Του Δημήτρη Ζοπουνίδη,
Ιδρυτής aviationlife.gr – Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Δυτικής Κρήτης (WCAO),
Ερευνητής MAICh,
Αναλυτής αεροπορικού κλάδου
Η ανάλυση των πτήσεων πραγματοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Δυτικής Κρήτης (Western Crete Aviation Observatory), το επιστημονικό παράρτημα του aviationlife.gr, στο πλαίσιο της ετήσιας έρευνας τουρισμού.
Δημήτρης Ζοπουνίδης
Η έρευνα και ανάλυση τουρισμού υλοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης και συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας & Διοίκησης του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ), σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, το τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ), μέλη του Πανεπιστημίου Κρήτης, την Ανώτερη Σχολή Τουριστικής Εκπαίδευσης Κρήτης (ΑΣΤΕΚ), την Περιφέρεια Κρήτης και το Δήμο Χανίων. Στο Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης, το οποίο λειτουργεί εδώ και μια δεκαετία με πρωτοβουλία της Ένωσης Ξενοδόχων Χανίων συμμετέχει επίσης, το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Κρήτης και το Επιμελητήριο Χανίων.
Η έρευνα αυτή συγχρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κρήτης και το Δήμο Χανίων. Για την ομαλή διεξαγωγή της έρευνας υπάρχει συνεχής υποστήριξη από τη Fraport-Greece και το Προσωπικό του Αερολιμένα Χανίων.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Fraport:
Αυξημένη κατά 155,2%, σε σχέση με το 2020, ήταν το 2021 η κίνηση επιβατών στο αεροδρόμιο «Ιωάννης Δασκαλογιάννης» των Χανίων, σύμφωνα με στοιχεία της Fraport. Συνολικά το 2021 διακινήθηκαν μέσω του αεροδρομίου Χανίων 1.795.236 επιβάτες, έναντι 703.482 που είχαν διακινηθεί το 2020.
Ισχυρή ανάκαμψη κατέγραψε η κίνηση στις πτήσεις εξωτερικού, που σημείωσαν αύξηση 228,6%, καθώς το 2021 ανήλθε σε 1.340.938 επιβάτες, έναντι 408.097 το 2020.
Με πτήσεις εσωτερικού διακινήθηκαν 454.298 επιβάτες, έναντι 295.385 το 2020, αριθμός αυξημένος κατά 53,8%.
Συνολικά το 2021 μέσω του αεροδρομίου Χανίων πραγματοποιήθηκαν 16.157 πτήσεις, έναντι 7.392 το 2020, αριθμός αυξημένος 118,6%.
Ο καλύτερος μήνας του 2021 σε ό,τι αφορά την κίνηση επιβατών ήταν ο Αύγουστος με 433.292 επιβάτες, ενώ τον ίδιο μήνα καταγράφηκαν και οι περισσότερες πτήσεις του χρόνου συνολικά 3.323.
Μερικά επιπλέον στοιχεία,
- Το πρώτο δεκάμηνο του 2021 διακινήθηκαν μέσω του αεροδρομίου 1.696.139 επιβάτες, έναντι 684.204 το 2020 με την αύξηση να είναι 147,9%.
- Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία τον Οκτώβριο του 2021, διακινήθηκαν από το αεροδρόμιο 309.390 επιβάτες , έναντι 85.068 τον αντίστοιχο μήνα του 2020. Η αύξηση της κίνησης ήταν 263,7%.
- Με πτήσεις εξωτερικού διακινήθηκαν τον ίδιο μήνα 250.014 επιβάτες, έναντι 53.926 πέρυσι με την αύξηση να καταγράφει ποσοστό 363,6%.
- Με πτήσεις εσωτερικού, διακινήθηκαν 59.376 επιβάτες, έναντι 31.142, αύξηση 90,7%.
- Κατά τον Οκτώβριο του 2021 στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Ιωάννης Δασκαλογιάννης», πραγματοποιήθηκαν συνολικά 15.013 πτήσεις, έναντι 6.911 τον Οκτώβριο του 2020, αύξηση 117, 2%.
- Στην πρώτη πεντάδα των επιβατών του Οκτωβρίου ήταν επιβάτες από την Γερμανία, την Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Σουηδία και την Πολωνία.
Οι συνέπειες της πανδημίας στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χανίων ήταν αισθητές για την τουριστική περίοδο του 2020, αφού το αεροδρόμιο υποδέχθηκε πτήσεις από 01/07/2020. Οπότε το 2021, η τουριστική κίνηση σαφώς θα έβλεπε καλύτερες μέρες αφού, οι διεθνείς πτήσεις ξεκίνησαν σταδιακά κιόλας από την Άνοιξη. Πιο συγκεκριμένα, η εναρκτήρια ήταν της easyJet στις 28/03/2021 από Βερολίνο προς Χανιά (BER-CHQ). Μαζικά, ξεκίνησαν από τον Μάϊο 2021 και όλο και αυξάνονταν, όσο προχωρούσαμε μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες.
Όπως είναι λογικό λοιπόν, μία πιο ομαλή ροή πτήσεων και το άνοιγμα των συνόρων πιο νωρίς σε σχέση με το 2020, επέφεραν αύξηση των πτήσεων, των επιβατών καθώς και των αεροπορικών εταιρειών που επιχειρούν φέτος στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χανίων σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα.
Τα προγράμματα εμβολιασμών, η επιθυμία για ταξίδι και η χαλάρωση των περιορισμών από τις κυβερνήσεις, ήταν κύριοι παράγοντες στην τόνωση των πτητικών προγραμμάτων των αεροπορικών εταιρειών.
Τα αεροδρόμια είδαν την επιβατική κίνηση να αυξάνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Η φετινή τουριστική περίοδος έχει ολοκληρωθεί για το Διεθνές Αεροδρόμιο Χανίων, το Σαββατοκύριακο 6-7 Νοεμβρίου. Από τις τελευταίες πτήσεις που πραγματοποιήθηκαν ήταν προς Μόναχο (MUC) της Lufthansa, Παρίσι Ορλί (ORY) της Transavia, Στοκχόλμη (ARN) της Aegean Airlines καθώς και Λονδίνο Γκάτγουικ (LGW) της easyJet.
Οι πτήσεις που εκτελέστηκαν και συμπεριλήφθηκαν προς απάντηση στο ερωτηματολόγιο χωρίζονται στις εξής κατηγορίες:
- Διεθνείς εμπορικές πτήσεις από regular carriers
- Διεθνείς εμπορικές πτήσεις από αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους
- Πτήσεις τσάρτερ
- Πτήσεις με ανταπόκριση εσωτερικού
Οι αεροπορικές εταιρείες που επιχείρησαν φέτος στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χανίων «Ιωάννης Δασκαλογιάννης» είναι οι εξής ενδεικτικές,
- Ryanair
- ΕasyJet
- TUI
- SAS
- Transavia
- Aegean Airlines/Olympic Air
- Lufthansa
- British Airways
- Wizz Air
- Condor
- Novair
- Tarom
- LOT
- Great Dane Airlines
- Austrian Airlines
- Norwegian
- Sunclass Airlines
- Jet Time
- Corendon
- Smartwings
- Jet2.com
- DAT (Danish Air Transport)
- Finnair
- Edelweiss
- Air Serbia
Καθώς και κάποιες ακόμη όπως airseven, Icelandair, neos, κλπ.
Στην παρούσα ανάλυση εξετάζονται αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν διεθνείς πτήσεις με απευθείας σύνδεση σε προορισμούς του εξωτερικού, από το Διεθνές Αεροδρόμιο Χανίων.
Έρευνα πεδίου
Σχετικά με τα πορίσματα της έρευνας που παρουσιάζονται στην παρούσα ανάλυση, έχουν εξαχθεί από 4.300 έγκυρα ερωτηματολόγια. Στα πλαίσια των δομικών αλλαγών στον τουρισμό που έφερε το 2020 η πανδημία και η φετινή (2021) τουριστική έρευνα στο Αεροδρόμιο Χανίων μετατράπηκε σε COVID-19 SAFE SURVEY, όπου εκτός από τις προσωπικές συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια όπου χρειάζεται, αξιοποιείται επίσης πλήρως το αυτοματοποιημένο σύστημα οικειοθελούς συμμετοχής των αλλοδαπών τουριστών με την χρήση των προσωπικών τους συσκευών (PC, Smartphone και Tablet). Η επιλογή αυτής της δυνατότητας γνωστοποιείται στους επισκέπτες από τον εκπρόσωπο της έρευνας ή/και με ROLL UPS και ενεργοποιείται στην γλώσσα επιλογής του ενδιαφερόμενου μέσω οπτικής σάρωσης κατάλληλου Url ή QR Code από το PC, Smartphone ή Tablet.
Δρομολόγια και προορισμοί που εξυπηρετήθηκαν φέτος στα Χανιά
Αναφορικά με τα αποτελέσματα της έρευνας, μεγαλύτερος χρήστης του αεροδρομίου Χανίων για το Καλοκαίρι του 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του ΜΑΪΧ και την ανάλυση του aviationlife.gr, αναδεικνύεται η Ryanair. Η αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους με έδρα την Ιρλανδία κατέχει παραπάνω από το 1/3 των αφίξεων στο Αεροδρόμιο Χανίων. Σε υψηλές θέσεις, συγκαταλέγονται η ευρωπαϊκή easyJet, ο Όμιλος Aegean (Aegean Airlines και Olympic Air), η ουγγρική χαμηλού κόστους Wizz Air καθώς και ο κολοσσός TUI.
Η Ryanair τοποθέτησε ένα αεροσκάφος στη βάση των Χανίων φέτος και συνδέει τα Χανιά με 41 ευρωπαϊκούς προορισμούς. Νέοι αξιοσημείωτοι προορισμοί της εταιρείας από τα Χανιά είναι το Τελ Αβίβ, οπού από το σύνολο των Ισραηλινών του δείγματος, το 92,9% κατέφθασε στα Χανιά με την Ryanair. Επιπλέον, η εταιρεία εγκαινίασε πτήσεις προς Μπίλουντ (Δανία), οπού θεωρείται ένα πολύ προσοδοφόρο δρομολόγιο για τις αεροπορικές εταιρείες που επιχειρούν προς Χανιά, το Κίεβο (Ουκρανία), τη Βρέμη (Γερμανία), Μπάρι (Ιταλία), τη Ρώμη συμπεριλαμβάνοντας και τα δύο αεροδρόμια της (Φιουμιτσίνο FCO, Τσιαμπίνο CIA) καθώς και την Βενετία. Για το Καλοκαίρι του 2022 σκοπεύει να ξεκινήσει πτήσεις προς Νιουκάστλ (NCL) και Στοκχόλμη (ARN). Η Ryanair παραμένει ένας από τους κορυφαίους χειριστές του «Ιωάννης Δασκαλογιάννης».
Η easyJet, χαμηλού κόστους με αρκετά ελκυστικούς ναύλους, συνεχείς προσφορές, εξυπηρετεί κλασσικούς και προσοδοφόρους προορισμούς από τα Χανιά όπως προς Βερολίνο, Λονδίνο, Λυών καθώς και Νίκαια ενώ για το Καλοκαίρι του 2021 και από αρχές Αυγούστου μέχρι και αρχές Σεπτεμβρίου εκτέλεσε πτήσεις Χανιά – Παρίσι CDG, Χανιά – Μιλάνο MXP και Χανιά – Άμστερνταμ AMS. Κάποιες σημαντικές σημειώσεις που πρέπει να γίνουν πάνω σε αυτά τα δρομολόγια, είναι ότι με το αεροδρόμιο Σαρλ Ντε Γκωλ του Παρισίου, για το 2020 δεν υπήρχε απευθείας σύνδεση από τα Χανιά. Το ίδιο και με το αεροδρόμιο Μαλπένσα (MXP) του Μιλάνου.
Οι αεροπορικές εταιρείες Ryanair και Transavia επιχειρούσαν το 2020 και επιχειρούν και το 2021 από τα δεύτερα σε χωρητικότητα αεροδρόμια των δύο πόλεων, το Ορλί και του Μπέργκαμο αντίστοιχα. Αυτό, έχει ως συνέπεια την αύξηση των αεροπορικών θέσεων από τους δύο προορισμούς και τη δυνατότητα σε περισσότερους να επισκεφτούν την Κρήτη και τα Χανιά.
Ο Όμιλος Aegean (συν Olympic Air, θυγατρική της) βρίσκεται δικαιολογημένα στις υψηλές θέσεις της κατάταξης, για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος αφορά το ότι εκτελεί πληθώρα πτήσων τσάρτερ από τα Χανιά προς δημοφιλείς Σκανδιναβικούς προορισμούς. Πιο συγκεκριμένα, συνήθως με αεροσκάφος τύπου Airbus A320 που ενίοτε μένει στη βάση των Χανίων, εκτέλεσε αυτό το καλοκαίρι δρομολόγια από Χανιά προς τους εξής προορισμούς (σε παρένθεση ο κωδικός αεροδρομίου).
- Όσλο, Νορβηγία (OSL)
- Ελσίνκι, Φινλανδία (HEL)
- Κοπεγχάγη, Δανία, (CPH)
- Στοκχόλμη, Σουηδία (ARN)
- Μπίλουντ, Δανία (BLL)
- Όουλου, Βόρεια Φινλανδία (OUL)
- Νόρσεπινγκ, Σουηδία (NRK)
- Ουμέα, Βόρεια Σουηδία (UME)
- Βίσμπυ, Σουηδία (VBY)
- Στάβανγκερ, Νορβηγία (SVG)
- Τρόντχαϊμ, Νορβηγία (TRD)
Ένας ακόμη λόγος που η Aegean/Olympic κατατάσσεται σε υψηλή θέση, είναι ότι εκτελεί πτήσεις εσωτερικού (Χανιά – Αθήνα 4 φορές την ημέρα και Χανιά – Θεσσαλονίκη 3 φορές την εβδομάδα). Ενώ τον Αύγουστο, εκτέλεσε επιπλέον συγκεκριμένες πτήσεις Χανιά – Αθήνα, συγκεκριμένες ημέρες. Έτσι, κυρίως μέσω του αεροδρομίου Αθηνών, που αποτελεί κεντρικό κόμβο της εταιρείας, αφικνούνται και αναχωρούν τουρίστες με πτήσεις ανταπόκρισης προς πολλούς ευρωπαϊκούς και μη προορισμούς. Η Aegean δεν εκτέλεσε φέτος το απευθείας δρομολόγιο Χανιά – Λάρνακα, οπού εκτέλεσε το Καλοκαίρι του 2020.
Η αεροπορική εταιρεία, συνέδεσε τα Χανιά με την Ευρώπη μέσω των κόμβων που διαθέτει και με απευθείας πτήσεις τσάρτερ τους σκανδιναβικούς προορισμούς, οπού έρχεται μεγάλο ποσοστό τουριστών, ιδίως στη Δυτική Κρήτη.
Η Wizz Air, ένταξε τα Χανιά στο πτητικό πρόγραμμα της φέτος με 7 προορισμούς. Οι προορισμοί είναι οι εξής.
- Βιέννη (VIE)
- Σόφια (SOF)
- Κλουζ-Ναπόκα (CLJ)
- Βαρσοβία (WAW)
- Νάπολη (NAP)
- Βουδαπέστη (BUD)
- Αμπού-Ντάμπι (AUH)
- Κίεβο-Ζουλιάνι (IEV)
Ο προορισμός Αμπού-Ντάμπι ήταν ένα μεγάλο άλμα για το αεροδρόμιο των Χανίων στην αγορά του Κόλπου και όπως φαίνεται από τα συστήματα κρατήσεων της εταιρείας, διατηρείται και για την τουριστική περίοδο 2022, με την πρώτη πτήση να εκτελείται στις 17/06/2022.
Η Wizz Air, σύμφωνα και πάλι με το σύστημα κρατήσεων της, στην επίσημη ιστοσελίδα της, φαίνεται πως διατηρεί όλες αυτές τις πτήσεις, για το Καλοκαίρι του 2022. Βεβαίως, μέχρι τότε, ενδεχομένως να υπάρξει ανακατάταξη στο πρόγραμμα της.
Η TUI βρίσκεται στις κορυφαίες καθώς εκτελεί πτήσεις με μεγάλα γκρουπ και ταξιδιωτικά πακέτα τουριστών. Πιο συγκεκριμένα, εκτελεί πτήσεις από Χανιά προς την επικράτεια της Ευρώπης καθώς και προς Σκανδιναβικές χώρες. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μεγάλο μέρος των τουριστών που μετέφερε, προέρχεται από Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία και Βέλγιο. Τον Μάρτιο, σύμφωνα με την εταιρεία η Κρήτη ήταν ο δημοφιλέστερος προορισμός του εξωτερικού για τις καλοκαιρινές διακοπές. Διαφαινόταν από τότε, ότι η TUI θα επανάφερε το πτητικό της πρόγραμμα σταδιακά. Στις 13 Μαΐου, ήταν η αεροπορική εταιρεία που εκτέλεσε την πρώτη πτήση τσάρτερ προς τα Χανιά για το 2021, όταν το αεροσκάφος Boeing 737, κατέφθασε από το Γκέτενμπορκ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, αυτές που ξεχώρισαν και βρίσκονται στις διαμορφούμενες κορυφαίες αεροπορικές εταιρείες που επιχειρούν στο «Δασκαλογιάννης», είναι οι εξής ακόμη.
- SAS
- Lufthansa
- Transavia
- British Airways
- Great Dane Airlines
Η SAS, μέλος της Star Alliance, εκτελεί και εκτέλεσε πτήσεις από τους εξής προορισμούς προς Χανιά (σε παρένθεση ο κωδικός του αεροδρομίου).
- Κοπεγχάγη, Δανία (CPH)
- Όσλο, Νορβηγία (OSL)
- Στοκχόλμη, Σουηδία (ARN)
- Γκέτενμποργκ, Σουηδία (GOT)
- Μπίλουντ, Δανία (BLL)
- Στάβανγκερ, Νορβηγία (SVG)
- Άαρχους, Δανία (AAR)
- Μπέργκεν, Νορβηγία (BGO)
- Τρόντχαιμ, Νορβηγία (TRD)
- Άλμποργκ, Δανία (AAL)
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας και όπως είναι λογικό, η SAS μετέφερε κατά πλειοψηφία τουρίστες από Σουηδία, Νορβηγία, Δανία.
Η Lufthansa, ξεκίνησε πτήσεις στο αεροδρόμιο Χανίων, από 21/05/2021. Τα Χανιά συμπεριλήφθηκαν στους πρόσθετους προορισμούς της εταιρείας, μαζί με άλλους 6 στην Ελλάδα. Οι πτήσεις αφορούσαν τα δρομολόγια από Μόναχο και Φρανκφούρτη. Αυτό για το αεροδρόμιο και τον τουρισμό, ήταν μία πολύ σημαντική κίνηση, καθώς προσέθεσε επιπλέον θέσεις επιβατών από τη Γερμανία, όπου αποτελεί κλασσική πηγή τουριστών για την Κρήτη και τα Χανιά. Επίσης, οι συγκεκριμένες πτήσεις είναι κοινού κωδικού (codeshare flights) με την Aegean Airlines. Η Lufthansa δεν είναι low cost αεροπορική εταιρεία, οπότε και εντάσσει ακόμη υψηλότερα στρώματα πληθυσμού στον τουριστικό χάρτη. Επιπλέον, εκτελεί πτήσεις και από άλλα αεροδρόμια της Γερμανίας προς Χανιά, όπως Ντίσελντορφ (DUS) και Στουτγάρδη (STR), μέσω της θυγατρικής της, euroWings. Οι πτήσεις συνεχίστηκαν μέχρι και 26/10 (Φρανκφούρτη) και 07/11 (Μόναχο).
Η Transavia, θυγατρική του Ομίλου Air France – KLM, εκτέλεσε πτήσεις από δύο προορισμούς προς Χανιά. Από το αεροδρόμιο Σχίπχολ του Άμστερνταμ (AMS) και από το αεροδρόμιο Ορλί του Παρισιού (ORY). Δύο προορισμοί, που αποτελούν βασική πηγή τουριστών για την Ελλάδα και τα Χανιά. Η Transavia αποτελεί βασική αξία για το αεροδρόμιο Χανίων, αφού ετησίως το εντάσσει στους προορισμούς της, οπότε δικαίως βρίσκεται ψηλά στην κατάταξη.
Η British Airways εκτέλεσε καθημερινές πτήσεις από το αεροδρόμιο Heathrow του Λονδίνου (LHR), μέχρι και 30/10, οπού εκτελέστηκε η τελευταία για φέτος.
Οι κλασσικές αξίες του αεροδρομίου Χανίων, SAS και British Airways. Δύο αερομεταφορείς κολοσσοί, ο ένας στο Ηνωμένο Βασίλειο και ο άλλος στις Σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Νορβηγία, Σουηδία), οπού εντάσσουν ετησίως τα Χανιά στο πτητικό τους πρόγραμμα. Αυτό συμβαίνει καθώς τόσο η τουριστική αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου (Αγγλία) και των Σκανδιναβικών χωρών, αποτελούν βασικούς πυλώνες της ανάπτυξης τουρισμού των Χανίων.
Γεωγραφική κατανομή και αεροπορικές εταιρείες
Σύμφωνα με την κατάταξη που διεξήχθη από το aviationlife.gr, χωρίστηκαν οι χώρες άφιξης επιβατών στα εξής γεωγραφικά διαμερίσματα:
- Ανατολική Ευρώπη
- Μεσόγειος
- Ηνωμένο Βασίλειο/Ιρλανδία
- Σκανδιναβία
- Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη
- Άλλες Χώρες
- ΗΠΑ Καναδάς Αυστραλία
Η συσχέτιση των αεροπορικών εταιρειών με την παραπάνω κατάταξη δίνει κάποια αξιοσημείωτα συμπεράσματα και παρατηρήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από τα ερωτηματολόγια, η Ryanair μετέφερε τουρίστες από όλα την επικράτεια της Ευρώπης, ιδίως Κεντρική, Ανατολική καθώς και τη Μεσόγειο. Αυτό είναι απόρροια του ευρύ δικτύου που έχει αναπτύξει στο «Ιωάννης Δασκαλογιάννης».
Η easyJet μετέφερε τουρίστες με πτήσεις κυρίως από την Κεντρική και την Βόρεια Ευρώπη.
Ο όμιλος Aegean (Aegean Airlines και η θυγατρική της Olympic Air) μετέφερε τουρίστες από τη Μεσόγειο κατά κύριο λόγο, από την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη ενώ αξιοσημείωτος είναι ο αριθμός των επιβατών που μεταφέρθηκε από τις Η.Π.Α. και τον Καναδά, με ανταπόκριση από το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, αφού φέτος υπήρχε πληθώρα απευθείας ανταποκρίσεων από Β. Αμερική (Νέα Υόρκη, Ατάλαντά, Σικάγο, Φιλαδέλφεια, Τορόντο, Μόντρεαλ), από τις Delta Airlines, United Airlines, American Airlines, Emirates και Air Canada.
Η ουγγρική Wizz Air, μετέφερε τουρίστες κατά πλειοψηφία, από Ανατολική Ευρώπη και κάποια μερίδα από Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Ο υψηλός αριθμός από Ανατολική Ευρώπη είναι δικαιολογημένος, αφού εξυπηρετεί προορισμούς στη Ρουμανία, Βουλγαρία καθώς και Ουγγαρία, με την συγκεκριμένη αεροπορική εταιρεία να είναι από τις πρώτες επιλογές των επιβατών με καταγωγή από εκεί.
Η TUI μετέφερε τουρίστες από Ηνωμένο Βασίλειο και Ιρλανδία, Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη καθώς και τη Σκανδιναβία.
Η SAS, όπως είναι απόλυτα λογικό και σύμφωνα πάντα με τις πτήσεις που εκτελεί προς Χανιά (μόνο από Δανία, Νορβηγία και Σουηδία), μετέφερε τουρίστες σχεδόν μόνο, από Σκανδιναβία.
Η Lufthansa που εκτέλεσε πτήσεις από Μόναχο και Φρανκφούρτη, σημειώνει τους υψηλότερους αριθμούς της σε επιβάτες, από Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Η Transavia εκτελώντας πτήσεις από Άμστερνταμ και Παρίσι, μετέφερε και αυτή τουρίστες, κατά πλειοψηφία από Κεντρική/Βόρεια Ευρώπη.
Η British Airways με μοναδικό δρομολόγιο το Λονδίνο Heathrow – Χανιά, σημείωσε υψηλούς αριθμούς κυρίως από Ηνωμένο Βασίλειο.
Συσχέτιση εισοδημάτων και αεροπορικών εταιρειών
Η Ryanair με τη Wizz Air ανήκουν στην ίδια κατηγορία. Οι δύο αεροπορικές εταιρείες, είναι οι ναυαρχίδες του χαμηλού κόστους στην Ευρώπη και οι ναύλοι και υπηρεσίες που προσφέρουν ενίοτε είναι εξαιρετικά χαμηλοί. Έτσι, δίνουν τη δυνατότητα σε ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού να ταξιδέψει, αδιαφορώντας για το εισόδημα. Τα εισοδήματα των τουριστών που μεταφέρουν στην Κρήτη και έχουν τελικό προορισμό τα Χανιά, κυμαίνονται χαμηλότερα σε σχέση με τον ανταγωνισμό, αφού το εισόδημα του 45% των επιβατών της Ryanair, είναι γύρω τα 30000 ευρώ.
Η British Airways, βρίσκεται πολύ πιο πάνω από τον μέσο όρο, που σημαίνει ότι οι τουρίστες που μεταφέρει προς Κρήτη, έχουν αρκετά υψηλά εισοδήματα. Ενδεικτικά, το 56% των ερωτηθέντων, διαθέτει εισόδημα άνω των 100000 ευρώ. Άλλωστε, η αεροπορική εταιρεία του Ηνωμένου Βασιλείου, θεωρείται κύρια αεροπορική εταιρεία (major airline) και δεν διαθέτει φθηνούς ναύλους.
Η Transavia, μεταφέρει – κυρίως – τουρίστες, μεσαίου προς υψηλού επιπέδου εισοδήματος, με το 43% να βρίσκεται μεταξύ 31000-60000.
Εν κατακλείδι, όσον αφορά τη συσχέτιση εισοδημάτων, αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της British Airways, όπου απέχει σημαντικά από τον μέσο όρο, μεταφέροντας τουρίστες με πολύ υψηλά εισοδήματα, με καθημερινές πτήσεις από το Λονδίνο Heathrow. Στον αντίποδα, παρατηρείται ότι οι χαμηλού κόστους αεροπορικές εταιρείες όπως η Wizz Air (τελευταία στη κατάταξη εισοδημάτων) και Ryanair, μεταφέρουν τουρίστες με χαμηλότερα εισοδήματα, αφού σαφώς έχουν χαμηλότερους ναύλους. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες που επιχείρησαν στο «Ιωάννης Δασκαλογιάννης» το 2021, είχαν ποικιλία και εύρος στα εισοδήματα, για αυτό και αναφέρθηκαν οι πιο αξιοσημείωτες περιπτώσεις.
Συσχέτιση περιόδου διαμονής τουριστών και αεροπορικών εταιρειών
Σχετικά με τη περίοδο διαμονής των τουριστών με τελικό προορισμό τη Δυτική Κρήτη, σύμφωνα με τα τελικώς συλλεχθέντα, μπορούν να γίνουν οι εξής παρατηρήσεις.
Ο μέσος όρος διαμονής υπολογίζεται στις 9 ημέρες.
Οι τουρίστες που μεταφέρει η Norwegian και η Austrian Airlines διαμένουν στο νησί 11 ημέρες, η μεγαλύτερη – προς τα πάνω – διαφορά από τον μέσο όρο από τις υπόλοιπες αεροπορικές εταιρείες, από αυτές που αναλύονται στην παρούσα ανάλυση. Αρκετά αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση της British Airways, οπού οι τουρίστες που μεταφέρει, διαμένουν στο νησί κατά μέσο όρο 10 ημέρες. Αυτός ο αριθμός σε συνδυασμό με τα πολύ υψηλά εισοδήματα των επιβατών της, δείχνει ότι ο τουρισμός που προωθεί η αεροπορική εταιρεία από το Ηνωμένο Βασίλειο, δίνει αξία στην τοπική κοινωνία, αφού μένουν και πολύ, ενώ έχουν και το εισόδημα ώστε να στηριχθεί η τοπική οικονομία. Εν ολίγοις, η στρατηγική της εταιρείας εστιάζει τόσο στον ποιοτικό τουρισμό όσο και στο προφίλ του τουρίστα, που θα αφιερώσει παραπάνω ημέρες στην Κρήτη.
Στον μέσο όρο δέκα ημερών διαμονής (πάνω από τον μέσο όρο των εννέα ημερών δηλαδή) και για αριθμητικό ενδιαφέρον, βρίσκονται επίσης, οι εξής αεροπορικές εταιρείες.
- Aegean Group
- Lufthansa
- Corendon
- Air Serbia
- LOT
Στον αντίποδα, Ryanair και Wizz Air βρίσκονται στον μέσο όρο, στις οκτώ (8) ημέρες.
Συμπεράσματα έρευνας
Η τουριστική περίοδος 2021, για το «Ιωάννης Δασκαλογιάννης» ήταν μία σαφώς εξαιρετική περίοδος σε σύγκριση με την αντίστοιχη του 2020 και πολύ κοντά, στο 2019, μιλώντας σε επίπεδα αριθμών και σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους της φετινής πτητικής σεζόν.
Βεβαίως, οι αριθμοί του 2019, δεν επιτεύχθηκαν απόλυτα, πάραυτα είχαμε εντυπωσιακά στατιστικά σε σχέση με το 2020 (όπως αύξηση 113,9% σε επιβατική κίνηση τον Αύγουστο του 2021, αύξηση 363,6% στις πτήσεις τον Οκτώβριο του 2021, σε σχέση με 2020).
Πολλές αεροπορικές εταιρείες επανάφεραν δρομολόγια και πτήσεις που δεν εκτελέστηκαν το περυσινό καλοκαίρι, μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Σκανδιναβική SAS, η αυστριακή Austrian Airlines, η TUI προς πολλούς παραπάνω προορισμούς (συγκριτικά πάντα με το 2020), η easyJet, η Finnair καθώς και κάποιες ακόμη.
Πολλές αεροπορικές εταιρείες ένταξαν φέτος το Αεροδρόμιο Χανίων στο πτητικό τους πρόγραμμα, όπως η Lufthansa, η Wizz Air (εγκαινιάζοντας και το Χανιά – Αμπού Ντάμπι) και η Corendon, προς Νυρεμβέργη.
Άλλες, αύξησαν τόσο τους προορισμούς όσο και τα δρομολόγια προς ήδη υπάρχοντες προορισμούς, όπως η Ryanair, όπου πέταξε προς Τελ Αβίβ, Μπίλουντ, Βενετία, Βρέμη και άλλους νέους προορισμούς.
Η Aegean ξεκίνησε πάλι τις πτήσεις τσάρτερ προς πολλούς σκανδιναβικούς προορισμούς και τοποθέτησε ένα αεροσκάφος στη βάση της στα Χανιά, ενώ ενίσχυσε τα δρομολόγια εσωτερικού προς Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Τα παραπάνω, είναι απόρροια των εμβολιαστικών προγραμμάτων παγκοσμίως, της άρσης των κυβερνητικών περιορισμών κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, καθώς και της επιθυμίας και ζήτησης για ταξίδι, έπειτα από πολλές καθιζήσεις.
Η αεροπορική και τουριστική σεζόν ολοκληρώθηκε πολύ καλά και ο τουριστικός τομέας της Δυτικής Κρήτης και στην κατάσταση πτήσεων του Αεροδρομίου Χανίων, ενώ παράλληλα, το προφίλ του τουρίστα και τελικού επιβάτη στο αεροδρόμιο Χανίων, παρακολουθείται ενδελεχώς από το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης (ΜΑΪΧ, Financial Engineering Laboratory TUC) σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο Αεροπορικού Κλάδου Δυτικής Κρήτης (WCAO). Η έρευνα και ανάλυση των πτήσεων πραγματοποιείται από τον εξειδικευμένο επιστημονικό ιστότοπο aviationlife.gr.
Ομάδα συγγραφής και ανάλυσης έρευνας τουρισμού:
Δρ. Γεώργιος Μπαουράκης, Διευθυντής Μ.Α.Ι.Χ.
Καθ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Διευθυντής Εργ. Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης & Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Audencia Business School, France
Γεώργιος Αγγελάκης, Ερευνητής Τμ. Οικονομίας και Διοίκησης Μ.Α.Ι.Χ., υπ. διδάκτωρ Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ
Περικλής Δράκος, ΕΔΙΠ, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Επ. Καθηγητής Χρήστος Λεμονάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικής Οικονομικής και Συστημάτων Αποφάσεων, Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ
Αν. Καθηγητής Γεώργιος Ατσαλάκης, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης
Καθηγητής Γαγάνης Χρυσοβαλάντης, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Παναγόπουλος Ανδρέας,
Αν. Καθηγητής, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Επίκουρη Καθηγήτρια,
Σημαντηράκη Βανέσσα, Διευθύντρια ΑΣ.ΤΕΚ.
ΔΖ
