλώσεις και παρεμβάσεις τους καθησυχάζουν τις αγορές, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Ανεξαρτήτως αυτού, η νέα περιπέτεια του τραπεζικού συστήματος δημιουργεί εύλογες απορίες σε όλους. Όταν, τόσο μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα από λάθος εκτιμήσεις και χειρισμούς των Διοικήσεων τους, φτάνουν στο σημείο είτε της κατάρρευσης, είτε κρισιακών συμπτωμάτων, είναι λογικό να προκαλείται πανικός και ανησυχίες.
Εμείς, εδώ στην Κύπρο, έχοντας ζήσει στο πετσί μας τη χρεοκοπία της Λαϊκής Τράπεζας και τα παρεπόμενα στο υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα, έχουμε περισσότερους λόγους ανησυχίας. Το περιβόητο «κούρεμα» που άφησε πολλούς συμπατριώτες μας χωρίς τις καταθέσεις και τις μετοχές τους, είναι μια τραγική εμπειρία που κανένας μας δεν θέλει να ξαναζήσει.
Γι’ αυτό, η Κεντρική Τράπεζα καλά κάνει να ενημερώνει έγκαιρα τους πολίτες για ότι συμβαίνει στο διεθνές και ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Μπορεί οι αποφάσεις και οι χειρισμοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να δεσμεύουν και τη δική μας Κεντρική Τράπεζα, όμως χρειάζεται και η κυπριακή προσέγγιση στο θέμα. Το καθησυχαστικό μήνυμα της Κεντρικής προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη ότι «οι κυπριακές τράπεζες διαβεβαιώνουν ότι δεν είναι εκτεθειμένες στην Credit Suisse» ίσως να μην είναι αρκετό.
Πέραν τώρα απ’ αυτά, εγείρονται κι άλλα θέματα που πρέπει να απασχολήσουν συνολικά τα κράτη. Αναφερόμαστε στην ανάγκη καλύτερου ελέγχου του τρόπου λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος.
Τα ρίσκα στην εποχή μας είναι πολύ μεγάλα και θα πρέπει να υπάρχουν περισσότερες ασφαλιστικές δικλείδες στο πως και σε ποιο βαθμό πρέπει να αναλαμβάνονται από τις τράπεζες.
Γνωρίζουμε ότι ήδη υπάρχουν πλαίσια και κώδικές, όμως αποδεικνύεται ότι δεν είναι αρκετά. Μια τράπεζα, ένα διοικητικό συμβούλιο ή μια γενική διεύθυνση μπορεί να πάρει ρίσκα που να ανατινάξουν ένα τραπεζικό ίδρυμα στον αέρα. Μαζί, όμως, με το συγκεκριμένο τραπεζικό ίδρυμα μπορεί να συμπαρασυρθούν και άλλα και τότε η καταστροφή είναι σχεδόν σίγουρη.
Αντί, λοιπόν τα κράτη, το πολιτικό σύστημα και οι οικονομικοί οργανισμοί να τρέχουν εκ των υστέρων να διαχειριστούν τραπεζικές κρίσεις, καλύτερα να τεθούν εξ αρχής αυστηρότερα πλαίσια και κανόνες όσον αφορά τα ρίσκα του τραπεζικού τομέα.
Η πτυχή αυτή, ίσως, είναι το κρισιμότερο θέμα, αν θέλουμε να αποφύγουμε άλλα φαινόμενα Leman Brothers, SVB και τώρα Credit Suisse. Άρα, τα κράτη δεν θα πρέπει απλά να γυρίσουν σελίδα για το πρόβλημα που δημιουργήθηκε σήμερα, αλλά να αναλάβουν πρωτοβουλίες για μη επανάληψη του. Τα μεγάλα κράτη και οι Κεντρικές Τράπεζες των δυνατών χωρών, οφείλουν να κινήσουν τους μηχανισμούς τους για αποτροπή παρόμοιων φαινομένων. Και αυτό, γιατί χωρίς εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει καμία οικονομία. Ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στην Ευρώπη, ούτε πουθενά…
Ιωσήφ Ιωσήφ
