– Το καλάθι των εκκρεμοτήτων είναι γεμάτο και απαιτούνται αποφάσεις
Η νέα χρονιά είναι μπροστά μας και όλοι προσπαθούμε να ψηλαφίσουμε τα επερχόμενα. Σίγουρα, η αγωνία όλων μας εστιάζεται στην εξέλιξη της πανδημίας, η οποία λίγες μέρες πριν την αλλαγή του χρόνου μας έδειξε τα δόντια της, με τη μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων τόσο στην Κύπρο, όσο και διεθνώς.
Είναι κοινή παραδοχή πως αν δεν καταφέρουμε να ελέγξουμε την πανδημία, θα υποστούμε νέες επιπτώσεις τόσο σε οικονομικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Δυστυχώς, η μη αυστηρή τήρηση των μέτρων προστασίας και οι ανεμβολίαστοι, διαδραματίζουν αρνητικότατο ρόλο στις συλλογικές προσπάθειες για περιορισμό του ιού.
Πέραν,όμως, από την πανδημία, εμείς είμαστε αντιμέτωποι και με άλλες σοβαρές προκλήσεις τη νέα χρονιά. Το εθνικό θέμα έχει τελματώσει, λόγω των προκλητικών θέσεων της τουρκικής πλευράς, που αξιώνει λύση δύο χωριστών κρατών. Είναι φανερόν πως αν οι Τούρκοι συνεχίσουν να επιμένουν σ’αυτή την ανεδαφική αξίωση τους, δεν θα μπορέσει καθόλου να προχωρήσει κάποια διαδικασία διαλόγου στο κυπριακό. Αυτό φαίνεται και από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ΓΓ του ΟΗΕ για να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση.
Συναφές με τις εξελίξεις στο εθνικό θέμα, είναι και οι αντιδράσεις της Άγκυρας στο ζήτημα των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Ανκαι αυτή τη στιγμή που διενεργείται η γεώτρηση της ExxonMobil στο οικόπεδο 10 δεν υπάρχουν παρατράγουδα, κανένας δεν μπορεί να εφησυχάζει με τον Ερντογάν, ο οποίος σήμερα βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση λόγω της οικονομικής κρίσης στη χώρα του. Ανά πάσαν στιγμή μπορεί να αντιδράσει θέλοντας να στρέψει την προσοχή του τουρκικού ακροατηρίου σε άλλο θέμα από τη φτωχοποίηση που επέφεραν στη χώρα του οι οικονομικές επιλογές του για τα επιτόκια και τη λίρα.
Ακόμα μέσα στη νέα χρονιά θα πρέπει να ανασυνταχθούμε όσον αφορά το εσωτερικό μέτωπο. Τάχιστα θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τις μεταρρυθμίσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης, της δικαιοσύνης και της δημόσιας υπηρεσίας. Αν δεν προχωρήσουμε αυτά τα ζωτικά θέματα αφ’ενός θα αφήσουμε τη χώρα μας να κινείται με απηρχαιωμένους θεσμούς και αφ’ετέρου θα χάσουμε τους πόρους που προβλέπει για την Κύπρο το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ε. Ένωσης. Υπάρχει, λοιπόν, διττός στόχος για να προχωρήσουμε τώρα με τις μεταρρύθμισεις.
Επίσης, μέσα στη νέα χρονιά θα κληθούμε να διαχειριστούμε την ενεργειακή κρίση, η οποία ήδη μας έδειξε τα δόντια της με την εκτόξευση του πληθωρισμού στο 4.3%. Αν η κυβέρνηση δεν εξεύρει ουσιαστικούς τρόπους μείωσης του κόστους του ηλεκτρισμού και συγκράτησης των τιμών σε καταναλωτικά προϊόντα, τότε θα μειωθεί το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και η χώρα θα χάσει και άλλους πόντους από την ανταγωνιστικότητα της. Η επιδότηση του ηλεκτρισμού από την ΑΗΚ φαίνεται να μην είναι αρκετή, ενώ η μείωση του ΦΠΑ στο 9% δεν θα ισχύσει λόγω αναπομπής το σχετικού νόμου από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Χρειάζονται, λοιπόν, νέες ευφάνταστες ιδέες για συγκράτηση των επιπτώσεων από το αυξημένο κόστος της ενέργειας.
Παράλληλα με όλα αυτά, το 2022 θα πρέπει να ενισχύσουμε τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας (π.χ. τουρισμός, ακίνητα, κλπ) και να αξιοποιήσουμε περισσότερο τους νέους, όπως είναι η έρευνα, η καινοτομία, η ιδιωτική εκπαίδευση και ιατρική, η αειφορία, η πράσινη και γαλάζια ανάπτυξη, κλπ. Σφήνα σ’αυτά έρχεται και η ανάγκη για εμφάθυνση και διεύρυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους και των υπηρεσιών του. Αυτό το στοίχημα δεν το έχουμε ακόμα κερδίσει και επιβάλλεται να εστιάσουμε περισσότερο.
Στα ίδια πλαίσια είναι και η ανάγκη για φορολογική μεταρρύθμιση, η αξιοποίηση της νέας απόφασης της ΕΕ που επιτρέπει τη μείωση του ΦΠΑ σε προϊόντα και υπηρεσίες, η προώθηση νέων σχεδίων για προσέλκυση επενδύσεων, η ανάγκη για μια νέα πιο ουσιαστική πολεοδομική αμνηστία, η πάταξη της γραφειοκρατίας, η ενίσχυση της εξωστρέφειας της οικονομίας μας και πολλά άλλα.
Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν σε μια χρονιά που τα δημόσια οικονομικά είναι πιεσμένα λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και η χώρα οδεύει σε προεκλογική περίοδο, λόγω των προεδρικών εκλογών του 2023.
Κατά πόσον θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε σ΄όλες αυτές τις προκλήσεις, κανένας δεν το γνωρίζει. Όμως, είναι φανερόν ότι το 2022 δεν είναι ένα συνηθισμένο έτος ρουτίνας και διαχείρισης. Αντίθετα, είναι μια χρονιά κομβικής σημασίας για τη συνέχεια, που απαιτεί εγρήγορση, αποφασιστικότητα και ευφάνταστες ιδέες.
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ
