Οι εξελίξεις στη διεθνή σφαίρα είναι καθημερινές. Δεν περνά μέρα που να μην ακούσουμε και μια νέα εξέλιξη. Πέρα από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και την κρίση στη Μέση Ανατολή (που ακόμα δεν ξεκαθάρισε το σκηνικό για την εκεχειρία), έχουμε την κυβερνητική αβεβαιότητα στη Γαλλία, την πολιτική αστάθεια στη Ν.Κορέα, την επίθεση ανταρτών στη Συρία και πολλά άλλα.
Σφήνα σ’όλα αυτά που συμβαίνουν στον πλανήτη είναι η άγνωστη διακυβέρνηση των ΗΠΑ που έρχεται με την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας για τους δασμούς, η δημοσιονομική κρίση στην Ευρώπη, η οικονομική αβεβαιότητα διεθνώς, κλπ.
Όλα αυτά, που δείχνουν την πολιτική και οικονομική αστάθεια του σημερινού κόσμου, έχουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τις επιπτώσεις τους και σε μικρές χώρες και οικονομίες, όπως η δική μας. Μπορεί οι επιπτώσεις να μην είναι πάντα άμεσες, όμως με έμμεσο τρόπο μας επηρεάζουν όλα αυτά που συμβαίνουν στον πλανήτη.
Για τον λόγο αυτό, ας μην κομπάζουμε, γιατί η οικονομία μας παρουσίασε το 2024 καλές επιδόσεις και μπορέσαμε να αντιμετωπίσουμε σε ικανοποιητικό βαθμό τις διάφορες δυσκολίες και τα προβλήματα που είχαμε μπροστά μας.
Το 2025, το τοπίο διεθνώς φαίνεται ότι θα είναι πολύ διαφορετικό απ’ό,τι το 2024, οπότε υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες που ενδεχόμενα θα επηρεάσουν την οικονομία μας. Αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να πούμε αν η διεθνής εικόνα της οικονομίας θα είναι καλύτερη ή χειρότερη το 2025, όμως σίγουρα θα είναι αρκετά διαφορετική από το 2024 και το 2023, που είχαμε μόνο την κρίση στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή.
Οι διαπιστώσεις αυτές μας επιβάλλουν να είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί τη νέα χρονιά και να μην εφησυχάζουμε, γιατί βελτιώθηκαν τα δημόσια οικονομικά, μειώθηκε ο πληθωρισμός και το δημόσιο χρέος και είχαμε ένα ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 3,7% του ΑΕΠ.
Όλα αυτά μπορούν να ανατραπούν αν εξελίξεις στο εξωτερικό προσλάβουν απρόβλεπτες διαστάσεις και αν επισυμβούν γεγονότα με παγκόσμια επιρροή.
Εμείς, λέμε ότι το πρώτιστον που πρέπει να κάνουμε είναι να διαφυλάξουμε την οικονομική ευρωστία μας και να προσέξουμε τα δημοσιονομικά μας. Οι δαπάνες που βλέπουμε και τις οποίες επισήμανε και το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, μας ανησυχούν, γιατί είναι μεγάλες και πολλές απ’ αυτές αστόχευτες (ειδικά η αύξηση μισθών σε όλους τους εργαζόμενους στο δημόσιο με 52εκατ. ευρώ τον χρόνο).
Στη συνέχεια οφείλουμε να εγκύψουμε με μεγαλύτερη τόλμη και αποφασιστικότητα στην επίλυση των πολλών δομικών προβλημάτων της οικονομίας μας, όπως η γραφειοκρατια του δημοσίου, τα ανοικτά θέματα με τις μεταρρυθμίσεις, η καθυστέρηση της ψηφιοποίησης, οι «τρύπες» στο ΓεΣΥ και πολλά άλλα.
Επίσης, επιβάλλεται να βελτιώσουμε την εικόνα της χώρας και της οικονομίας μας στο εξωτερικό. Δυστυχώς, τα αρνητικά δημοσιεύματα της προηγούμενης περιόδου, επηρεάζουν τόσο την προσπάθεια για προσέλκυση ξένων επενδύσεων, όσο και τις εξαγωγές μας. Η Κύπρος, σήμερα, απαιτείται να εστιάσει στην εξωστρέφεια της, διότι χωρίς τη συνδρομή της ξένης στήριξης (π.χ. στον τουρισμό, στα ακίνητα, στις επενδύσεις) δεν έχουμε μέλλον.
Αφού προβούμε σ’ αυτές τις απαραίτητες ενέργειες, θα πρέπει να δούμε πως διαμορφώνεται το διεθνές οικονομικό τοπίο και να προσπαθήσουμε να αδράξουμε τυχόν νέες ευκαιρίες, είτε από μόνοι μας, είτε σε συνεργασία με άλλες χώρες.
Για όλα αυτά, είναι ανάγκη να διαμορφωθεί ένα νέο στρατηγικό σχέδιο που θα λαμβάνει όλα τα πιο πάνω υπόψη. Ένα σχέδιο που θα στοχεύει στην εσωτερική ανασύνταξη της οικονομίας και στην εξωτερική αξιοποίηση ευκαιριών.
Μόνο με αυτές τις κινήσεις θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις σημερινές προκλήσεις, τη διεθνή αβεβαιότητα και κυρίως το άγνωστο που δεν ξέρουμε πότε και πως θα έρθει.
Ο πλανήτης αλλάζει και εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι γι’αυτή την αλλαγή. Προς το παρόν αυτό που βλέπουμε είναι ότι είμαστε μόνο παρατηρητές των αλλαγών και κάθε φορά που συμβαίνει κάτι σοβαρό, τρέχουμε δεύτεροι και καταϊδρωμένοι για να προλάβουμε τα χειρότερα.
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ