*Γράφει: Αλεξία Σακαδάκη
«Συνάδελφοι: Σας έχουν δηλητηριάσει». Με αυτή την εισαγωγή ξεκίνησε την τοποθέτησή της στο Ευρωκοινοβούλιο η Grace O’Sullivan , Ευρωβουλεύτρια της ομάδας των Πρασίνων. «Θα πρέπει να σκοτώσουμε το ζιζανιοκτόνο προτού μας σκοτώσει αυτό».
Η γλυφοσάτη, ένα ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιείται ευρέως, έχει αποτελέσει θέμα έντονης συζήτησης λόγω των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, των δυσμενών επιπτώσεων στη γεωργία και τη βιοποικιλότητα. Ενώ χρησιμοποιείται στη γεωργία για δεκαετίες, μελέτες έχουν υποδείξει ότι η χρήση του μπορεί να έχει σημαντικά μειονεκτήματα. Καθώς οι ανησυχίες αυξάνονται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να προτείνει στα κράτη μέλη να ανανεώσουν την άδεια χρήσης της για ακόμα δέκα χρόνια.
Οι έρευνες έχουν συνδέσει τη γλυφοσάτη με διάφορους κινδύνους για την υγεία. Το συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο έχει ταξινομηθεί ως «πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο» από τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC). Όπως αναφέρεται, έχει συσχετιστεί με διάφορους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένου του λεμφώματος non-Hodgkin. Επιπλέον, μπορεί να διαταράξει την ενδοκρινική λειτουργία και να επηρεάσει δυσμενώς το εντερικό σύστημα, οδηγώντας δυνητικά σε χρόνια προβλήματα υγείας.
Στη γεωργία, χρησιμοποιείται συχνά για περιορισμό της ανεπιθύμητης βλάστησης. Ωστόσο, η εκτεταμένη χρήση του έχει οδηγήσει στην εμφάνιση ζιζανίων ανθεκτικών στη γλυφοσάτη, που απαιτούν υψηλότερες και συχνότερες εφαρμογές. Αυτός ο κύκλος κλιμακούμενης χρήσης μπορεί να διαταράξει τα οικοσυστήματα και να βλάψει φυτά και οργανισμούς που δεν αποτελούν στόχο. Επιπλέον, μπορεί να παραμείνει στο έδαφος και στο νερό, επηρεάζοντας τη γεωργική και φυσική ζωή. Είναι επακόλουθο, πως μέσω της τροφικής αλυσίδας καταλήγει στον ανθρώπινο οργανισμό, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των καταναλωτών.
Ενώ η γλυφοσάτη φαινόταν αρχικά ως μια οικονομικά αποδοτική λύση για τους αγρότες, η αύξηση των ανθεκτικών στη γλυφοσάτη ζιζανίων έχει κλιμακώσει το κόστος παραγωγής. Οι αγρότες πρέπει τώρα να επενδύσουν περισσότερα χρήματα σε εναλλακτικά ζιζανιοκτόνα ή καινοτόμες γεωργικές πρακτικές για την καταπολέμηση αυτών των ανθεκτικών ζιζανίων. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην οικονομική τους βιωσιμότητα και εγείρει ανησυχίες για τις βιώσιμες γεωργικές πρακτικές.
Ενόψει της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ανανέωση της άδειας χρήσης, απαιτείται μαζική αντίδραση των ευρωπαίων πολιτών. Πέραν της Ευρωπαϊκής εμβέλειας, θα μπορούσε η Κύπρος να εφαρμόσει την πλήρη απαγόρευση και να αποκλείσει ένα τόσο επιβλαβές στοιχείο από την κυπριακή γεωργία. Το 2015 το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών κατέθεσε πρόταση νόμου για απαγόρευση της εισαγωγής, διάθεσης και χρήσης της γλυφοσάτης και των φυτοφαρμάκων που την περιέχουν. Οι πολίτες μπορούν να απαιτήσουν από το Κυπριακό κοινοβούλιο να επιμείνει στην απαγόρευση ενός προϊόντος που μας δηλητηριάζει καθημερινά. Μπορούν να απαιτήσουν από τους βουλευτές μας αυστηρότερους κανονισμούς, εναλλακτικές γεωργικές πρακτικές και αυξημένη διαφάνεια σχετικά με τη χρήση ζιζανιοκτόνων. Ας το «σκοτώσουμε» προτού να μας σκοτώσει.
*Κοινωνιολόγος
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών
