Από την αρχή εκδήλωσης της πανδημίας τόσο η στήλη μας όσο και όλοι οι πολίτες χαιρέτισαν την απόφαση της κυβέρνησης να στηρίξει έμπρακτα τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τους εργαζόμενους.
Ήταν μια αναγκαία και επιβεβλημένη απόφαση για να κρατηθούν στη ζωή οι παραγωγικές δυνάμεις του τόπου. Ήταν μια σωστή απόφαση για να αποφευχθούν τα μαζικά «λουκέτα» και η απώλεια θέσεων εργασίας.
Τα ποσά που δόθηκαν ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ και όπως φαίνεται έπιασαν τόπο. Οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι εν ζωή και η ανεργία δεν αυξήθηκε στο βαθμό που όλοι φοβόμαστε.
Πολλά από τα χρήματα που δαπανήθηκαν ήρθαν από την Ε. Ένωση, η οποία στάθηκε δίπλα στα κράτη – μέλη της και ανταποκρίθηκε στις ανάγκες τους. Ωστόσο, πολλά από τα εκατομμύρια προήλθαν από εγχώριους πόρους γι’ αυτό και παρατηρείται αύξηση του δημοσιονομικού ελλείματος, του δημόσιου χρέους και των ταμειακών διαθεσίμων του κράτους.
Η χορήγηση χρημάτων συνεχίζεται και κάθε μέρα ακούμε για νέα σχέδια, για παρατάσεις σχεδίων, για νέες χορηγήσεις προς διάφορες τάξεις, κλπ.
Δεν ξέρουμε πόσα συνολικά χρήματα διατέθηκαν, πόσα προήλθαν από την Ευρώπη και πόσα από τα ταμεία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εκείνο, όμως, για το οποίο είμαστε σίγουροι είναι ότι τα χρήματα αυτά σε κάποια στιγμή πρέπει να επιστραφούν. Και αυτό, γιατί σε αντίθετη περίπτωση η χώρα θα βρεθεί στη δεινή θέση να μην μπορεί να διαχειριστεί τα δημόσια οικονομικά της, με όλες τις γνωστές συνακόλουθες συνέπειες.
Ο τρόπος να επιστραφούν τα χρήματα δεν είναι άλλος από την επιβολή νέων φόρων ή αύξηση υπαρχόντων φορολογιών. Αυτό, όμως, προς το παρόν δεν μπορεί να γίνει, γιατί κανένας επιχειρηματίας και κανένας πολίτης δεν αντέχει να καταβάλει αυξημένες φορολογίες.
Τι πρέπει να γίνει για να τετραγωνίσουμε τον κύκλο και να αποφύγουμε περιπέτειες;
Το πρώτο που πρέπει να κάνει η κυβέρνηση είναι ν’ αρχίσει να χορηγεί τα νέα χρήματα στοχευμένα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει σταδιακά να σταματήσει η καθολική παροχή βοήθειας σε όλους. Ήδη, η οικονομία σιγά – σιγά επανέρχεται στην κανονικότητα και δεν χρειάζεται συνολική στήριξη.
Το δεύτερο που επιβάλλεται να γίνει είναι να καταρτιστεί ένα σχέδιο μεσοπρόθεσμης και ίσως μακροπρόθεσμης επιστροφής αυτών των χρημάτων για να ενισχυθούν και πάλι τα δημόσια ταμεία. Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να συνάδει με την ανάγκη τήρησης του δημοσιονομικού ελλείματος και χρέους σε ανεκτά επίπεδα.
Τρίτο, θα πρέπει να επιταχυνθεί το πρόγραμμα εμβολιασμού για να ελεγχθεί περισσότερο η πανδημία, ώστε να καταργηθούν όλα τα περιοριστικά μέτρα και η οικονομία να μπει τους φυσιολογικούς ρυθμούς της.
Δεν ξέρουμε κατά πόσο υπάρχει αυτός ο σχεδιασμός από το κράτος κι αν γίνονται αυτές οι σκέψεις, ώστε και η οικονομία να προστατευθεί από μια νέα κρίση και οι επιχειρήσεις και εργαζόμενοι να αρχίσουν να ζουν μ’ αυτά που κερδίζουν κι όχι από τα αποθέματα του κράτους.
Θεωρούμε ότι έφτασε η ώρα για να γίνει ένας ακριβής απολογισμός του πόσα μας κόστισε η πανδημία και πως θα αναπληρώσουμε τα εκατομμύρια που δόθηκαν για διάφορους σκοπούς. Αυτό θα μας βοηθήσει στον προγραμματισμό των επόμενων χρόνων για να μην ξαναβρεθούμε σε καθεστώς Μνημονίου.
Όλα αυτά πρέπει να γίνουν τάχιστα και να ενταχθούν σ’ ένα Σχέδιο Δράσης, ώστε να ξέρουμε που πάμε. Διαφορετικά, θα βρεθούμε μπροστά σε ανεπιθύμητες εκπλήξεις…
Ιωσήφ Ιωσήφ
