Οι εκάστοτε Πρόεδροι της Κύπρου μεταβαίνουν κάθε Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη και προσφωνούν την ετήσια γενική συνέλευση του ΟΗΕ. Συνήθως στις ομιλίες τους παρουσιάζουν ιστορικά το πρόβλημα της τουρκικής εισβολής και κατοχής και ζητούν από τα Ηνωμένα Έθνη την εφαρμογή των ψηφισμάτων τους για την Κύπρο. Για 49 χρόνια, οι εκκλήσεις και παραινέσεις μας δεν «έπιασαν» τόπο, λόγω του ότι ο ΟΗΕ, αλλά και οι μεγάλες δυνάμεις δεν είναι διατεθειμένες να πιέσουν πραγματικά την Τουρκία για να συμμορφωθεί με τα ψηφίσματα του διεθνούς οργανισμού.
Φέτος, η γενική συνέλευση του ΟΗΕ φαίνεται να έχει ιδιαίτερη σημασία για την Κύπρο, αφού αφενός θα την προσφωνήσει για πρώτη φορά ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας και αφετέρου γιατί υπάρχουν νέες διεθνείς και τοπικές εξελίξεις, αλλά και ενδείξεις ότι δρομολογούνται παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για επανέναρξη του διαλόγου για το κυπριακό.
Τα στοιχεία αυτά επιφορτίζουν με μεγαλύτερες ευθύνες τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο οποίος θα πρέπει να πείσει τα μέλη του ΟΗΕ για τις δικές μας θέσεις και να τα παροτρύνει να πιέσουν την Τουρκία να παρακαθήσει σε διαπραγματεύσεις, χωρίς τον όρο των δύο χωριστών κρατών και άλλες διχοτομικές αξιώσεις.
Με άλλα λόγια, ο κ. Χριστοδουλίδης θα πρέπει να προβεί σε μια ομιλία με διαφορετικό περιεχόμενο και νέα επιχειρηματολογία από τους προηγούμενους Προέδρους και ταυτόχρονα να «σβήσει» από τον χάρτη την απαίτηση Ερντογάν-Τατάρ για δύο χωριστά κράτη.
Στην προσπάθεια του αυτή, θα πρέπει να συμπεριλάβει την πραγματική θέληση της πλευράς μας για συνομιλίες, να επεξηγήσει τη θέση του για Ευρωπαίο παρατηρητή, να απαξιώσει την τουρκική ρητορική για δύο χωριστά κράτη και να απαιτήσει τον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ για το κυπριακό, με σκοπό την προετοιμασία έναρξης διαπραγματεύσεων.
Οι στοχεύσεις αυτές δεν θα είναι τόσο εύκολες, αν κρίνουμε τη διαχρονική στάση των μεγάλων δυνάμεων απέναντι στην Τουρκία, αλλά και τη σημερινή συγκυρία, όπου η Άγκυρα «παίζει» τον ρόλο του ενδιάμεσου μεσολαβητή μεταξύ Δύσης και Ρωσίας στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Ο κ. Χριστοδουλίδης πρέπει να σκεφθεί πάρα πολύ για το περιεχόμενο της ομιλίας του και τα μηνύματα που θα στείλει στη διεθνή κοινωνία, αλλά και να προετοιμαστεί επαρκώς για τις επαφές που θα έχει στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.
Αν δεν καταφέρει να πείσει για τις δικές μας θέσεις, τότε η Τουρκία θα αποθρασυνθεί και θα επιμένει πιο έντονα στη λύση των δύο κρατών. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να προχωρήσει πιο αποφασιστικά και σε νέα τετελεσμένα είτε στο Βαρώσι, είτε στη νεκρή ζώνη (π.χ. Πύλα). Αν επισυμβούν αυτά που δεν επιθυμούμε , τότε το κυπριακό θα βρεθεί σε μια νέα αρνητικότερη αφετηρία απ’ αυτή που γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Η Τουρκία θα εκτραχυνθεί και εμείς δεν θα έχουμε που την κεφαλήν κλίναι.
Γι’ αυτό, χαρακτηρίζουμε τη φετινή παρουσία Χριστοδουλίδη στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ πιο σημαντική και πιο καθοριστική απ’ ό,τι οι προηγούμενες των πρώην Προέδρων.
Ο κ. Χριστοδουλίδης, όπως ήρθαν τα πράγματα, έχει την ευκαιρία είτε να επανατοποθετήσει το κυπριακό στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του διεθνούς παράγοντα με προοπτική κάποιων πρωτοβουλιών, είτε να το αφήσει στο έλεος των τουρκικών προθέσεων και ετσιθελισμών.
Η προεδρική ομιλία στις 20 Σεπτεμβρίου στον ΟΗΕ πρέπει να έχει πρωτοτυπία, να χαρακτηρίζεται από νέες ιδέες και σύγχρονο λόγο, να εμπεριέχει φρέσκο περιεχόμενο και επιχειρηματολογία, να ανοίγει δρόμους και γενικά να κάνει εντύπωση. Μόνο, έτσι, τα μέλη του ΟΗΕ θα αναγκαστούν να ακούσουν τα μηνύματα μας, να ξαναενδιαφερθούν για το κυπριακό και να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Αν η ομιλία Χριστοδουλίδη είναι μια επανάληψη των προηγούμενων Προέδρων και μια ιστορική περιγραφή του κυπριακού, μάλλον κανένας δεν θα ευαισθητοποιηθεί, όταν έχει μπροστά του το σημερινό δράμα της Ουκρανίας.
ΙΩΣΗΦ ΙΩΣΗΦ
