*Του Subrahmanyam Jaishankar
Το 2021 αποτελεί ένα έτος-ελπίδα για όλους ότι θα καταφέρουμε να αφήσουμε την πανδημία του Covid-19 πίσω μας. Παρόλο που κάθε κοινωνία αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει την κατάσταση με το δικό της ξεχωριστό τρόπο, η παγκόσμια διπλωματία θα πρέπει να επικεντρωθεί στα διδάγματα που αντλήθηκαν, και τις ανησυχίες που έχουν δημιουργηθεί στον κόσμο, πολλές από τις οποίες περιστρέφονται γύρω από τη φύση της παγκοσμιοποίησης.
Η γενιά μας έμαθε να σκέφτεται και να κατανοεί την παγκοσμιοποίηση στο πλαίσιο των οικονομικών παραμέτρων. Η γενικότερη αίσθηση που επικρατεί γύρω από την παγκοσμιοποίηση απασχολεί κυρίως ότι έχει να κάνει με το εμπόριο, την οικονομία, τις υπηρεσίες, την επικοινωνία, την τεχνολογία και τις μεταφορές.
Η πανδημία φανέρωσε το βαθύτερο αδιαίρετο της ύπαρξής μας. Η πραγματική παγκοσμιοποίηση αφορά περισσότερο (από όσο φάνηκε) τις πανδημίες, την κλιματική αλλαγή και την τρομοκρατία. Σε αυτά τα θέματα πρέπει να στρέψει την προσοχή της, αλλά και τον πυρήνα τον συζητήσεων η παγκόσμια διπλωματία. Όπως είδαμε το 2020, το να παραβλέπουμε αυτές τις προκλήσεις επιφέρει τεράστιο κόστος.
Παρά τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης, ο κόσμος καλείτε να αντιμετωπίσει και πάρα πολλά αρνητικά που προκύπτουν λόγω της ανισότητας μεταξύ των κοινωνιών. Επομένως, κυβερνήσεις και οργανισμοί που αγνοούν τέτοια συμβάντα υπόκεινται σε αμφισβήτηση. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτό το θέμα, δεν αφορά νικητές και ηττημένους, αλλά αντιθέτως, τη συνεργασία των εθνών και τη δημιουργία βιώσιμων κοινοτήτων παντού.
Η πανδημία, έχει επίσης επαναπροσδιορίσει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ασφάλεια. Μέχρι τώρα, τα έθνη σκέφτονται ότι μια δυνατή οικονομία, η επιστημονική κατάρτιση, η στρατιωτική δύναμη ή ακόμη και οι εδραιωμένοι πολιτισμοί αποτελούν τα εφόδια για ασφάλεια. Σήμερα, όχι μόνο βλέπουμε το μεγαλύτερο βάρος να στρέφεται στην ασφάλεια της υγείας, αλλά δημιουργούνται και ανησυχίες για το αν υπάρχουν αξιόπιστες και ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού. Το άγχος της εποχής του Covid-19 έφερε στην επιφάνεια τις αδυναμίες του σήμερα. Απαιτούνται πρόσθετοι μηχανισμοί για να μειώσουμε τον κίνδυνο διολίσθησης της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς και μεγαλύτερη διαφάνεια και βιωσιμότητα της αγοράς.
Οι πολυμερείς οργανισμοί δεν εξήλθαν αλώβητοι από αυτή την εμπειρία. Πέραν από τις αντιπαραθέσεις που τους περιβάλλουν, δεν υπήρχε ούτε καν η παραμικρή προσπάθεια συλλογικής αντίδρασης στην πιο σοβαρή παγκόσμια κρίση από το 1945. Αυτό το γεγονός απαιτεί σοβαρή ενδοσκόπηση. Η μεταρρύθμιση της πολυμερούς προσέγγισης είναι ουσιώδης στη δημιουργία αποτελεσματικών λύσεων.
Η διαμόρφωση μιας ισχυρής απάντησης στην πρόκληση του Covid-19 πρόκειται να κυριαρχήσει στην παγκόσμια διπλωματία το 2021. Με τον δικό της τρόπο, η Ινδία έθεσε ένα σαφές παράδειγμα. Αυτό έγινε αψηφώντας τις δεισιδαιμονίες που παρουσίαζαν καταστροφικά σενάρια, αφού η χώρα κατάφερε να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τον τομέα της υγείας ελαχιστοποιώντας το ποσοστό θνησιμότητας και μεγιστοποιώντας το ποσοστό ανάκαμψης. Μια διεθνής σύγκριση των αριθμών σίγουρα μιλά από μόνη της. Επίσης, η Ινδία προχώρησε ένα βήμα μπροστά και εδραιώθηκε ως το «φαρμακείο του κόσμου», παραχωρώντας φάρμακα σε περισσότερες από 150 χώρες, πολλές φορές επιχορηγημένα.
Καθώς το έθνος μας επιδίδεται σε μια προσπάθεια μαζικού εμβολιασμού, η διαβεβαίωση του Πρωθυπουργού Ναρέντα Μόντι ότι τα εμβόλια είναι προσιτά και προσβάσιμα στον κόσμο, έχει πάρει σάρκα και οστά. Οι πρώτες αποστολές εμβολίων “Made in India” έφτασαν όχι μόνο στους γείτονές μας, όπως το Μπουτάν, τις Μαλδίβες, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ, τον Μαυρίκιο, τις Σεϋχέλλες και τη Σρι Λάνκα, αλλά και σε φίλες χώρες όπως τη Βραζιλία και το Μαρόκο.
Άλλες βασικές παγκόσμιες προσκλήσεις αξίζουν σήμερα παρόμοιας προσοχής. Ως κεντρικός πρωταγωνιστής στην επίτευξη της Συμφωνίας των Παρισίων, η Ινδία έχει σταθερά υποστηρίξει την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής με τους στόχους της να έχουν πολλαπλασιαστεί, μεγαλώνοντας τη δασική της έκταση, επεκτείνοντας τη βιοποικιλότητά της και εστιάζοντας στη σωστή χρήση των υδάτων. Οι πρακτικές που διαμορφώνονται στην Ινδία εφαρμόζονται πλέον στις αναπτυξιακές της συνεργασίες στην Αφρική και αλλού. Για παράδειγμα, η ινδική διπλωματία πρωτοστατεί, μεταξύ άλλων, μέσω της πρωτοβουλίας Διεθνούς Ηλιακής Συμμαχίας και του Συνασπισμού για Ανθεκτικές σε Καταστροφές Υποδομές.
Η πρόκληση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης είναι επίσης ένα μεγάλο θέμα που χρειάζεται προσοχή. Ως μια κοινωνία, η οποία υφίσταται από καιρό διασυνοριακές τρομοκρατικές επιθέσεις, η Ινδία είναι ενεργή στην ενθάρρυνση της παγκόσμιας ευαισθητοποίησης και στην ανάληψη συντονισμένης δράσης. Θα αποτελεί ένα θέμα στο οποίο θα επικεντρωθεί σημαντικά η διπλωματία της Ινδίας ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και σε φόρουμ όπως η FATF και των G20.
Μεταξύ των μαθημάτων που πήραμε από την πανδημία, υπήρξε και η δυναμική αξιοποίηση του ψηφιακού τομέα. Είτε πρόκειται για ανίχνευση επαφών, είτε για παροχή χρηματοοικονομικής και επισιτιστικής υποστήριξης, η ψηφιακή εστίαση της Ινδίας μετά το 2014, έφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η πρακτική «εργασία από οπουδήποτε», όσο και η «μελέτη από το σπίτι» ενισχύθηκαν έντονα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Όλα αυτά βοηθούν στην επέκταση της εργαλειοθήκης των αναπτυξιακών προγραμμάτων της Ινδίας στο εξωτερικό και θα βοηθήσουν στην ανάκαμψη πολλών άλλων χωρών.
Το 2020 σημειώθηκε επίσης η μεγαλύτερη διαδικασία επαναπατρισμού στην ιστορία – η επιστροφή στην πατρίδα περισσότερων από 4 εκατομμυρίων Ινδών. Αυτό από μόνο του αναδεικνύει τη σημασία του να σκέφτεσαι μπροστά, στη σύγχρονη εποχή. Καθώς οι έξυπνες κατασκευές και η οικονομία της γνώσης ριζώνουν βαθύτερα, η ανάγκη για αξιόπιστα ταλέντα σίγουρα θα αυξηθεί. Η διευκόλυνση των σωστών κινήσεων μέσω της διπλωματίας είναι προς το παγκόσμιο συμφέρον.
Η επιστροφή στην ομαλότητα το 2021 θα σημαίνει ασφαλέστερα ταξίδια, καλύτερη υγεία, οικονομική αναζωογόνηση και ψηφιακές υπηρεσίες. Όλα αυτά θα τεθούν στο τραπέζι της διπλωματίας. Ο κόσμος μετά το Covid-19 θα είναι πιο ισορροπημένος. Η Ινδία, με τις εμπειρίες της, θα συμβάλει στη διαφορά.
*Ο Dr. S. Jaishankar είναι Υπουργός Εξωτερικών Υποθέσεων της Ινδίας και συγγραφέας του «The India Way: Strategies for an Uncertain World.»
