Του Παναγιώτη Αντωνιάδη
Τριτοετής Προπτυχιακός Φοιτητής, Τμήμα Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Η νέα τάξη πραγμάτων είναι πλέον τόσο γνώριμη και πηγαία στη ζωή μας που μία μακροσκελής επισήμανσή της θα καθίστατο κοινότυπη και πλεονάζουσα. Η επιταγή για καθιέρωση μίας ασφαλούς post-covid εποχής απαιτεί, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, υψηλή εμβολιαστική κάλυψη, εξελικτικά μάλιστα αυξανόμενη όσο διαμορφώνονται νέες μεταλλάξεις του ιού. Το πρωτοφανές αυτό οικουμενικό όραμα ομοιάζει με αίτημα, ή καλύτερα κάλεσμα, μεταξύ αλλήλων για συμπόρευση προς μία βιώσιμη και μόνιμη λύση. Οι «αντιρρησίες» σ’ αυτό το όραμα συμπολίτες μας είναι οι δέκτες του παρόντος άρθρου – ανοιχτής επιστολής.
Το Σύνταγμα διαφυλάσσει ατομικές ελευθέριες, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος εκάστου στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του Αρ. 15, όπως και του Αρ. 8 της ΕΣΔΑ. Επέμβαση στα δικαιώματα γίνεται επιτρεπτή μόνο κατ’ εξαίρεση, όπως με την επίκαιρη ειδική περίσταση της δημοσίας υγείας. Προσβάλλεται δηλαδή το συνταγματικό δικαίωμα της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούται η αυστηρή και σαφής περίσταση αυτή. Αρχές, οι οποίες πρέπει να κατευθύνουν τον Νομοθέτη, είναι η αρχή της αναλογικότητας, ωφελιμότητας, νομιμότητας κ.α.
Πρόσφατη απόφαση του Επαρχιακού Λευκωσίας[1] επιβεβαίωσε την αναλογικότητα των μέτρων αναχαίτισης της πανδημίας και τόνισε την καίρια προϋπόθεση της δημόσιας υγείας. Ακόμη, αναφέρθηκε και στο αμφιλεγόμενο θέμα του υποχρεωτικού εμβολιασμού σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, παραθέτοντας τη θεμελιακή απόφαση του ΕΔΑΔ Vavřička v. the Czech Republic. Εν προκειμένω, κρίθηκε πως ο υποχρεωτικός εμβολιασμός σαν ιατρική πράξη χωρίς τη συγκατάθεση του δέκτη είναι καταρχήν παράφορη επέμβαση στο δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής. Συμπλήρωσε όμως ότι μία τέτοια υποχρέωση μπορεί να κριθεί επιβεβλημένη όταν εξυπηρετεί νόμιμο σκοπό, δηλαδή τον σκοπό της δημοσίας υγείας, κι άρα αναγκαίο περιορισμό σε μία δημοκρατική κοινωνία.[2] Αποφάσεις δικαστηρίων σε Ελλάδα, ΗΠΑ[3] κ.α. όχι μόνο επιβεβαίωσαν τη σαφή και ιδιάζουσα περίσταση που δικαιολογεί τον εν λόγω περιορισμό, ενώ επέτρεψαν υπό περιστάσεις υποχρεωτικό εμβολιασμό, πρακτική ήδη ισχύουσα σε πολλές έννομες τάξεις.
Παρ’ όλ’ αυτά, η νομική αποκωδικοποίηση του προβλήματος δεν θα ικανοποιήσει τον φανταστικό χαρακτήρα – αποδέκτη της παρούσας επιστολής. Οπότε, θα ήθελα να απευθυνθώ άμεσα σε αυτόν και να σκιαγραφήσω το προβληματικό προφίλ του αντιρρησία, με σκοπό να αναστατώσω και να επαγρυπνήσω.
Αγαπητέ/ή,
Ως φιλελεύθερος, δε μπορώ παρά να σου παραθέσω τη δική μου οπτική περί ελευθερίας, την οποία, κατ’ εμέ, καπηλεύεσαι αλαζονικά.
Ελευθερία, η οποία δε δύναται να συνάδει με την αστική φιλελεύθερη δημοκρατία, είναι αναρχία και φασισμός. Το έννομον του περιορισμού της ελευθερίας του πολίτη γίνεται αποδεκτό από έναν ευνομούμενο δημοκράτη, όταν υφίσταται σαφής νομική βάση. Τον διακατέχει αισθητική, που αφενός δεν ανέχεται κράτη-πατέρες που τον ετεροκαθορίζουν και τον αναθρέφουν νήπιο πολιτότητας, και αφετέρου δεν επιτρέπει σε θρησκοληψίες και ανυπόστατες προπαγάνδες να τον ευνουχίζουν κοινωνικά. Τα θέλγητρα της ευθυνοφοβίας, της κοινωνικής καχεκτικότητας, της νοητικής αεργίας δε δελεάζουν τον ελεύθερα ενημερωμένο και σκεπτόμενο πολίτη.
Τουναντίον όμως αγαπητέ/ή, εσύ γνωρίζεις συνειδητά και περήφανα ότι αναλαμβάνεις μηδενικό βάρος ευθύνης που άλλοι πρόθυμα έχουν ανασηκώσει. Ευχαριστείς παιδαριωδώς και ανόητα άλλους που έχουν εμβολιαστεί, γνωρίζοντας πως σε αυτούς διανέμεται το δικό σου μερίδιο προσφοράς, φωλιάζοντας στο πίσω βάθρο της κοινωνίας, κρυμμένος πίσω από το δάκτυλό σου, ευελπιστώντας να λησμονηθεί η δική σου απραξία. Τρέχεις πίσω από αχαΐρευτους, ρεζιλεμένους και περιθωριοποιημένους για να προσδόσεις στη στάση ζωής σου την όποια υποτυπώδη επιστημονική υπόληψη.
Μεμψιμοιρείς, απέχεις, απουσιάζεις. Η απουσία σου δεν είναι αντίστοιχη αυτής του Παλληκαρίδη, τον οποίο μεγαλεπήβολα μπορεί να τιμάς, αλλά σαν αυτή Ματσάκηδων και Ελπιδοφόρων από την εκστρατεία, σύσσωμου του κυπριακού επιστημονικού χώρου, για διαχείριση της πανδημίας. Αποθεωμένοι ιατροί – παρίες, που δε συμμερίζονται το scientific logical consensus της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, ενώ πολλάκις διέσπειραν fake news, ατιμώνοντας το λειτούργημα που επιτελούν. Παραδείγματα δηλώσεων για «πειραματικά εμβόλια», ενώ διανύουμε το τέλος της Φάσης ΙV, κάτι που εξ ορισμού έχει ολοκληρωθεί στη Φάση ΙΙΙ, και νοουμένου των 5 δισ. χορηγημένων δόσεων, είναι εν δυνάμει εγκληματικά.
Η όποια κοινωνική και επαγγελματική καταξίωσή σου είναι φευγαλέα και απατηλή. Ως επαγγελματίας δεν κρίνεσαι μόνο από στείρα παραγωγή έργου, αλλά ως διανοούμενος, ικανός να αντιληφθείς βασικές επιστημονικές ενδείξεις και πορίσματα. Να χρησιμοποιείς cost-benefit προσεγγίσεις, χωρίς όμως η μόνη μεταβλητή στη συλλογιστική σου να είναι ο εαυτός σου και η όποια διαστρεβλωμένη ιδέα έχεις για την ασφάλεια των εμβολίων.
Ο φόβος σου για το εμβόλιο είναι υπαρκτός αλλά όχι εύλογος υπό τις περιστάσεις, εάν αναλογιστείς inter alia την επιστημονική κατάρτιση των αρμοδίων που εφηύραν, παρασκεύασαν, ήλεγξαν, διένειμαν και συστήνουν τα σκευάσματα. Αμελείς να μελετήσεις επιστημονική βιβλιογραφία, γίνεσαι θύμα και θύτης παραπληροφόρησης. Επιδερμικά ενημερωμένος, ξεχνάς ότι, αν και ο καθένας έχει δικαίωμα στην άποψή του, η κάθε άποψη δεν έχει την ίδια βαρύτητα.
Ενδεχομένως, να χρησιμοποιείς ένα προσωπείο ευπρέπειας. Δεν επιθυμείς να κριθείς κοινωνικά ως υπόλογος των πράξεών σου, αλλά θες να ελίσσεσαι καιροσκοπικά σαν φίδι πάνω στον κόρφο όσων εμβολιαστήκαν. Υπομένεις με νεύρο και πυγμή, παθιάζεσαι, γίνεσαι ένα στον όχλο συνωμοσιολόγων και απαίδευτων.
Είσαι νέος/α, που αναμένεις κουτοπόνηρα σε ανοσίες φυσικές αγέλης, αγνοώντας τον κίνδυνο που έχουν άλλες ομάδες συμπολιτών σου από τη διασπορά του ιού και τη διαιώνιση νέων μεταλλάξεων στις οποίες δυνητικά μπορεί να συμβάλεις.
Καταχράσαι τη θρησκεία σου, σκέπτεσαι πως στην ατόφια ανωτερότητά της δεν πρέπουν ανθρώπινες επεμβάσεις, ούτε επιστημονικά τερτίπια. Διόρθωσέ με αν παρεκτρέπομαι, αλλά γιατί ο εμβολιασμός δεν θεωρείται πράξη υψίστης χριστιανικής αλληλεγγύης;
Πρόθεσή μου δεν είναι η προσβολή, ούτε η στοχοποίηση. Η χρήση ενός αορίστου υποκειμένου με βοήθησε να συνοψίσω όλα τα ανησυχητικά μοτίβα συμπεριφοράς που εντοπίζονται σε μερίδα συμπολιτών μας και να δημιουργήσω έναν αλλιώτικο, και αρκετά επικίνδυνο, Frankenstein. Το μήνυμά μου, ωστόσο, απευθύνεται στον κάθε λογής αντιρρησία, από τον πιο φανατισμένο μέχρι τον λιγότερο διστακτικό. Γιατί, ευτυχώς ή δυστυχώς, ουδείς ό νοείς μεν οίδεν, ό δε ποιείς βλέπει.
[1] Αρ. Αγωγής 1322/2021 [2] Vavřička and Others v. the Czech Republic (47621/13) [3] Klaassen v. Trustees of Indiana University (Application (21A15)
[1] Αρ. Αγωγής 1322/2021 [2] Vavřička and Others v. the Czech Republic (47621/13) [3] Klaassen v. Trustees of Indiana University (Application (21A15)
