Όλο και πιο ηχηρό γίνεται το αίτημα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι για μαχητικά αεροσκάφη F-16, όπως συνέβαινε προ μηνών και με το αντίστοιχο αίτημα για δυτικής κατασκευής τεθωρακισμένα. Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες φάνηκαν πρόθυμες να ανταποκριθούν στο αίτημα αυτό, αλλά ήταν σαφές ότι ο τελευταίος λόγος ανήκει στον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Και πράγματι, στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ομάδας G7, ο Τζο Μπάιντεν έδωσε το «πράσινο φως».
Γιατί F-16; Διότι πρόκειται όχι απλώς για ένα αξιόπιστο μαχητικό αεροσκάφος, αλλά για ένα «πολυ-εργαλείο» που έχει δοκιμαστεί σε δύσκολες συνθήκες και ήδη χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες. Όπως επισημαίνει στην DW o Ρόντεριχ Κιζεβέτερ, συνταγματάρχης εν αποστρατεία και βουλευτής του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), τα F-16 θεωρούνται σημαντικά «για την εδραίωση της αμυντικής ικανότητας, για την παροχή κάλυψης σε χερσαίες δυνάμεις, για την ικανότητά τους να διεισδύουν και να κόβουν γραμμές ανεφοδιασμού, πολύ πίσω από τη γραμμή του μετώπου».
Γενικόλογες υποσχέσεις μέχρι στιγμής
Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχουν προκύψει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την αποστολή μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία. Προς το παρόν, οι ενδιαφερόμενοι εστιάζουν στην εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων. Ηγετικό ρόλο στη συμμαχία των δυτικών χωρών που δηλώνουν πρόθυμες να προμηθεύσουν την Ουκρανία με τα περιζήτητα F-16 έχει αναλάβει τελευταία η Μ.Βρετανία, παρότι η πολεμική αεροπορία της, η Royal Air Force, δεν διαθέτει καν μαχητικά αεροσκάφη F-16. Το ίδιο συμβαίνει και με τη γερμανική πολεμική αεροπορία. Αλλά όπως επισημαίνει ο Ρόντεριχ Κιζεβέτερ, αυτό δεν εμποδίζει τη γερμανική κυβέρνηση να αναλάβει ρόλο στο συγκεκριμένο εγχείρημα.
Προς το παρόν πάντως, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους κατεβάζει τον πήχη των προσδοκιών. «Εξετάζουμε όλες τις θεωρητικές δυνατότητες που έχουμε, αλλά είναι σαφές ότι η γερμανική συνεισφορά δεν μπορεί να ‘κάνει τη διαφορά’, από τη στιγμή που η Γερμανία δεν διαθέτει καν F-16» ανέφερε ο υπουργός Άμυνας σε πρόσφατη σύνοδο του ΝΑΤΟ. Γερμανική συμβολή θα υπάρξει όμως, σε αυτό φαίνεται να συμφωνούν η «συγκυβέρνηση» και η αντιπολίτευση στο Βερολίνο. Για «συνεισφορά στη χρηματοδότηση ή στα logistics» κάνει λόγο ο σοσιαλδημοκράτης Μίχαελ Ροτ, επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο. Από την πλευρά της η Μαρί Άγκνες Στρακ-Τσίμερμαν, βουλευτής των Γερμανών Φιλελευθέρων (FDP) και πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων, μιλώντας στην εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, εκτιμά ότι η Γερμανία «θα μπορούσε να συμμετάσχει στην εκπαίδευση ή να διαθέσει τα αεροδρόμια της χώρας» για τα αεροσκάφη που θα αποσταλούν στην Ουκρανία.
Τα F-16 δεν είναι «game changer»
Τι θα άλλαζε όμως στις ισορροπίες δυνάμεων η αξιοποίηση των μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τους Ουκρανούς; Σε κάθε περίπτωση τα οφέλη δεν είναι άμεσα ορατά, καθώς, σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, μόνο η εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων θα διαρκέσει τέσσερις έως έξι μήνες. Προφανώς τα F-16 δεν θα είναι εγκαίρως έτοιμα, προκειμένου να υποστηρίξουν την υποτιθέμενη εαρινή αντεπίθεση των Ουκρανών. Μάλιστα ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Φρανκ Κένταλ δήλωσε πρόσφατα ότι τα F-16 θα βοηθήσουν μεν την Ουκρανία μακροπρόθεσμα, αλλά δεν αποτελούν «game changer», δηλαδή δεν πρόκειται να αλλάξουν άρδην τις ισορροπίες υπέρ του Κιέβου.
Το μεταξύ, η Ρωσία τηρεί επιδεικτική αταραξία. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ έχει δηλώσει ότι η εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων στα F-16 δεν πρόκειται να βοηθήσει την κυβέρνηση του Κιέβου, ότι «όλες αυτές οι προσπάθειες είναι άχρηστες» και ότι η Μόσχα θα εκπληρώσει όλους τους στρατιωτικούς στόχους της στην Ουκρανία. Από την πλευρά του ωστόσο ο Ανατόλι Αντόνοφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ουάσιγκτον, προειδοποιεί ότι η ενδεχόμενη μεταφορά αμερικανικών αεροσκαφών F-16 θα θέσει το ερώτημα για την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη σύρραξη. Επιπλέον, υποστηρίζει ο Αντόνοφ, κάθε ουκρανική επίθεση στην Κριμαία θα αντιμετωπίζεται πλέον ως επίθεση εναντίον της ρωσικής επικράτειας.
Εντελώς διαφορετική εκτίμηση εκφράζει ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ. Όπως δήλωσε πρόσφατα στις Βρυξέλλες, «η Ουκρανία έχει το δικαίωμα της αυτοάμυνας και εμείς απλώς την βοηθάμε να ασκήσει αυτό το δικαίωμα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ ή οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αποτελούν μέρος της ένοπλης σύγκρουσης».
