* Της Ναταλί Γιωργαλλά
Οι πληρωμές συνεχίζουν να γίνονται πιο γρήγορα και ψηφιακά, και ο κίνδυνος απάτης που σχετίζεται με αυτές συνεχίζει να αυξάνεται, καθιστώντας τον εντοπισμό του ζωτικής σημασίας.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, οι τράπεζες, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και σημαντικοί χρηματοοικονομικοί φορείς έχουν εργαστεί σκληρά για την προετοιμασία της μετάβασης στο πρότυπο ISO 20022 (“Financial Services-Universal Financial Industry Message Scheme”). Η «συμμόρφωση» και τα «πρότυπα» είναι δύο όροι που συνήθως δεν προκαλούν ιδιαίτερο ενθουσιασμό, αλλά το ISO 20022 είναι διαφορετικό. Στη σημερινή ψηφιακή εποχή και στον κόσμο των πολύπλοκων πληρωμών, η ασφάλεια των δεδομένων είναι πιο σημαντική από ποτέ. Το ISO 20022 είναι ένα διεθνές πρότυπο για την ανταλλαγή οικονομικών μηνυμάτων που στοχεύει στη διευκόλυνση της παγκόσμιας διαλειτουργικότητας μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Βασίζεται στο πρότυπο XML (Extensible Markup Language) και περιλαμβάνει ένα σύνολο κανόνων για τον τρόπο δομής και ανταλλαγής δεδομένων.
Το τεράστιο μέγεθος αυτής της αλλαγής δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί. Ο κλάδος πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων 11,000 τραπεζών σε όλο τον κόσμο, αναπροσαρμόζεται έτσι ώστε τα δεδομένα πληρωμών να συλλέγονται στα νέα πεδία στο πλαίσιο του προτύπου ISO 20022 και να εξυπηρετούν πολυεθνικούς πελάτες και παρόχους υπηρεσιών πληρωμών με βελτιωμένη ταχύτητα, πληροφόρηση, ασφάλεια και πρόληψη του οικονομικού εγκλήματος.
Στον τομέα των πληρωμών, το ISO 20022 έχει ωριμάσει από την αρχή της εφαρμογής του Ενιαίου Χώρου Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA – Single Euro Payments Area) ως πρότυπο για τα Αυτοματοποιημένα Γραφεία Εκκαθάρισης (ACH – Automated Clearing House) για πληρωμές για να γίνει σήμερα η κυρίαρχη μορφή μηνυμάτων παγκοσμίως για πληρωμές σε πραγματικό χρόνο. Συγκεκριμένα, στον κλάδο πληρωμών, το ISO 20022 είναι ένα πρότυπο για την ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών.
Ως εκ τούτου, τόσο οι τράπεζες όσο και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανά το παγκόσμιο, προετοιμάζουν τα συστήματα πληρωμών τους να μεταβούν από το SWIFT στο πρότυπο ISO 20022. Η παγκόσμια τραπεζική κοινότητα ξεκίνησε τη διαδικασία μετάβασης στο νέο πρότυπο στις 18-19 Μαρτίου, 2023, το οποίο αποτέλεσε ορόσημο επίτευγμα για τον παγκόσμιο τομέα πληρωμών.
Σημειώνεται ότι στις 17 Οκτωβρίου, 2023 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χαιρέτισε τη δημοσίευση έκθεσης για τις εναρμονισμένες απαιτήσεις του ISO 20022, που εξέδωσε η Επιτροπή Πληρωμών και Υποδομών Αγορών (CPMI – Committee on Payments and Market Infrastructures). Συγκεκριμένα, η CPMI αναγράφει στην έκθεση της 12 εναρμονισμένες τεχνικές απαιτήσεις χρήσης των μηνυμάτων ISO 20022 στις διασυνοριακές πληρωμές σε διεθνές επίπεδο. Το SWIFT MT και το ISO 20022 θα συνυπάρχουν μέχρι τον Νοέμβριο, 2025. Έπειτα, η δυνατότητα αποστολής διασυνοριακών μηνυμάτων πληρωμών SWIFT MT θα καταργηθεί.
Το ISO 20022 χρησιμοποιείται ήδη από ορισμένες από τις μεγαλύτερες τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον κόσμο. Αρκετά είναι τα πραγματικά οφέλη και πλεονεκτήματα που παρέχει το πρότυπο, συνοπτικά συμπεριλαμβάνουν και τα ακόλουθα:
- Ο όγκος των δεδομένων που σχετίζονται με πληρωμές οι οποίες θα διαβιβαστούν σύμφωνα με τo ISO 20022 είναι τόσο ισχυρός που δίνει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τη δυνατότητα να γνωρίζουν καλύτερα τους πελάτες τους και να δημιουργούν νέα προϊόντα και υπηρεσίες προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους.
- Τα ισχυρά και αναλυτικά δεδομένα θα βοηθήσουν επίσης τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην παρακολούθηση και καταπολέμηση της απάτης, επιτρέποντάς τους να εντοπίζουν πιθανά δόλια μοτίβα στις πληρωμές και να τα σταματήσουν προτού εκτελεσθούν. Τα δεδομένα υψηλότερης ποιότητας θα βελτιώσουν τον εντοπισμό των δόλιων πληρωμών και την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο ως προς την αντιμετώπιση πιο περίπλοκων κινδύνων απάτης. Η ισχυρότερη προστασία από την απάτη είναι ένα από τα κορυφαία πλεονεκτήματα του ISO
- Τα αξιόλογα δεδομένα που θα συλλέγονται θα ενισχύσουν και τους ελέγχους για το οικονομικό έγκλημα οι οποίοι σχετίζονται με το ξέπλυμα χρήματος, την αποφυγή κυρώσεων και την καταπολέμηση της απάτης. Με αποτέλεσμα, το πρότυπο επιτρέπει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στους παρόχους πληρωμών να εντοπίζουν και να σταματήσουν ευκολότερα την απάτη λόγω του μεγαλύτερου όγκου πληροφοριών σχετικά με τις πληρωμές που παρέχει.
- Το ISO 20022 μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της απάτης πληρωμών και του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο αφού, τα νέα μηνύματα αυξάνουν τον αριθμό των χαρακτήρων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την αποστολή πληροφοριών εμβασμάτων από περίπου 100 σε σχεδόν 9,000 χαρακτήρες.
- Το πρότυπο ISO 20022 θεωρείται πολύ πιο δομημένο και πλούσιο σε δεδομένα πρότυπο χρηματοοικονομικών μηνυμάτων, αφού βασίζεται στην τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (distributed ledger technology – DLT).
- Η τυποποίηση των μηνυμάτων και η διαφάνεια των διαδικασιών επιτρέπουν στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις ρυθμιστικές οντότητες να αναπτύξουν εργαλεία για την παρακολούθηση της απάτης συναλλαγών μέσω δικτύων πληρωμών. Στα συστήματα εκκαθάρισης και διακανονισμού (clearing & settlement systems) σε πραγματικό χρόνο, είναι σημαντικό να εντοπιστεί και να αποτραπεί η απάτη μέσω μιας διαδικασίας άμεσης αποκατάστασης.
Στο παρελθόν, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν δημιουργήσει διαφορετικά πρότυπα, το καθένα χρησιμοποιώντας τη δική του γλώσσα. Η πρόκληση εντείνεται όταν τα ιδρύματα υιοθετούν διαφορετικά πρότυπα για την επικοινωνία αυτών των συναλλαγών, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον εξορθολογισμό και τον συγχρονισμό των παγκόσμιων τραπεζικών εργασιών. Το ISO 20022 αντιμετωπίζει αποτελεσματικά αυτή την ανησυχία καθιερώνοντας μια κοινή γλώσσα, γεφυρώνοντας το χάσμα που προκαλείται από διάφορα πρότυπα. Έχει σχεδιαστεί για να γίνει ένα καλά δομημένο σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων για τον χρηματοοικονομικό κλάδο.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρότυπο ISO 20022 “Financial Services – Universal Financial Industry Message Scheme” και τις δραστηριότητες της Διεθνής Τεχνικής Επιτροπής ISO TC 68 Financial Services (η οποία εξέδωσε το εν λόγω πρότυπο) ή και σε θεματολογία σχετική με τον χρηματοοικονομικό τομέα μπορείτε να απευθύνεστε στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS), επικοινωνώντας με τα γραφεία του CYS στο 22.411.411 ή και στο [email protected].
Σχετικά με τον ISO
Ο ISO είναι ένας ανεξάρτητος, μη κυβερνητικός διεθνής οργανισμός. Μέσω των μελών του, συγκεντρώνει εμπειρογνώμονες για την ανταλλαγή γνώσεων και την ανάπτυξη εθελοντικών, συναινετικών, σχετικών με την αγορά διεθνών προτύπων που υποστηρίζουν την καινοτομία και παρέχουν λύσεις σε παγκόσμιες προκλήσεις.
Σχετικά με τον CYS
Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) είναι ο Εθνικός Φορέας Τυποποίησης της Κύπρου. Εκπροσωπεί τα οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα της Κύπρου σε όλους τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς τυποποίησης. Συνεργάζεται με διαφορετικούς κλάδους, επιχειρήσεις, κυβερνητικούς οργανισμούς και καταναλωτές για την ανάπτυξη Κυπριακών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών προτύπων. Ο CYS είναι ο αρμόδιος φορέας για την υιοθέτηση και εφαρμογή των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Προτύπων στην Κύπρο
*Η Ναταλί Γιωργαλλά εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης Υπηρεσιών & Διοίκησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS).
