Συνέντευξη στους Θάνο Τσίρο και Ραλλού Αλεξοπούλου
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι συζητήσεις τόσο για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας όσο και για την πρόωρη αποπληρωμή χρεών συνολικού ύψους 7,1 δισ. ευρώ προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τις χώρες της Ευρωζώνης, δηλώνει σε συνέντευξή του στη «Ναυτεμπορική» ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Αποκαλύπτει ότι οι διαβουλεύσεις για τις πρόωρες αποπληρωμές χρέους έχουν ξεκινήσει εδώ και περίπου τρεις μήνες, ενώ, αναφερόμενος στο πότε θα εξέλθει η χώρα από την ενισχυμένη εποπτεία, δηλώνει ότι «αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και, κυρίως, από τον χρόνο καταβολής μιας υπολειπόμενης -από την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ- δόσης» (σ.σ.: ANFAs και SMPs).
«Οι πρόδρομοι δείκτες της οικονομίας είναι ικανοποιητικοί και οδηγούν σε υψηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης για το 2021», υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος αναγνωρίζει ωστόσο ότι υφίστανται κίνδυνοι λόγω υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης που μπορεί να φρενάρουν τη σημαντική αναθεώρηση του ρυθμού ανάκαμψης. «Είμαστε έτοιμοι, παρακολουθώντας τη δυναμική των τιμών, να επέμβουμε δυναμικά και επιπρόσθετα», αναφέρει ο κ. Σταϊκούρας, προαναγγέλλοντας ουσιαστικά επιπλέον μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο οι εγγυήσεις που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Ηρακλής» να εγγραφούν στο ονομαστικό χρέος, ο υπουργός Οικονομικών παραπέμπει στην τελευταία ανακοίνωση της Eurostat όπου δεν ελήφθη καμία σχετική απόφαση και δηλώνει ότι «προχωράμε με βάση τις υφιστάμενες εθνικές και ευρωπαϊκές αποφάσεις».
Βρισκόμαστε, πλέον, λίγα 24ωρα πριν από την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή. Θα αναθεωρήσετε εκ νέου τον στόχο μεταβολής του ΑΕΠ για το 2021 και για το 2022; Ο πήχης είναι στο 6,1% αυτή τη στιγμή…
«Οι πρόδρομοι δείκτες της οικονομίας είναι ικανοποιητικοί και οδηγούν σε υψηλότερο ρυθμό μεγέθυνσης για το 2021. Ταυτόχρονα όμως υφίστανται σημαντικές αβεβαιότητες και υψηλοί κίνδυνοι, αποτέλεσμα της υγειονομικής και της ενεργειακής κρίσης. Αβεβαιότητες και κίνδυνοι που μπορεί να φρενάρουν τη σημαντική αναθεώρηση του ρυθμού ανάκαμψης και ανάπτυξης της οικονομίας. Όλα αυτά θα συνυπολογιστούν και θα καταλήξουμε στις προβλέψεις που θα ενσωματωθούν στον προϋπολογισμό την ερχόμενη εβδομάδα».
Αύξηση του ΑΕΠ πάνω από το 6,1% για το 2021 σημαίνει και πρόσθετα μέτρα στήριξης; Είναι προτεραιότητα η παροχή περαιτέρω ενισχύσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης;
«Η όποια επιπλέον αύξηση του ΑΕΠ είναι ένα στοιχείο που δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο, αλλά όχι το μοναδικό. Πρέπει να συνεκτιμηθεί η προέλευση της αύξησής του και η μονιμότητα των χαρακτηριστικών του. Σε κάθε περίπτωση, ως κυβέρνηση, έχουμε έμπρακτα αποδείξει ότι εάν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος, αυτός επιστρέφει στην κοινωνία. Όσον αφορά στην παροχή ενισχύσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, πρόκειται -πράγματι- για μία από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Αυτό επιβεβαιώθηκε, άλλωστε, την περασμένη εβδομάδα με το μέτρο της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο. Ένα νέο μέτρο, με εκτιμώμενο δημοσιονομικό κόστος 50 εκατ. ευρώ – πέραν των 500 εκατ. ευρώ που έχουν ήδη προβλεφθεί για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Και είμαστε έτοιμοι, παρακολουθώντας τη δυναμική των τιμών, να επέμβουμε δυναμικά και επιπρόσθετα».
Οι πληθωριστικές πιέσεις φαίνεται ότι δεν θα σταματήσουν μέχρι το τέλος του έτους. Θα υπάρξουν πρόσθετες παρεμβάσεις στήριξης για το 2022; Να θεωρούμε δεδομένη την παράταση της επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος και για το επόμενο έτος; Εξετάζεται το ενδεχόμενο να θεσπιστούν κριτήρια ώστε να επικεντρωθεί η βοήθεια στους ασθενέστερους;
«Οι πληθωριστικές πιέσεις, πράγματι, φαίνεται να είναι πιο οξείες, σε σχέση με τις αρχικές -διεθνείς και ευρωπαϊκές- εκτιμήσεις και να διαρκούν περισσότερο, αλλά εξακολουθεί να φαίνεται πως είναι παροδικές. Με τα δεδομένα αυτά, είναι σαφές ότι θα πρέπει να έχουμε διαθέσιμους πόρους για να συνεχίσουμε να στηρίζουμε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που πλήττονται. Το βέβαιο είναι ότι θα είμαστε κοντά στην κοινωνία για όσο χρειαστεί. Το πώς ακριβώς θα το πράξουμε, θα εξαρτηθεί από τον δημοσιονομικό χώρο και τις κυβερνητικές προτεραιότητες».
Ετοιμάζεστε να παρουσιάσετε τις διατάξεις για τον νέο ΕΝΦΙΑ. Τι να περιμένουν οι ιδιοκτήτες; Θα θεσπιστεί ένας φόρος «πολυτελείας» στα ακριβά ακίνητα, ώστε να αναπληρωθούν τα έσοδα από την ενσωμάτωση του συμπληρωματικού φόρου στον κύριο; Η κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου θα ισχύσει και για τα νομικά πρόσωπα;
«Η άσκηση για τη διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ, και την προσαρμογή των συντελεστών του στις μεταβολές που προέκυψαν με τις νέες αντικειμενικές αξίες ακινήτων, βρίσκεται σε εξέλιξη. Συνεπώς, δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάτι. Είναι, όμως, δεδομένη η επιδίωξή μας, όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός, να επιτύχουμε δικαιότερη κατανομή του φόρου και, από το 2022, περισσότεροι πολίτες να πληρώσουν ακόμα λιγότερο ΕΝΦΙΑ, σε σχέση με αυτόν που πληρώνουν την τελευταία διετία, και ο οποίος, από τον Σεπτέμβριο του 2019, είναι ήδη μειωμένος, μεσο-σταθμικά, κατά 22%».
Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup του Ιουνίου του 2018, η Ελλάδα θα εξέλθει από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας τον Ιούνιο του 2022. Πόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο να γίνει νωρίτερα ή αργότερα η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία;
«Στόχος της κυβέρνησης είναι η έξοδος της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας -στο οποίο εισήλθε η Ελλάδα το καλοκαίρι του 2018, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- να γίνει, με ασφάλεια, εντός του 2022.Οι σχετικές συζητήσεις με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς έχουν ξεκινήσει, αλλά ο ακριβής χρόνος εξόδου θα εξαρτηθεί από την πορεία της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής και, κυρίως, από τον χρόνο καταβολής μιας υπολειπόμενης -από την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ- δόσης από τις επιστροφές κερδών των ελληνικών ομολόγων που διακρατεί το ευρωσύστημα (ANFAs και SMPs)».
Έχετε δηλώσει αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα ότι στους σχεδιασμούς είναι η πρόωρη αποπληρωμή μέρους των διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου και η πρόωρη εξόφληση του ΔΝΤ. Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι συζητήσεις με τους θεσμούς; Έχει γίνει κάποιο αίτημα; Θα μπορούσε να τελειώσει η διαδικασία σε ένα από τα δύο πεδία εντός του 2021;
«Πράγματι, πρόθεσή μας είναι να προχωρήσουμε στην πρόωρη αποπληρωμή του υπολοίπου των δανείων προς το ΔΝΤ, ύψους περίπου 1,8 δισ. ευρώ, καθώς και ενός σημαντικού ποσού, ύψους περίπου 5,3 δισ. ευρώ, λήξεων των ετών 2022 και 2023, των υφιστάμενων διμερών δανείων προς τις χώρες της Ευρωζώνης, τα οποία συνάφθηκαν το 2010, στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.
Το υπουργείο Οικονομικών και ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους έχουν δρομολογήσει τις απαραίτητες διαδικασίες για τις δύο αυτές εμβληματικές πρωτοβουλίες.
Πρωτοβουλίες που ενισχύουν περαιτέρω την αξιοπιστία της χώρας, βελτιώνουν βασικούς δείκτες του προφίλ και της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους, περιορίζουν τον επιτοκιακό κίνδυνο και τον κίνδυνο αναχρηματοδότησης και αποφέρουν σημαντικό πρόσθετο όφελος για το Ελληνικό Δημόσιο.
Ενδεικτικά, το συνολικό όφελος από τις δύο πρόωρες αποπληρωμές υφιστάμενων δανείων της χώρας από το ΔΝΤ, οι οποίες έχουν ήδη ολοκληρωθεί, και από την επικείμενη τρίτη αποπληρωμή, εκτιμάται στα 228 εκατ. ευρώ για τους Έλληνες φορολογούμενους.
Οι προσπάθειές μας για τις εν λόγω πρόωρες αποπληρωμές έχουν ξεκινήσει, σε τεχνικό επίπεδο, εδώ και περίπου τρεις μήνες.
Τόσο η Ελλάδα όσο και οι Ευρωπαίοι εταίροι και θεσμοί εργάζονται μεθοδικά, ώστε οι δύο αυτές κινήσεις, που έγιναν δεκτές με ιδιαιτέρως θετικά σχόλια από εταίρους, αγορές και οίκους αξιολόγησης, να λάβουν τις προβλεπόμενες εγκρίσεις και να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν».
