- Αν θέλουμε να καταστήσουμε αυτό το θεσμό ωφέλιμο πρέπει να τον αναθεωρήσουμε
Η συζήτηση που γίνεται για την ΑΤΑ δεν εισήλθε στην ουσία του θέματος. Αντί να συζητούμε πως θα εκσυγχρονίσουμε αυτό το θεσμό για να λειτουργεί υπέρ της οικονομίας, της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των ευάλωτων ομάδων εργαζομένων, επικεντρωνόμαστε στο κατά πόσον θα επανέλθει στο 100% ή θα μείνει στο 50%.
Μιλώντας για ένα θεσμό που απολαμβάνουν κυρίως οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και ημικρατικό τομέα, γενικεύουμε το θέμα και δίνουμε την εντύπωση ότι όλοι οι εργαζόμενοι εξαρτούνται από την ΑΤΑ.
Ακόμα, κλείνοντας τα μάτια στις στρεβλώσεις του θεσμού, όπως εφαρμόζεται σήμερα, αποφεύγουμε να δώσουμε σημασία στο ότι η ΑΤΑ λειτουργεί υπέρ των υψηλόμισθων και εναντίον των χαμηλόμισθων εργαζομένων, αφού κάθε αύξηση της χορηγείται ποσοστιαία.
Βασικά το θέμα αφορά το κράτος, το οποίο θα πρέπει να τοποθετηθεί στο κατά πόσον είναι διατεθειμένο να δαπανήσει από τα δημόσια ταμεία εκατομμύρια ευρώ για τις 57.000 εργαζομένους του. Και αν είναι διατεθειμένο να προβεί σ’ αυτή τη δαπάνη, να μας πει πόσα επιπλέον θα πληρώσουν οι φορολογούμενοι για να πάρουν οι δημόσιοι και ημικρατικοί υπάλληλοι διπλάσια ΑΤΑ.
Οι συντεχνίες θα ήταν πιο σωστές απέναντι στους εργαζόμενους αν ζητούσαν τη δια νόμου εφαρμογή της ΑΤΑ σ΄ όλο το φάσμα της οικονομίας, (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας) κάτι φυσικά εντελώς ακραίο. Αν είχαν αυτό το έστω ακραίο αίτημα, σε συνδυασμό με την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της ΑΤΑ, τότε θα λέγαμε ότι πράγματι επιδιώκουν να βοηθήσουν όλους τους εργαζόμενους. Όμως, τώρα το αίτημα για επαναφορά της ΑΤΑ στο 100%, με το σημερινό σύστημα υπολογισμού και καταβολή της, δεν βοηθά κανέναν άλλο εκτός από τους υψηλόμισθους του δημόσιου και ημικρατικού τομέα.
Αν πραγματικά επιδιώκουμε να καταστήσουμε χρήσιμο αυτό τον θεσμό, που σ’ όλες σχεδόν τις χώρες έχει καταργηθεί, θα πρέπει να τολμήσουμε να τον εκσυγχρονίσουμε και να τον καταστήσουμε πιο ωφέλιμο για τους εργαζόμενους και την οικονομία.
Αυτό θα γίνει με τον επανακαθορισμό των προϊόντων που επηρεάζουν τον τιμάριθμο, με την αντικατάσταση της ποσοστιαίας καταβολής της ΑΤΑ και με τον καθορισμό των εργαζομένων που θα τον απολαμβάνουν, ανάλογα με τα εισοδήματα τους.
Όμως, όλα αυτά δεν είναι τώρα πάνω στο τραπέζι. Το Υπουργείο Εργασίας συζητά με τις συντεχνίες και τις εργοδοτικές οργανώσεις μόνο την επαναφορά της ΑΤΑ στο 100% και το χρόνο καταβολής της. Όλα τα υπόλοιπα είναι στην άκρη.
Κατά τη γνώμη μας και ενόψει της νέας σύσκεψης της ερχόμενης Τρίτης για την ΑΤΑ, μια απόφαση που θα μπορούσε να βοηθήσει είναι η εξής:
- Ο θεσμός της ΑΤΑ δεν θα καταργηθεί, αλλά θα αναθεωρηθεί.
- Το ποσοστό της ΑΤΑ θα παραμείνει στο 50% για το 2023, ώστε να δοθεί χρόνος για να ληφθούν τελικές αποφάσεις για εκσυγχρονισμό του θεσμού.
- Κράτος, συντεχνίες και εργοδότες συμφωνούν όπως μέσα στο 2023 έχουν εντατικό διάλογο για πλήρη αναθεώρηση του θεσμού της ΑΤΑ για να εξυπηρετεί τους εργαζόμενους και την οικονομία.
Μια τέτοια απόφαση θα έδινε διέξοδο στο σημερινό αδιέξοδο, αλλά κυρίως θα επέτρεπε να μετατρέψουμε ένα αχρείαστο θεσμό σε χρήσιμο και ωφέλιμο για την οικονομία.
Ταυτόχρονα, με τη λύση αυτή, θα αφήνετο το θέμα στη νέα κυβέρνηση, η οποία χωρίς την πίεση του χρόνου θα συζητούσε πιο λεπτομερειακά το θέμα με τους κοινωνικούς εταίρους. Άλλωστε, όλοι οι υποψήφιοι για την Προεδρία έχουν εκφράσει θέσεις για το πως θέλουν να διαχειριστούν το θέμα της ΑΤΑ. Άρα, το θέμα είναι ανοικτό για την επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι αυτή.
Οι όποιες αποφάσεις ληφθούν την Τρίτη θα είναι μπαλώματα για να πάμε παρακάτω. Απλώς, θα κλείσουμε προσωρινά το θέμα για να αποφευχθούν οι απεργίες των συντεχνιών. Η οικονομία και οι εργαζόμενοι, όμως, θα συνεχίσουν να μην ωφελούνται από τη διατήρηση του θεσμού της ΑΤΑ…
Ιωσήφ Ιωσήφ
