Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Πόσο; 50 μονάδες ή 75 μονάδες βάσης; Πόσο θα αυξήσει αύριο το επιτόκιο αναφοράς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Οι περισσότεροι αναλυτές φαίνονται πλέον πεπεισμένοι ότι η ΕΚΤ θα είναι πολύ επιθετική στην αυριανή συνεδρίαση και θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης, ανεβάζοντας το βασικό επιτόκιο στο 1,25%, από 0,50%. Αυτή θα ήταν η μεγαλύτερη αύξηση στην ιστορία της κεντρικής τράπεζας.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ,Φίλιπ Λέιν φαίνεται λιγότερο πεπεισμένος, αλλά η προσέγγιση της προέδρου Κριστίν Λαγκάρντ είναι περισσότερο πολιτική: Η Λαγκάρντ εστιάζει σε μεγάλο βαθμό την προσοχή της στον συμβιβασμό μεταξύ «γερακιών», που πιέζουν για μεγάλη αύξηση των επιτοκίων και των «περιστεριών» που αντιμετωπίζουν με μεγάλη επιφύλαξη την περαιτέρω ενίσχυση της νομισματικής αυστηροποίησης.
Τους τελευταίους μήνες πάντως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εφαρμόζει μια δραστική αλλαγή πορείας. Στις αρχές του χρόνου, η Λαγκάρντ είχε απορρίψει την προοπτική αύξησης των επιτοκίων, αλλά από τότε πολύ νερό έχει κυλήσει κάτω από τις γέφυρες του Μάιν, του παραπόταμου του Ρήνου, που διασχίζει την Φρανκφούρτη.
Εχει νόημα η επιθετική πολιτική;
Έχει όμως νόημα μια τέτοια επιθετική πολιτική; Το ερώτημα είναι πολύ ανοιχτό. Ο πληθωρισμός έχει φτάσει πραγματικά σε αρκετά υψηλά επίπεδα: 9,1% τον Αύγουστο κατά μέσο όρο στην ευρωζώνη. Και ο «δομικός πληθωρισμός», (που εξαιρεί την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα) στο 5,5%.Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει μάλιστα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο δομικός πληθωρισμός τείνει να ακολουθεί τον συνολικό πληθωρισμό.
Μεγάλος πονοκέφαλος για την Λαγκάρντ είναι όμως η τάση στην πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου, που επίσης αποτελεί πηγή που πυροδοτεί τον πληθωρισμό με δεδομένο ότι οι εισαγωγές ορυκτών καυσίμων γίνονται με δολάρια.
Μια άνοδος των επιτοκίων θα μπορούσε αυτόματα να οδηγήσει σε επιβράδυνση της πτώσης του νομίσματος; Πολλοί άλλοι παράγοντες επηρεάζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία, ξεκινώντας από τον προσανατολισμό των άλλων κεντρικών τραπεζών.
Για παράδειγμα, η πιο επιθετική Fed προηγείται της ΕΚΤ και δεν θα είχε νόημα να «κυνηγήσει» την αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Γιατί στην Ευρωζώνη η βασική αιτία ανόδου του πληθωρισμού είναι η πανάκριβη ενέργεια λόγω των ρωσικών αντιποίνων στις ευρωπαϊκές κυρώσεις για την εισβολή στην Ουκρανία. «Αντιμέτωπη με τον πληθωρισμό, η ΕΚΤ κινδυνεύει να πέσει από τη Χάρυβδη στη Σκύλλα», γράφει εύστοχα το γαλλικό περιοδικό Le Point.
«Αντιμέτωπη με τις αυξανόμενες τιμές, η ΕΚΤ θέλει μεν να πατήσει φρένο, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει επιτάχυνση μιας ύφεσης», σημειώνει το Γαλλικό περιοδικό, τονίζοντας ότι η Λαγκάρντ θα πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στην παγίδα της ύφεσης και εκείνη του πληθωρισμού».
Δεν είναι παράδοξο άλλωστε ότι ο Λετονός τραπεζίτης Μάρτινς Κάζακς ,μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να επιβραδύνει τον ρυθμό των αυξήσεων των επιτοκίων, σε περίπτωση μιας βαθιάς ύφεσης στη ζώνη του ευρώ. «Η επιμονή του δομικού πληθωρισμού και ο αντίκτυπός του στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό μαζί με τη δυναμική των μισθών θα είναι το κλειδί για να καθοριστεί εάν θα πρέπει να διατηρηθεί ένας σταθερός ρυθμός αύξησης των επιτοκίων», τόνισε ο Λετονός κεντρικός τραπεζίτης στο Eurofi Magazine».
Πόσο βαθιά ύφεση
«Όλοι περιμένουμε μια ύφεση – το ερώτημα είναι πόσο άσχημη θα είναι» , προειδοποίησε ο Αντρέα Ορσέλ , Διευθύνων Σύμβουλος της μεγάλης ιταλικής τράπεζας Unicredit, μιλώντας σε συνέδριο,που διοργανώνει η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt στην Φρανκφούρτη. «Το πόσο βαθιά θα είναι η ύφεση θα εξαρτηθεί από πολιτικά ζητήματα και τον πόλεμο στην Ουκρανία»,τονίζει ο Αντρέα Ορσέλ.
Στο Handelsblatt Banking Summit μετέχουν κορυφαίες προσωπικότητες του τραπεζικού κλάδου, της τεχνολογίας και της χρηματοοικονομικής πολιτικής. Το βασικό θέμα συζλητησης στο συνέδριο της γερμανικής οικονομικής εφημερίδας είναι: «Οι τράπεζες σε ένα σημείο καμπής – πώς αντιδρά ο χρηματοοικονομικός κόσμος στον πόλεμο της Ουκρανίας, τον πληθωρισμό και τους αυξανόμενους κινδύνους». Μιλώντας στο συνέδριο, ο επικεφαλής της Deutsche Bank, Κρίστιαν Σέβινγκ προειδοποίησε επίσης ότι «η ύφεση στη Γερμανία είναι αναπόφευκτη».
Ο Σέβινγκ τόνισε ότι η Ευρώπη δεν πρέπει μόνο να εξαρτάται λιγότερο από τις εισαγωγές πρώτων υλών και ενέργειας από τη Ρωσία,αλλά και από την Κίνα. «Αυτή τη στιγμή, στο επίκεντρο είναι ”πολύ σωστά” οι εισαγωγές ενέργειας και πρώτων υλών από τη Ρωσία. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε ότι τα αυτοκίνητά μας, τα συστήματα θέρμανσης και τα εργοστάσιά μας δεν λειτουργούν μόνο όταν ένας αυταρχικός στο Κρεμλίνο μας ευνοεί», είπε ο Σέβινγκ, αλλά πρόσθεσε:
«Αυτό από μόνο του δεν αρκεί.Όταν πρόκειται για εξαρτήσεις, πρέπει επίσης να θέσουμε το άβολο ερώτημα για το πώς αντιμετωπίζουμε την Κίνα», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Deutsche Bank. Πρόσθεσε μάλιστα ότι «η αυξανόμενη απομόνωση της Κίνας και οι συνεχείς εντάσεις, ειδικά με τις ΗΠΑ, αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τη Γερμανία.
