Όταν πριν ένα περίπου μήνα προειδοποιούσαμε από τη στήλη αυτή ότι έρχονται αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία από την εκτόξευση του πληθωρισμού και ότι υπάρχει αισχροκέρδεια στην αγορά, κανένας δεν συγκινήθηκε. Πριν στεγνώσει, όμως, το μελάνι των επισημάνσεων μας, ήρθε η αύξηση των τιμών των καυσίμων πάνω από €2 το λίτρο, η απαίτηση του ΑΚΕΛ για επιβολή πλαφόν στα καύσιμα και η προειδοποίηση του Προέδρου Αναστασιάδη για τους κερδοσκόπους της αγοράς.
Για ακόμα μια φορά, λοιπόν, τρέχουμε πίσω από τα γεγονότα και προσπαθούμε να σβήσουμε φωτιές, που οι ίδιοι αφήσαμε να επεκταθούν παντού.
Σίγουρα, η εκτόξευση του πληθωρισμού πάνω από το 8% δεν οφείλεται σε εγχώριους παράγοντες. Είναι το αποτέλεσμα της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, που εντάθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας.
Ακόμα, μπορεί κάποιος να πει ότι είναι απότοκο των μεγάλων συμφερόντων των διεθνών καρτέλ που εμπορεύονται τα καύσιμα και βρήκαν την ευκαιρία να εκμεταλλευθούν τους καταναλωτές.
Το ερώτημα τώρα είναι τι κάνουμε εμείς; Η κυβέρνηση έλαβε κάποια μέτρα όπως η επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος και η στήριξη κάποιων εισοδημάτων, κυρίως των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Το κόστος όλων των μέτρων υπολογίζονται από την κυβέρνηση σε 300 εκατ. ευρώ (το τελευταίο πακέτο μέτρων ανέρχεται σε 103 εκατ. ευρώ).
Ωστόσο, φαίνεται ότι η εικόνα δεν διορθώνεται. Οι τιμές των καυσίμων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη και το πετρέλαιο ξεπέρασε τα €2 το λίτρο. Ανάλογες αυξήσεις υπάρχουν και σε άλλα είδη καυσίμων. Ως αποτέλεσμα αυτών των ανατιμήσεων είναι οι αλυσιδωτές αυξήσεις τιμών σε πολλά άλλα προϊόντα, κυρίως σε είδη ευρείας κατανάλωσης.
Είναι φανερόν, λοιπόν, ότι απαιτούνται κι άλλες παρεμβάσεις από πλευράς κράτους. Το ΑΚΕΛ και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης ζητούν την επιβολή πλαφόν στις τιμές των καυσίμων και ίσως σε άλλα προϊόντα. Η κυβέρνηση φαίνεται να μη συμφωνεί μ’ αυτή τη ρύθμιση, γιατί υπονομεύει τον ελεύθερο ανταγωνισμό και παραπέμπει σε άλλες εποχές, ελεγχόμενης οικονομίας.
Ωστόσο, η κατάσταση δεν μπορεί να αφεθεί ως έχει, διότι οι πολίτες δυσανασχετούν και αντιδρούν. Πολλοί φοβούνται και να πλησιάσουν στα πρατήρια καυσίμων, ενώ άλλοι αποφεύγουν όσο μπορούν να χρησιμοποιούν τ’ αυτοκίνητα τους.
Όσον αφορά τους λογαριασμούς ρεύματος, προκαλούν ηλεκτροσόκ στα περισσότερα πορτοφόλια.
Ενόψει όλων αυτών, οι λύσεις που απομένουν είναι η μείωση των φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα και ο αυστηρότερος έλεγχος της αγοράς, ώστε να κτυπηθούν φαινόμενα κερδοσκοπίας. Ακόμα, η κυβέρνηση θα μπορούσε να επανεξετάσει το καλάθι των προϊόντων που καθορίζουν τον τιμάριθμο καθώς και τον τρόπο υπολογισμού του βάρους του κάθε προϊόντος.
Είναι ανάγκη η κυβέρνηση να κινητοποιηθεί γρήγορα και αποφασιστικά για συγκράτηση των επιπτώσεων από τον πληθωρισμό. Ήδη, πέρα από τις δικαιολογημένες αντιδράσεις των καταναλωτών, η χώρα μας έχει υποχωρήσει και στον δείκτη ανταγωνιστικότητας. Αυτή η εξέλιξη σίγουρα θα έχει αρνητικές αντανακλάσεις στις εξαγωγές μας, στις ενδεχόμενες νέες επενδύσεις και σε άλλους τομείς της οικονομίας μας.
Για πολλούς λόγους, λοιπόν, επιβάλλονται νέες παρεμβάσεις κατά των ανατιμήσεων και του πληθωρισμού. Η Κύπρος ήταν ακριβή χώρα, τώρα έγινε ακριβότερη. Ας επικεντρωθούμε σοβαρά στη συγκράτηση των τιμών, γιατί σε λίγο θα τρέχουμε και δεν θα προλαβαίνουμε…
Ι. Ιωσήφ
