Στέφανος Στεφάνου*
Άρθρο του ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ κ. Στέφανου Στεφάνου στην επετειακή έκδοση για τα 25 χρόνια ζωής του οικονομικού περιοδικού nomisma
Η επιβράδυνση της οικονομίας αποτέλεσε το πιο βασικό χαρακτηριστικό της παγκόσμιας οικονομίας την χρονιά που μας πέρασε. Ο πληθωρισμός αποδείχθηκε πιο επίμονος και πιο δομικός από όσο αναμενόταν.
Το αβέβαιο γεωπολιτικό περιβάλλον σε συνδυασμό με το κόστος ενέργειας, την συνεχιζόμενη ακρίβεια και τα υψηλά επιτόκια εξακολουθούν να αποτελούν παράγοντες που περιορίζουν τις προοπτικές για την οικονομία.
Οι προκλήσεις σε παγκόσμια επίπεδο για το 2024 παραμένουν. Μέσα σε αυτό το γεωπολιτικό περιβάλλον, οι δυναμικές για την κυπριακή οικονομία συνεχίζουν να είναι περιορισμένες καθώς εξακολουθεί να είναι – σχεδόν κατά απόλυτο τρόπο – ενεργειακά και οικονομικά εκτεθειμένη στις διεθνείς πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.
Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να επικεντρωθούμε σε αυτά που μπορούμε να κάνουμε και από τις προκλήσεις να δημιουργήσουμε ευκαιρίες. Όχι πρόσκαιρες και παροδικές που να βελτιώνουν απλά τους αριθμούς, αλλά μόνιμες και σταθερές που να προσδίδουν διάρκεια βελτιώνοντας την ευημερία των ανθρώπων.
Χρειάζεται βάθος και προοπτική, παρά διαχείριση της κατάστασης. Απαιτείται αλλαγή πλεύσης και προτεραιοτήτων προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η θεμελίωση ενός νέου οικοσυστήματος το οποίο θα παράγει επιπρόσθετη αξία για την οικονομία θα πρέπει αφενός να ενδυναμώνει την επιχειρηματικότητα και αφετέρου να ενισχύει το εισόδημα της κοινωνίας.
Στόχος πρέπει να είναι η οικονομική ανάπτυξη να είναι κοινωνικά δικαιότερη και συμβατή με τους περιβαλλοντικούς στόχους. Για το πετύχουμε πρέπει απαραίτητα να προσεγγίσουμε με τόλμη και αποφασιστικότητα τις διαρθρωτικές «πληγές» της κυπριακής οικονομίας.
Πρώτος και κορυφαίος πυλώνας μεταρρυθμίσεων είναι η ενέργεια. Η απουσία ενός ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού, οι διαθρωτικές αδυναμίες και οι στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά δεν επιτρέπουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση του πληθωρισμού. Αντίθετα, επιμερίζουν ένα τεράστιο κόστος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις με αλυσιδωτές συνέπειες τόσο ως προς τη διάβρωση του διαθέσιμου εισοδήματος όσο και ως προς το πολύ ψηλό κόστος αγαθών και υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, θα φορτώσουν την οικονομία με €500εκ. σε ρύπους για το 2024 σε συνέχεια των €350εκ. που πλήρωσε η κοινωνία τη χρονιά που μας πέρασε.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά στις απαιτούμενες αλλαγές για την ενίσχυση της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Οι πολύ χαμηλοί ρυθμοί υλοποίησης του αναπτυξιακού προϋπολογισμού των τελευταίων χρόνων σε συνδυασμό με τη μείωση των παραγωγικών επενδύσεων συνθέτουν ένα αντιαναπτυξιακό σπιράλ. Όλα αυτά μάλιστα σε μια περίοδο που το παραγωγικό απόθεμα της οικονομίας έχει μεγαλώσει τόσο από τα αυξημένα κρατικά έσοδα όσο και από τα κέρδη του κεφαλαίου.
Ο τρίτος πυλώνας πρέπει να στηρίζεται στις τομεακές παρεμβάσεις προς ενίσχυση της ψηφιακής μετάβασης. Τα χαμηλά επίπεδα ψηφιακού γραμματισμού (η Κύπρος, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας) θέτουν σοβαρούς φραγμούς ως προς την παραγωγικότητα και κατ’ επέκταση την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. Η Κύπρος αδυνατεί να διευρύνει τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών και να διευκολύνει την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην απαιτούμενη τεχνολογία και τεχνογνωσία.
Ο τέταρτος πυλώνας αφορά στον τερματισμό της ανισομερούς ανάπτυξης ανάμεσα στα εισοδήματα της εργασίας και του κεφαλαίου. Η απαξίωση της εργασίας και η διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων «κανονικοποιείται» και παραμένει προβληματική γιατί πρωτίστως διογκώνει τις κοινωνικές ανισότητες και ουδόλως ενισχύει την παραγωγικότητα της οικονομίας. Πέμπτος αλλά όχι έσχατος είναι ο πυλώνας της δημιουργίας ενός προσιτού και ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος μεν, διαφανούς, μόνιμου και περιβαλλοντικά βιώσιμου δε. Είναι επείγουσας και καθοριστικής σημασίας κεφάλαιο να ανασκευάσουμε την κακή εικόνα της χώρας μας, απότοκο των πολλών σκανδάλων, επανακτώντας την αξιοπιστία μας και καθιστώντας τη χώρας μας ως ένα αξιόπιστο οικονομικό εταίρο. Χρειάζεται, λοιπόν, να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που αξιολογούμε την οικονομία.
Η σωστή ανάγνωση των προκλήσεων που έχουμε ενώπιον μας αποτελεί το πρώτο βήμα. Για το δεύτερο και πιο καθοριστικό, που είναι ο επανασχεδιασμός του αναπτυξιακού μας μοντέλου, χρειάζεται πολιτική βούληση.
Το ΑΚΕΛ, με ψηλό αίσθημα ευθύνης έναντι του τόπου και του λαού μας, θα συνεχίσει να συμβάλλει δημιουργικά στη διαμόρφωση της οικονομίας του αύριο.
Για ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο: σύγχρονο, βιώσιμο και κοινωνικά προσανατολισμένο.
Σημαντικό το αποτύπωμα του nomisma
Συγχαίρω τη συντακτική ομάδα και όλους όσοι συμβάλλουν για τη σταθερή και ανελλιπή έκδοση του μηνιαίου περιοδικού nomisma για 25 χρόνια τώρα.
Το αποτύπωμα του περιοδικού nomisma στην οικονομική ειδησιογραφία παραμένει σημαντικό, γιατί ανταποκρίνεται στην κάλυψη των ταχύτατα μεταβαλλόμενων οικονομικών εξελίξεων, τόσο στην Κύπρο όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Οι οικονομικές αναλύσεις, η αρθρογραφία και οι συνεντεύξεις που φιλοξενεί αποτελούν μια επαρκή πηγή ενημέρωσης για τους αναγνώστες. Η πλούσια θεματολογία η οποία εκτείνεται σε όλο το φάσμα και τους τομείς της οικονομίας, προσθέτει στην οικονομική πληροφόρηση για τον κόσμο των επιχειρήσεων.
Ευχή μου είναι να υπάρξει συνέχεια, γιατί στο πεδίο της οικονομίας χρειάζεται συνεχής, αντικειμενική και έγκυρη ενημέρωση. Χρειάζεται ανασκόπηση και σε βάθος ανάλυση η οποία να οδηγεί σε συμπεράσματα τόσο για τις τρέχουσες εξελίξεις όσο και για τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται.
Χρόνια πολλά και δημιουργικά!
*Γενικός Γραμματέας ΚΕ ΑΚΕΛ
