Ο Τραμπ, κάνοντας για πολλούς τη μεγάλη έκπληξη, κέρδισε πανηγυρικά τις εκλογές στις ΗΠΑ. Τώρα, επανέρχεται δριμύτερος στον Λευκό Οίκο και όλοι απορούν τι θα κάνει την επόμενη τετραετία, ως πλανητάρχης. Αγωνία για τη διακυβέρνηση Τραμπ έχουν για διάφορους λόγους η Ε. Ένωση, η Ρωσία, η Ουκρανία, η Κίνα, το Ισραήλ και φυσικά ο οικονομικός κόσμος που φαίνεται ότι ελπίζει πολλά στο νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Εκτός απ΄ όλους αυτούς, μεγάλη αγωνία έχουμε κι΄ εμείς στην Κύπρο, αφού μετά την πρόσφατη συνάντηση Χριστοδουλίδη – Μπαϊντεν, αναμένουμε πολλά από τις ΗΠΑ, κυρίως στο Εθνικό θέμα.
Αν και είναι πολύ πρόωρο να γίνουν εκτιμήσεις για τη στάση του Τραμπ στο κυπριακό, μπορούμε να επισημάνουμε τα αντικειμενικά δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή και ύστερα να επιχειρήσουμε να μαντέψουμε τι επιφυλάσσει η νέα εποχή Τραμπ για την Κύπρο.
Το πρώτο δεδομένο είναι ότι οι ΗΠΑ είναι από τις χώρες εκείνες, όπου το κράτος έχει συνέχεια, ανεξάρτητα του ποιος είναι στο πηδάλιο της. Αυτό, λογικά, σημαίνει ότι η στενότερη συνεργασία ΗΠΑ – Κύπρου, που εξήγγειλαν οι Μπαϊντεν – Χριστοδουλίδης, θα συνεχιστεί.
Φυσικά, ο εκάστοτε Πρόεδρος, αν θέλει, μπορεί να “παγώσει” συμφωνίες, να διαφοροποιήσει πρόνοιες τους ή να αξιώσει αλλαγές. Με δεδομένο, όμως, ότι τα όσα συμφώνησαν Χριστοδουλίδης – Μπαϊντεν είναι πολιτικές των δυο κρατών κι΄ όχι προσωπικές επιλογές των Προέδρων τους, δεν θα πρέπει να αναμένονται μεγάλες ανατροπές.
Το δεύτερο δεδομένο είναι ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ κυρίως σε γεωστρατηγικά θέματα δεν διαφοροποιείται, ανάλογα με το ποιος είναι ο εκάστοτε Πρόεδρος. Άρα, στην προκειμένη περίπτωση ο Τραμπ αναμένεται να ακολουθήσει τα όσα προτείνει το Στέϊτ Ντιπάρτμεντ και οι εγκέφαλοι της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Το τρίτο δεδομένο είναι ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να έχουν ανάγκη τη γεωστρατηγική θέση της Κύπρου στη ΝΑ Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή και επί εποχής Τραμπ. Αυτό είναι καθοριστικό σημείο και απ’ αυτό εξαρτούνται κυρίως οι σχέσεις Κύπρου – ΗΠΑ.
Το τέταρτο δεδομένο είναι ότι η άνοιξη στις σχέσεις ΗΠΑ – Κύπρου (στρατηγικός διάλογος) και κυρίως ΗΠΑ – Ελλάδας ξεκίνησαν επί προηγούμενης θητείας Τραμπ, με Υπουργό Εξωτερικών τον φίλο του Ελληνισμού Μαϊκ Πομπέο.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα δεδομένα, κανονικά δεν θα πρέπει να ανησυχούμε για την πολιτική Τραμπ έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας. Υπό νορμάλ συνθήκες, ο Τραμπ δεν θα θελήσει να χαλάσει το καλό κλίμα στις σχέσεις της χώρας του με την Κύπρο και την Ελλάδα.
Ωστόσο, στην ανάλυση αυτή, θα πρέπει να ενταχθεί και ο παράγοντας Τουρκία, η οποία επί Μπαϊντεν περιθωριοποιήθηκε και είδε τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ να κλυδωνίζονται.
Τώρα, λογικά, η Τουρκία θα επιχειρήσει να ανατρέψει το αρνητικό κλίμα που είχε με τις ΗΠΑ και να βελτιώσει τις σχέσεις της με τον Τραμπ. Η προϊστορία στις σχέσεις Τραμπ – Ερντογάν δείχνει ότι αυτό είναι εφικτό.
Ωστόσο, αυτό θα εξαρτηθεί και από τις σημερινές προθέσεις της Ουάσιγκτον και το κατά πόσον θα ανεχθεί την Άγκυρα να αγοράζει πυραύλους από τη Ρωσία, να τηρεί εχθρική στάση κατά του Ισραήλ και να κάνει τον Πόντιο Πιλάτο στο Ουκρανικό.
Φυσικά, από το κάδρο της ανάλυσης δεν μπορεί να απουσιάζει ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του ιδίου του Τραμπ.
Αν κινηθεί σε πλαίσια που συνάδουν με τις σημερινές επιδιώξεις και στοχεύσεις της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, τότε δεν θα πρέπει να αναμένονται μεγάλες αλλαγές. Αν, όμως, υιοθετήσει δική του ατζέντα, με άλλα άγνωστα κριτήρια, τότε κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τι θα κάνει ο Τραμπ.
Όπως και νάχει το θέμα, η δική μας πλευρά πρέπει να είναι πολύ προσεκτική το επόμενο διάστημα. Η εκλογή Τραμπ μπορεί να μην αλλάξει τίποτα ή να τα αλλάξει όλα.
Ελπίζουμε στη στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ, επιζητούμε τη βοήθεια τους στο κυπριακό και επιβάλλεται να υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα Χριστοδουλίδη – Μπαϊντεν.
Με βάση αυτή την προσέγγιση, η επόμενη περίοδος είναι αρκετά κρίσιμη για τις σχέσεις Κύπρου – ΗΠΑ.
Ι. Ιωσήφ
