Δεν ξέρω αν το καταλάβατε, αλλά ο κόσμος αλλάζει και πάλι. Μετά τις κοσμοϊστορικές εξελίξεις του 1989 – 90, όπου τερματίστηκε ο ψυχρός πόλεμος, λόγω κατάρρευσης του κομμουνισμού, σήμερα ζούμε νέες ανατροπές. Και δυστυχώς αυτές οι ανατροπές δεν γίνονται με ειρηνικό τρόπο, όπως ήταν η πτώση του Ανατολικού μπλοκ.
Σήμερα, η Ευρώπη βιώνει ένα πολύμηνο και καταστροφικό πόλεμο, η Ρωσία αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων και η Δύση απαντά ότι είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τη ρωσική επιθετικότητα. Η εικόνα, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη!
Ήδη, η ανθρωπότητα, πέραν της απώλειας ζωών στο μέτωπο Ρωσίας – Ουκρανίας, ταλανίζεται από τεράστια οικονομικά προβλήματα, ως απότοκο της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία. Από τη μια άκρη του πλανήτη μέχρι την άλλη, όλοι βιώνουμε μια πρωτοφανή ακρίβεια σε προϊόντα και υπηρεσίες, παρακολουθούμε με ανησυχία τα άλματα του πληθωρισμού και του κόστους της ενέργειας, ανησυχούμε για το αύριο των επαγγελμάτων μας και γενικά είμαστε εγκλωβισμένοι στα γεωστρατηγικά παιχνίδια των υπερδυνάμεων.
Οι εξελίξεις αυτές, όπως είναι φυσικό, επηρεάζουν και την περιφέρεια του πλανήτη, αφού σε αρκετές περιοχές υπάρχει ένταση, προκλήσεις και απειλές. Μια τέτοια περιοχή, που πάντοτε χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και αστάθεια, είναι η δική μας, η Ανατολική Μεσόγειος. Λόγω κυρίως του διαχρονικού ταραχοποιού, που λέγεται Τουρκία, η Ανατολική Μεσόγειος, βρίσκεται σήμερα στις υποψήφιες περιοχές του πλανήτη για νέα ένταση και κρίση.
Οι ξεκάθαρες απειλές της Τουρκίας κατά της Ελλάδας, τα εμπόδια που προκαλεί στις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και η συνολική επιθετική ρητορική του Ερντογάν και των άλλων Τούρκων αξιωματούχων, σηματοδοτεί μια δύσκολη συγκυρία για την περιοχή μας.
Μπροστά σ’ όλο αυτό το αρνητικό σκηνικό, η Κύπρος και η Ελλάδα προσπαθούν να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ και γενικά τη Δύση, να φέρουν πιο κοντά τους την Ευρωπαϊκή Ένωση και να συνάψουν συμφωνίες συνεργασίας με γειτονικές χώρες, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Οι κινήσεις αυτές είναι προς την ορθή κατεύθυνση, αφού δεν υπάρχει άλλος τρόπος συνεννόησης με τους Τούρκους, οι οποίοι από δικής τους πλευράς προσπαθούν να τα έχουν καλά τόσο με τη Ρωσία, όσο και με τις ΗΠΑ και τη Δύση. Ευτυχώς, αυτό το διπλοπόρτι της Άγκυρας έγινε (επιτέλους) κατανοητό από την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες, οι οποίες με αποφάσεις, υποδείξεις και δηκτικές δηλώσεις, καυστηριάζουν την επιτήδεια ουδετερότητα του Ερντογάν. Ακόμα και η πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο, που ίσχυε το 1987, είναι ενδεικτικό της αλλαγής στάσης των Αμερικανών.
Είναι φανερό ότι η ανισορροπία που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία ευνοεί τις επιθετικές διαθέσεις άλλων χωρών που θεωρούν ότι στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον μπορούν να ικανοποιήσουν και τους δικούς τους σκοπούς.
Και είναι ακριβώς γι’ αυτό το λόγο που σήμερα ο Ερντογάν είναι πιο επικίνδυνος από προηγουμένως. Σήμερα, που αισθάνεται ότι ο πλανήτης κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, καθίσταται πιο επικίνδυνος για να προβεί σε ακραίες κινήσεις που θα φέρουν την περιοχή μας σε κρίση. Μάλιστα, σήμερα έχει και ειδικό κίνητρο, αφού η εθνικιστική ρητορική του, πιστεύει ότι τον βοηθά στο εσωτερικό ακροατήριο του, λόγω των προσεχών εκλογών στην Τουρκία. Ακόμα στο κάδρο των επιδιώξεων είναι το φυσικό αέριο που εντοπίστηκε στην κυπριακή ΑΟΖ.
Όλα αυτά πρέπει να μας προβληματίσουν και να μας ενεργοποιήσουν. Θα πρέπει όχι μόνο να εμποδίσουμε τα άνομα σχέδια του Ερντογάν, αλλά και να διασφαλίσουμε τα συμφέροντα μας, μέσω του άξονα συμμαχιών και συνεργασιών που δημιουργήσαμε.
Οι καιροί είναι ύποπτοι και πρέπει να έχουμε ισχυρά αντανακλαστικά. Η επικίνδυνη αστάθεια στον πλανήτη, μπορεί να μετακινήσει πέτρες παντού. Και η περιοχή μας είναι ευάλωτη, λόγω της τουρκικής επιθετικότητας.
Ι. Ιωσήφ
