Γεωργία Στυλιανού*
Το Υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε την νέα «πράσινη φορολογία», η οποία έχει συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το τέλος του 2023. Επομένως, σε σύντομο χρονικό διάστημα αναμένετε η επιβολή της πράσινης φορολογίας στα καύσιμα, ήδη με τις τιμές των καυσίμων να είναι στα ύψη και την κοινωνία στην αντίπερα όχθη να ζητά απεγνωσμένα το αντίθετο. Άγνωστο είναι ακόμη εάν η εν λόγω αύξηση θα επηρεάσει όλα τα είδη καύσιμων ή μερικά εξ αυτών, ή αν ληφθούν ταυτόχρονα αντισταθμιστικά μέτρα.
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου, έχει αναλάβει το έργο της φορολογικής μεταρρύθμισης παρουσιάζοντας αντισταθμιστικά μέτρα το αργότερο μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Στόχος, των αντισταθμιστικών μέτρων είναι τα οποιαδήποτε επιπρόσθετα έσοδα προκύψουν από το περιβαλλοντικό τέλος να επιστραφούν στους επηρεαζόμενους.
Τι είναι λοιπόν η πράσινη φορολογία στα καύσιμα;
Η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση προνοεί την εισαγωγή φόρου άνθρακα στα καύσιμα για τη διαχείριση της κλιματικής αλλαγής και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Συγκεκριμένα, οι περιβαλλοντικοί φόροι είναι οι φόροι των οποίων, η βάση επί της οποίας επιβάλλονται, είναι ένα φυσικό αντικείμενο του οποίου η ύπαρξη ή χρήση του έχει αρνητική επίπτωση στο περιβάλλον. Εισάγονται στο φορολογικό σύστημα για να ενθαρρύνουν την φιλική προς το περιβάλλον καταναλωτική συμπεριφορά. Αρχικά στόχος της εισαγωγής του περιβαλλοντικού φόρου στα καύσιμα είναι τόσο η μείωσης της ρύπανσης και της χρήσης των φυσικών πόρων όσο και η προώθηση της οικολογικής πράσινης καινοτομίας.
Η πράσινη φορολογία είναι ένας φόρος που συνδέεται άμεσα με την αγορά τόσο για τη διαμόρφωση της φορολογητέας βάσης του όσο και για τη διαμόρφωση των τιμών της αγοράς της ενέργειας. Κατά αυτό τον τρόπο, η φορολόγηση των καυσίμων ενθαρρύνει τους καταναλωτές στην αναζήτηση και χρήση άλλων μέσων μεταφορών και εξωτερικεύει το «αρνητικό» περιβαλλοντικό κόστος χρήσης των καυσίμων.
Επιβάρυνση καταναλωτών;
Αν και το πράσινο τέλος συνεισφέρει θετικά στο περιβάλλον, ωστόσο η εφαρμογή του θα επιβαρύνει περαιτέρω τις τιμές των καυσίμων, οι οποίες συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά προκαλώντας την αγανάκτηση των καταναλωτών.
Αξίζει να σημειωθεί πως, δυνάμει του τελευταίο παρατηρητήριο της ΕΕ προκύπτει ότι η τιμή της βενζίνης 95 οκτανίων στα καύσιμα στην Κύπρο χωρίς φόρους βρισκόταν στα 91,6 σεντ το λίτρο αλλά με τους φόρους εκτοξεύεται στο 1,61 ευρώ το λίτρο.
Επομένως;
Οι φόροι κατανάλωσης στα καύσιμα καθίσταται αποτελεσματικό εργαλείο για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Αν και, οι πολιτικές τιμολόγησης των καυσίμων δεν αποτελεί εύκολη υπόθεση, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να εκφράζουν έντονα τη δυσφορία και την αγανάκτησή τους.
Σήμερα, η υιοθέτηση των περιβαλλοντικών φόρων σε συνδυασμό με την οικολογική καινοτομία θεωρείται μοχλός για την μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Η περιβαλλοντική φορολογική μεταρρύθμιση είναι ψηλά στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική ατζέντα. Συνεπώς, αναμένουμε τις επόμενες κινήσεις της Κυβέρνησης.
*Επιστημονικός Συνεργάτης, Σταύρου Παπαδούρη
Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών
