- Που απαιτούνται άμεσες αποφάσεις και λύσεις
- Το στοίχημα για την επόμενη μέρα
Του Ιωσήφ Ιωσήφ
Ο λαός αποφάσισε. Ο νέος Πρόεδρος και η νέα κυβέρνηση αναλαμβάνουν τα ηνία της χώρας από την 1η Μαρτίου για διάρκεια πέντε ετών.
Τώρα που έσβησαν τα φώτα των εκλογών και των κομματικών αντιπαραθέσεων, το ενδιαφέρον όλων επικεντρώνεται στην επόμενη μέρα και συγκεκριμένα στο πως θα είναι η νέα διακυβέρνηση.
Τα θέματα που είναι μπροστά στη νέα κυβέρνηση είναι πολλά, ενώ η δυναμική των εξελίξεων δημιουργεί και νέες προκλήσεις.
1.Κυπριακό
Σίγουρα, το πρώτο θέμα που υπάρχει στο τραπέζι είναι το κυπριακό. Αν και δεν μπορούν να υπάρξουν εξελίξεις αυτή την περίοδο, λόγω των εκλογών στην Τουρκία (14 Μαΐου) και στην Ελλάδα (μάλλον εντός Απριλίου), εντούτοις, η πλευρά μας θα πρέπει να σκεφθεί τρόπους για να επαναρχίσει ο διάλογος για το εθνικό θέμα.
Στα πλαίσια αυτά, θα πρέπει να γίνουν επαφές με τον ΟΗΕ, την Ε. Ένωση και ίσως άλλες χώρες για να βρεθούν τρόποι να πειστεί η Τουρκική πλευρά να αποσύρει την απαίτηση της για λύση δύο κρατών, ώστε να επαναρχίσει ο διάλογος. Αν η Τουρκική πλευρά εμμένει στην θέση της για λύση δύο κρατών, η δική μας πλευρά δεν μπορεί να αποδεχθεί έναρξη διαλόγου.
Ακόμα στις επαφές με τα ξένα κέντρα αποφάσεων, η δική μας πλευρά θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα προχωρήσει σε νέα τετελεσμένα, όπως οι πληροφορίες που διαρρέουν από Τ/Κ πηγές ότι ο Ερντογάν ετοιμάζεται να ανακοινώσει την προσάρτηση των κατεχομένων στην Τουρκία.
Είναι φανερόν ότι οι επόμενοι μήνες είναι αρκετά κρίσιμοι για το κυπριακό και η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να πάρει σοβαρές αποφάσεις για το τι δέον γενέσθαι.
2. Ενέργεια
Συναφές με το κυπριακό είναι και το θέμα της ενέργειας. Η νέα κυβέρνηση καλείται να πάρει αποφάσεις για το πως θα διαχειριστεί την ενέργεια. Στο τραπέζι είναι η αξιοποίηση των δικών μας κοιτασμάτων στην ΑΟΖ, η εισαγωγή φυσικού αερίου για τις ανάγκες της εγχώριας αγοράς, η δημιουργία αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου, η υλοποίηση των διμερών και τριμερών συμφωνιών με γειτονικές χώρες, η ηλεκτρική διασύνδεση της EuroAsia, η τύχη του αγωγού EastMed, η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού κ.α.
Όμως, επειδή στα ενεργειακά έχει απαιτήσεις και η Τουρκική πλευρά, η δική μας κυβέρνηση οφείλει να εξετάσει πως θα χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως μοχλό πίεσης της Τουρκίας για επίλυσης του κυπριακού.
Η ατζέντα, λοιπόν, για τα ενεργειακά είναι πολύ μεγάλη και δύσκολη και θα χρειαστούν σοβαρές και κρίσιμες αποφάσεις, που θα λαμβάνουν υπόψη και τα συμφέροντα άλλων εμπλεκόμενων χωρών και ξένων εταιρειών.
3. Οικονομία
Η οικονομία, η οποία αναδείχθηκε ως πρώτο θέμα στην προεκλογική περίοδο, είναι το μείζον που απασχολεί τους πολίτες. Λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί διεθνώς, αλλά και της μεγάλης αύξησης του πληθωρισμού και των επιτοκίων, η νέα κυβέρνηση έχει υποχρέωση να εγκύψει από νωρίς και σε βάθος στα προβλήματα της οικονομίας.
Θεωρητικά, η πολιτική της κυβέρνησης Αναστασιάδη για στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού από τις πληθωριστικές πιέσεις δεν μπορεί να αλλάξει, αλλά είναι φανερόν ότι απαιτούνται και νέες κινήσεις προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού.
Η κυβέρνηση, εκτός των όσων αποφασίζονται στις Βρυξέλλες ως κοινές πολιτικές της Ε. ένωσης, θα κληθεί να πάρει αποφάσεις και σε κρατικό επίπεδο, κάτι που ήδη κάνει και η Ελλάδα και ίσως άλλες χώρες.
Επίσης, η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να δει το θέμα με το Επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο καταργήθηκε και “νέκρωσε” τις ξένες μεγάλες επενδύσεις στην Κύπρο.
Απ΄ εκεί κι΄ ύστερα διαχείριση χρήζουν πολλά θέματα της οικονομίας, όπως η ΑΤΑ, το συνταξιοδοτικό, η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα υψηλά επιτόκια, η εξωστρέφεια της οικονομίας, η ανάπτυξη των νέων τομέων, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και άλλα.
Η οικονομία, όπως διαμορφώνονται οι εξελίξεις, ίσως είναι το πιο μεγαλύτερο αγκάθι και το πιο μεγάλο στοίχημα για τη νέα κυβέρνηση. Οι αποφάσεις της και κυρίως οι κατευθύνσεις που θα δώσει θα κρίνουν πολλά για το αύριο της οικονομίας.
4. Μεταρρυθμίσεις
Ένα ακόμα μεγάλο θέμα για τη νέα κυβέρνηση είναι οι μεταρρυθμίσεις. Οι περισσότερες αποφάσεις είναι ειλημμένες από την προηγούμενη κυβέρνηση και τη Βουλή, αλλά η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων εκκρεμεί.
Η νέα κυβέρνηση έχοντας και ισχυρή κοινοβουλευτική στήριξη θα πρέπει να αποφασίσει για την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων ή όχι.
Στα πλαίσια αυτά, οφείλει να συσκεφθεί με όλους τους εμπλεκόμενους και να προχωρήσει μπροστά. Άλλωστε, ας μη ξεχνάμε ότι χωρίς την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων κινδυνεύει το Πρόγραμμα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που συνολικά προβλέπει πόρους 4,4 δισ. ευρώ για την Κύπρο μέχρι το 2026.
Άρα, το θέμα των μεταρρυθμίσεων είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που επηρεάζει, όχι μόνο την ανάπτυξη του τόπου, αλλά και τον απαιτούμενο εκσυγχρονισμό της οικονομίας και κοινωνίας.
5. Μεταναστευτικό
Το θέμα των παράτυπων μεταναστών που έρχονται στην Κύπρο, αποτελεί ακόμη ένα μεγάλο αγκάθι που βρίσκεται ενώπιον της νέας κυβέρνησης και πρέπει να το διαχειριστεί. Παρόλα τις αντικρουόμενες απόψεις που ακούστηκαν προεκλογικά για τον τρόπο αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος, η νέα κυβέρνηση πρέπει να βρει τρόπους επίλυσης του μεταναστευτικού. Η είσοδος από τα κατεχόμενα χιλιάδων παράνομων μεταναστών, λόγω εργαλειοποίησης τους από την Τουρκία, αναγκάζει την κυβέρνηση είτε από μόνη της, είτε σε συνεργασία με την Ε. Ένωση, να προχωρήσει σε άμεσες και τολμηρές λύσεις.
Οι πολίτες, ανεξάρτητα ποιο ψήφισαν στις εκλογές, επιζητούν λύσεις σ΄ αυτό το πρόβλημα, διότι επενεργεί αρνητικά στην οικονομία, στην κοινωνία και στη δημογραφική δομή της χώρας μας.
6. Υγεία
Παρά την εφαρμογή του ΓεΣΥ και τη σύμφωνη γνώμη όλων για την αναγκαιότητα του, υπάρχουν μεγάλες “τρύπες” στον τομέα της υγείας.
Κατ΄ αρχή, η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει το θέμα της βιωσιμότητας των δημοσίων νοσηλευτηρίων. Αν δεν καταφέρουν να σταθούν οικονομικά στα πόδια τους, τότε μετά τα δοσμένα χρονοδιαγράμματα του ΓεΣΥ, θα πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν με όλες τις γνωστές αντιδράσεις.
Επίσης, υπάρχουν τα προβλήματα της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών, οι υπεραμοιβές κάποιων ειδικοτήτων γιατρών, τα φάρμακα, και άλλες στρεβλώσεις.
Το στοίχημα για τη νέα κυβέρνηση είναι η εξεύρεση λύσεων που θα βελτιώσουν το ΓεΣΥ και την προσφορά καλύτερων και επαρκέστερων σε ποιότητα υπηρεσιών δημόσιας υγείας.
7. Παιδεία
Τα θέματα παιδείας χρήζουν κι΄ αυτά άμεσης διαχείρισης, οπότε η νέα κυβέρνηση θα πρέπει και γι΄ αυτά να πάρει αποφάσεις. Τ θέμα των 4μηνων εξετάσεων, το ολοήμερο σχολείο, η βελτίωση της δημόσιας εκπαίδευσης και άλλα θα βρεθούν ενώπιον της νέας κυβέρνησης. Οι διαφορές που διαφάνηκαν μεταξύ Υπουργείου Παιδείας, Συνδέσμων Γονέων και Παιδιών είναι ανάγκη να ξεπεραστούν, ώστε η παιδεία να τεθεί σε μια νέα πιο υποσχόμενη βάση.
Με βάση τα πιο πάνω, είναι φανερόν ότι η νέα κυβέρνηση θα πέσει αμέσως στα βαθιά. Θα πρέπει να κολυμπήσει γρήγορα, αν θέλει να ελέγξει τα προβλήματα και να πείσει τους πολίτες ότι ορθώς την επέλεξαν.
Οι όποιες καθυστερήσεις σε αποφάσεις, ο δισταγμός για μέτρα και η όποια αναβλητικότητα θα εντείνει τα προβλήματα και θα δημιουργήσει απογοήτευση.
Γι΄ αυτό, ο νέος Πρόεδρος και η κυβέρνηση του πρέπει να βιαστούν για να θέσουν την κατάσταση υπό έλεγχο…
Από το περιοδικό nomisma (τεύχος Φεβρουαρίου)
