Ήταν θέμα χρόνου, η ενεργειακή κρίση και ειδικά η εκτόξευση του πληθωρισμού σε δυσθεώρητα ύψη, να προκαλέσει ανατροπές και στις νομισματικές ισορροπίες. Η νέα ισοτιμία ευρώ – δολαρίου (το ευρωνόμισμα την περασμένη Τετάρτη υποχώρησε κάτω από το 1-1) είναι ενδεικτική της επενέργειας του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης στη διεθνή νομισματική αγορά.
Το ευρώ δεν είχε ποτέ τόση χαμηλή αξία, όπως σήμερα. Όμως, οι τελευταίες εξελίξεις, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που επικρατεί στην Ευρώπη, έφεραν την αξία του ευρώ κάτω από την αντίστοιχη του δολαρίου.
Αν επιχειρήσουμε να δούμε τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη διαπιστώνουμε ότι πολλά κεφάλαια που βρίσκονται επενδυμένα στη Γηραιά ήπειρο ενδέχεται να φύγουν και να αναζητήσουν αλλού καταφύγιο. Οι ΗΠΑ, με τις τελευταίες (τρεις) αυξήσεις στα επιτόκια της, μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης (έστω προσωρινό) για τους ευρω – επενδυτές.
Αυτή η προοπτική, μάλιστα, επαναυξάνεται από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι διστακτική στο να αυξήσει αισθητά τα ευρω – επιτόκια, λόγω του κινδύνου περαιτέρω αποθέρμανσης της ευρωπαϊκής οικονομίας και λόγω των υπερδανειζομένων κρατών (κυρίως του Νότου), των εταιρειών και των πολιτών της. Εντός του μηνός αναμένεται μια μικρή αύξηση στα ευρωεπιτόκια σε μια προσπάθεια συγκράτησης των πληθωριστικών πιέσεων στην Ευρώπη.
Ακόμα, η χαμηλή συναλλαγματική αξία του ευρώ ενδέχεται να επιτείνει τον εισαγόμενο πληθωρισμό στην Ευρώπη. Και αυτό, γιατί οι Ευρωπαίοι θα αναγκαστούν να δαπανούν περισσότερα ευρώ για να προμηθευτούν τις ίδιες ποσότητες πετρελαίου, λόγω των ψηλών τιμών της ενέργειας.
Επιχειρήσεις και άλλοι επαγγελματίες στην Ευρώπη θα καταβάλλουν περισσότερα ευρώ για τις ανάγκες τους, οπότε το αυξημένο αυτό κόστος θα μεταφερθεί στους ευρωπαίους καταναλωτές, συμπιέζοντας περισσότερο το βιοτικό επίπεδο τους. Μόνο θετικό για την Ευρώπη σ’ αυτή την περίπτωση είναι οι φθηνότερες εξαγωγές τους προς τις άλλες αγορές.
Συνοπτικά, λοιπόν, βλέπουμε ότι η Ευρώπη άρχισε να πληρώνει κόστος και να έχει επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Πέραν του υψηλού πληθωρισμού, των δυσλειτουργιών στις αλυσίδες εφοδιασμού και ίσως στις ελλείψεις κάποιων προϊόντων, τώρα επιβαρύνεται και με νομισματικές επιπτώσεις.
Σίγουρα, κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τη συνέχεια, όμως είναι φανερόν ότι η Ευρώπη αυτοεγκλωβίστηκε σ’ ένα φαύλο κύκλο αδιεξόδων και εξελίσσεται το μεγάλο θύμα των εξελίξεων.
Αν μάλιστα συνυπολογιστεί και η επιβράδυνση της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας, τότε αντιλαμβανόμαστε όλοι τις συμπληγάδες που ορθώνονται μπροστά της.
Μόνη διέξοδος για την Ευρώπη φαίνεται να είναι ο γρήγορος τερματισμός του πολέμου, η αποπυροδότηση της ενεργειακής «βόμβας», η εξασθένηση του πληθωρισμού και η σταδιακή επαναφορά των δεδομένων της οικονομίας. Αυτά, όμως, δεν εξαρτώνται απόλυτα από την Ευρώπη, αφού η μεν Ρωσία δεν φαίνεται διατεθειμένη να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο, ενώ οι ΗΠΑ δεν έχουν ιδιαίτερους λόγους να πιέζουν για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Το πιθανότερο σενάριο, λοιπόν, είναι η συνέχιση των επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία, κάτι που επηρεάζει και εμάς στην Κύπρο. Τα εργαλεία που έχει σήμερα στη διάθεση της Ε. Ένωσης για αντιμετώπιση όλων αυτών των δυσμενών εξελίξεων είναι μόνο διαχειριστικά και αυτό δημιουργεί φόβους και ανησυχίες για το τι άλλο θα προκύψει.
Με δεδομένο ότι η εικόνα θα μείνει ως έχει οι επόμενοι μήνες είναι πολύ κρίσιμοι για την ευρωπαϊκή οικονομία και τις χώρες μέλη της Ε. Ένωσης.
Ι. Ιωσήφ
