Δημοσιεύουμε αποκλειστική συνέντευξη του Πρόεδρου της ΔΕΟΚ κ. Ιωσήφ Αναστασίου στο περιοδικό nomisma. Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το 2022;
Η πανδημία αποτελεί αστάθμητο παράγοντα που δημιουργεί αστάθεια και αβεβαιότητα σε όλες τις οικονομίες. Παράλληλα οι πληθωριστικές πιέσεις των τελευταίων μηνών οδηγούν σε αλυσιδωτές αυξήσεις βασικών αγαθών με αποτέλεσμα την υπονόμευση των εισοδημάτων και την μείωση της αγοραστικής δύναμης των μισθών.
Την κρίση του πληθωρισμού την πυροδοτεί η αλματώδης αύξηση στις τιμές των καυσίμων γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την Κυπριακή Οικονομία λόγω της μεγάλης εξάρτησης της από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα. Οι Ευρωπαϊκές αρχές εκτιμούν ότι το φαινόμενο είναι παροδικό και πως με την παρέλευση του χειμώνα, η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί και οι τιμές θα επανέλθουν σε λογικά επίπεδα. Ωστόσο η πρόβλεψη αυτή δεν μπορεί να είναι ασφαλής λαμβάνοντας υπόψη το σύνθετο γεωπολικό περιβάλλον καθώς και το ψηλό κόστος που συνεπάγεται η μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Στα πλαίσια αυτά ο διάλογος που θα ξεκινήσει το 2022 για την ρύθμιση της ΑΤΑ αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Έχει αποδειχτεί διαχρονικά ότι ο θεσμός της ΑΤΑ συμβάλλει σημαντικά στην διατήρηση της αγοραστικής αξίας των μισθών προστατεύοντας κατά κύριο λόγω χαμηλότερα αμειβόμενους εργαζόμενους από τον πληθωρισμό.
Ανεξάρτητα από τις εξελίξεις όπως προδιαγράφονται πιο πάνω θεωρώ ότι το ταμείο ανάκαμψης παρέχει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία γα τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και την διαμόρφωση ενός νέου βιώσιμου αναπτυξιακού μοντέλου που να στηρίζεται στην πράσινη οικονομία, στην έρευνα και καινοτομία και στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία. Αυτό θεωρώ ότι είναι το μεγάλο στοίχημα για την κυπριακή οικονομία το 2022. Να θέσει τις βάσεις για ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης που να απαντά στις κλιματικές και τεχνολογικές προκλήσεις της εποχής μας.
Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα συναντήσει η Κύπρος στον οικονομικό τομέα τη νέα χρονιά;
Εκτός από την πανδημία COVID19 και την αύξηση του πληθωρισμού που αποτελούν εν δυνάμει ανασταλτικούς παράγοντες, η Κυπριακή Οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά στην βάση μιας ολοκληρωμένης οικονομικής και κοινωνικής στρατηγικής. Τα προβλήματα αυτά κατά την εκτίμηση μου είναι το χαμηλό επίπεδο παραγωγικότητας και η αδυναμία ενσωμάτωσης των σύγχρονων τεχνολογιών στην οικονομία, η υποβάθμιση του τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και οι χαμηλές επιδόσεις στην προώθηση της κυκλικής και πράσινης οικονομίας που αποτελεί σήμερα κεντρικό αναπτυξιακό πυλώνα για κάθε σύγχρονο οικονομικό μοντέλο.
Άλλα σοβαρά προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η οικονομία το 2022 είναι το ψηλό δημόσιο χρέος το ποσοστό των κόκκινων δανείων καθώς και οι αποσταθεροποιητικές πολιτικές της Άγκυρας που δυναμιτίζουν το κλίμα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η οικονομία για να εκσυγχρονίσουμε και να εμπλουτίσουμε το οικονομικό μοντέλο μας;
Η ΔΕΟΚ υποστηρίζει τις μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη, στη δημόσια διοίκηση και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι απαραίτητες για τον εκσυγχρονισμό του κράτους και την ενίσχυση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Την ίδια ώρα όμως πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η ισορροπία μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Η απορρύθμιση που συντελείται στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με νομική ρύθμιση των συλλογικών συμβάσεων, ώστε η ισχύς τους να καταστεί υποχρεωτική και να καλύπτει το σύνολο των εργαζομένων των κλάδων και των επιχειρήσεων που συνομολογούνται. Παράλληλα θα πρέπει να προωθηθούν και άλλα σημαντικά θέματα όπως η θεσμοθέτηση Γενικού Κατώτατου Μισθού και η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος που βρίσκονται στην αντζέντα του κοινωνικού διαλόγου.
Σε ποιους τομείς θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία τη νέα χρονιά για να επιτευχθούν οι στόχοι της ανάπτυξης;
Ο κόσμος της οικονομίας και της εργασίας αλλάζει. Γνωρίζουμε ότι οι τεχνολογικές αλλαγές και οι περιβαλλοντικές προκλήσεις θα οδηγήσουν σε θεμελιώδεις αλλαγές στις μεθόδους παραγωγής και στην απασχόληση.
Ο συνδυασμός της ρομποτικής και της οικονομίας της πλατφόρμας θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στους τομείς της ανάπτυξης και της απασχόλησης.
Όλες οι μελέτες συγκλίνουν στην διαπίστωση ότι οι περιφερειακές οικονομίες στην ΕΕ θα επηρεαστούν περισσότερο από την ψηφιοποίηση της οικονομίας.
Δηλαδή οι χώρες με αναπτυγμένες υποδομές και συστήματα εκπαίδευσης που βελτιώνουν τις δεξιότητες και τις ικανότητες του εργατικού δυναμικού τους στην ψηφιακή οικονομία και έχουν αναπτύξει διαδικτυακές και ψηφιακές υπηρεσίες θα αντιμετωπίσουν μικρότερους κινδύνους από τις οικονομίες που δεν προσαρμόζονται στα νέα τεχνολογικά δεδομένα.
Η μεγάλη πρόκληση είναι να πετύχουμε ρυθμίσεις που να εγγυούνται την ομαλή μετάβαση των εργαζομένων στα νέα επαγγέλματα. Η καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων και η ανάπτυξη προγραμμάτων δια βίου μάθησης πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα και στρατηγικό στόχο για την οικονομία. Πρέπει να διαμορφώσουμε ένα σταθερό άξονα μεταξύ εκπαίδευσης απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας.
Παράλληλα θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δημόσιου και να διαμορφωθεί ένα φιλικότερο επενδυτικό περιβάλλον με απλουστευμένες διαδικασίες και λιγότερη γραφειοκρατία.
Επίσης το 2022 θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ για την τεχνολογική αναβάθμιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.
