Οι εκποιήσεις περιουσιών βασικά επιβλήθηκαν λόγω των πολλών μη εξυπηρετούμενων δανείων. Είναι ένα μέτρο που εφευρέθηκε για να μπει τάξη στους ισολογισμούς των τραπεζών και για να μη διασαλευτεί περισσότερο η ισορροπία της οικονομίας.
Σίγουρα, κανένας δεν επιθυμεί να βλέπει την περιουσία συνανθρώπων μας να εκποιείται. Είναι μια σκληρή ρύθμιση για όσους βρέθηκαν στη δίνη των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ωστόσο, τόσο στην Κύπρο, όσο και σε άλλες χώρες της Ε. Ένωσης, τέθηκε και βρίσκεται σε εφαρμογή.
Στην περίπτωση μας από τη ρύθμιση αυτή αποκλείονταν εκποιήσεις κύριων κατοικιών με αξία μέχρι €350.000. Αυτό γενικά τηρήθηκε τόσο από τις τράπεζες, όσο και από εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τώρα, κάποια κόμματα στη Βουλή ζητούν την αναστολή των εκποιήσεων και συγκεκριμένα αυτών που αφορούν την κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350.000, την επαγγελματική στέγη με ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τις €750.000 και τα αγροτεμάχια με αξία μέχρι €100.000.
Είναι φανερόν ότι η πρόταση των κομμάτων της Βουλής στην ουσία υπονομεύει τη ρύθμιση των εκποιήσεων και δεν αφήνει αρκετά περιθώρια για διευθέτηση μη εξυπηρετούμενων δανείων. Θεωρητικά, όλοι μας μπορούμε να πούμε ότι αυτή είναι μια σωστή ρύθμιση για τους πολίτες, ώστε να μη χάνουν τις περιουσίες τους.
Όμως, η νέα αυτή πρόταση ενέχει κινδύνους για την οικονομία και επιτρέπει στους διεθνείς οίκους αξιολόγησης να μας υποβαθμίσουν. Ταυτόχρονα, ελλοχεύει ο κίνδυνος να επηρεαστεί το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης από το οποίο η Κύπρος ελπίζει να εισπράξει από την Ευρώπη ένα συνολικό ποσό της τάξης των €4,2 δις.
Το δίλημμα είναι ολοφάνερο, γι’ αυτό τα κόμματα στη Βουλή δυσκολεύονται στις αποφάσεις τους. Όλοι επιθυμούν να βοηθήσουν τους δανειολήπτες, αλλά από την άλλη είναι και το συνολικό καλό της οικονομίας. Ενόψει αυτής της κατάστασης διαμορφώθηκε μια πλειοψηφία στη Βουλή που παρέπεμψε το όλο θέμα για συζήτηση σε μια βδομάδα.
Αυτό σημαίνει ότι σε μια βδομάδα είτε θα εγκριθεί η πρόταση για αναστολή των εκποιήσεων με όλους τους πιθανούς κινδύνους, είτε θα υπάρξει άλλη (ενδιάμεση) λύση που και τους δανειολήπτες να βοηθά και τους κινδύνους στην οικονομία να αντιμετωπίζει (τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό).
Γνώμη μας είναι ότι τα κόμματα θα πρέπει να αφιερώσουν χρόνο και φαιά ουσία και να βρουν την καλύτερη δυνατή λύση. Ας δουν τα πραγματικά στοιχεία για τις εκποιήσεις, για τις μέχρι τώρα πρακτικές τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων και άλλες πτυχές του θέματος. Μέσα απ’ αυτή την άσκηση μπορούν να εξαγάγουν καλύτερα συμπεράσματα για το πως θα πρέπει να ενεργήσουν.
Για παράδειγμα, θα μπορούσε να μείνει η ισχύουσα σήμερα ρύθμιση για τις εκποιήσεις και να θεσμοθετηθεί ασφαλιστική δικλείδα για το ποιες περιουσίας και ποιας αξίας θα μπορούσαν να εκποιηθούν.
Αν κάποια τράπεζα ή εταιρεία παραβίαζε αυτή την ασφαλιστική δικλείδα να υπόκειται σε επιπτώσεις. Ακόμα θα μπορούσαν να μειωθούν οι αξίες των περιουσιών που θα υπόκεινται σε εκποιήσεις. Φαίνεται, λοιπόν, ότι κάτω από ένα πιο συναινετικό και εποικοδομητικό πρίσμα προσέγγισης του θέματος, μπορούν να βρεθούν λύσεις που και τους δανειολήπτες να διευκολύνουν και την οικονομία να προστατέψουν.
Έχουμε μια βδομάδα, λοιπόν, για να βρούμε μια λύση στο πρόβλημα. Ελπίζουμε όλοι να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, γιατί με δογματικές τοποθετήσεις δεν λύνονται αυτά τα σοβαρά προβλήματα.
Ι. Ιωσήφ
