Το τραπεζικό σύστημα βαίνει ξανά προς αναδιαμόρφωση. Η αγορά από τη Eurobank του μερίδου της Pimco και η αναμενόμενη δημόσια πρόταση που θα γίνει προς τους εναπομείναντες μετόχους της Ελληνικής, στην ουσία ενοποιεί τις δύο μεγάλες τράπεζες, Eurobank και Ελληνική. Το πως θα λειτουργήσει το νέο σχήμα και με ποια επωνυμία αναμένεται να το μάθουμε σύντομα όταν η Eurobank θα ανοίξει περισσότερο τα χαρτιά της.
Πριν απ’ αυτή την αναμενόμενη εξέλιξη, είχαμε το γνωστό κλείσιμο του Συνεργατισμού και ακολούθως της ρωσικής τράπεζας RCB, λόγω των σχέσεων που είχε με τη Μόσχα και των κυρώσεων που επεβαλαν οι δυτικοί στις ρωσικές εταιρείες και συμφέροντα στο εξωτερικό, εξ’αιτίας της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Στην Κύπρο, τώρα έχουν μείνει ως αυθύπαρκτες σημαντικές τραπεζικές οντότητες η Τράπεζα Κύπρου, η Alpha Bank, η AstroBank, η Εθνική Τράπεζα Ελλάδας και η CDB. Οι άλλες είναι μικρότερης εμβέλειας τραπεζικά ιδρύματα.
Το ερώτημα που προκύπτει από αυτή την επαναχάραξη του τραπεζικού τοπίου της Κύπρου είναι κατά πόσον αυτό είναι υγιές και θετικό φαινόμενο τόσο για τις ίδιες τις τράπεζες όσο και για τους καταναλωτές;
Σίγουρα, για τις τράπεζες οι συγχωνεύσεις και η δημιουργία μεγαλύτερων σχημάτων αποτελούν θετική εξέλιξη, διότι τους επιτρέπει να ενισχύσουν τη θέση τους στην αγορά, να προβούν σε εξοικονομήσεις, να ορθολογίσουν το μισθολόγιο τους, να αξιοποιήσουν καλύτερα το προσωπικό τους, να αποκτήσουν περισσότερα κεφάλαια και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς και γενικά να προωθήσουν ευκολότερα και γρηγορότερα τα αναπτυξιακά τους σχεδια.
Παρά τα αρχικά προβλήματα, που ενδέχεται να παρουσιαστούν σε θέματα ενοποίησης της κουλτούρας, ομαδοποίησης των υπαλλήλων και επικάλυψης αρμοδιοτήτων, οι τράπεζες με διάφορους τρόπους καταφέρνουν να βελτιώνουν τη θέση τους, ύστερα από σωστές συγχωνεύσεις και εξαγορές.
Ωστόσο, για τους καταναλωτές, υπάρχουν πολλές αμφιβολίες κατά πόσο η συγκέντρωση των τραπεζών αποβαίνει προς όφελος τους. Κατ’αρχή μειώνονται οι επιλογές τους, περιορίζονται οι δυνατότητες τους και γενικά αποξενώνονται από όλα τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός.
Στη συγκεκριμένη συγκυρία, όπου οι τράπεζες έχουν γίνει πολύ αυστηρές με τους πελάτες τους, τα επιτόκια «σπάνε κόκκαλα», επιβάλλονται υψηλές χρεώσεις σε όλα τα τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες και οι καταναλωτές έχουν περισσότερη ανάγκη την τραπεζική ομπρέλλα, η τάση της μείωσης των τραπεζών στην Κύπρο, ίσως να μην είναι η καλυτερη λύση για το κοινό και ευρύτερα για την οικονομία.
Σαφέστατα, οι πολίτες και η οικονομία εξυπηρετούνται καλύτερα, αν υπάρχουν περισσότερες τράπεζες στην κυπριακή αγορά.
Η διαπίστωση αυτή φέρνει στην επιφάνεια το πάγιο θέμα της αδυναμίας μας για προσελκυση ξένων τραπεζών στην Κύπρο. Πέραν από τις ελλαδικές τράπεζες, που για ευνόητους λόγους επεκτάθηκαν στην Κύπρο, δεν υπάρχει κανένα ενδιαφέρον για επέκταση ξένων τραπεζών στην Κύπρο. Αφότου έφυγαν οι αγγλικές τράπεζες τη δεκαετία του 1980-90, καμία ξενη τράπεζα δεν επέδειξε ενδιαφέρον για να δραστηριοποιηθεί στην κυπριακή αγορά.
Μήπως, τώρα που φεύγει από το παιχνίδι και η Ελληνική Τράπεζα, θα ήταν καλό να βολιδοσκοπήσουμε επώνυμα και μεγάλα ξένα τραπεζικά ιδρύματα για να έρθουν στην Κύπρο; Μήπως, η Κεντρική Τράπεζα επιβάλλεται να πάρει κάποια πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση; Αν επιτευχθεί αυτό, εκτός των άλλων θετικών, θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην οικονομία μας και θα ενισχύσει τις προσπάθειες μας για μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό επιχειρηματικό κέντρο.
Συμπερασματικά, λοιπόν, μπορεί να λεχθεί ότι οι τράπεζες από την πλευρά τους καλά κάνουν και προβαίνουν σε συγχωνεύσεις και εξαγορές, όμως το κράτος θα πρέπει να διασφαλίζει και σ’αυτόν τον ευαίσθητο και σημαντικό τομέα τον ελεύθερο ανταγωνισμό και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Και αυτό μπορεί να γίνει με την αύξηση των τραπεζικών ιδρυμάτων στη χώρα.
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ
