To ισοζύγιο δυνάμεων Ελλάδας – Τουρκίας 2022

Ανάλυση Δρ Άριστος Αριστοτέλους

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η παρούσα Έκθεση «Το Ισοζύγιο Δυνάμεων Ελλάδας – Τουρκίας 2022» καταγράφει, αναλύει, αξιολογεί και συγκρίνει τις στρατιωτικές δυνάμεις της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και τις ικανότητές τους, επισημαίνοντας τις σημαντικότερες διαφοροποιήσεις στα δύο στρατόπεδα το χρόνο αυτό ή και σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.

Τα Βασικά Συμπεράσματα και Διαπιστώσεις, όπως προκύπτουν από τη μελέτη, καταγράφονται και παρουσιάζονται από τον Επικεφαλής του Κυπριακού Κέντρου Στρατηγικών Μελετών (ΚΚΣΜ) Δρ Άριστο Αριστοτέλους, ειδικό σε θέματα άμυνας και στρατηγικής. Αναλύονται και συγκρίνονται τα δεδομένα στο ελληνικό και τουρκικό στρατόπεδο, οργανωμένα σε ενότητες – Στρατό, Ναυτικό, Αεροπορία – περιλαμβανομένης και της οικονομικής διάστασης του τομέα της άμυνας. Υπό μορφή πινάκων παρατίθενται επίσης τα στρατιωτικά στοιχεία και αριθμητικά δεδομένα στην κάθε πλευρά, συνοδευόμενα από αγγλική ορολογία, καθώς και σχόλια και ποιοτικές επισημάνσεις όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Τα βασικότερα συμπεράσματα και διαπιστώσεις της μελέτης συνοψίζονται ως ακολούθως

Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σήμερα για πρώτη στον υψηλότερο βαθμό ικανοτήτων τους και έχει στενέψει αρκετά η διαφορά στρατιωτικών δυνάμεων με την Τουρκία. Αντίθετα ορισμένοι τομείς, όπως η Αεροπορία κυρίως, και το Ναυτικό, πλησιάζουν τα όρια ανατροπής του συσχετισμού στρατιωτικής ισχύος υπέρ της Ελλάδας, με την προϋπόθεση ότι η υφιστάμενη τάση ενίσχυσης των ελληνικών δυνάμεων παραμένει σταθερή ή και θα επιταθεί, ενώ το τουρκικό εξοπλιστικό πρόγραμμα παραπαίει ένεκα προβλημάτων με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Η διελκυστίνδα για υπεροχή στη θάλασσα  – όπου η Ελλάδα, σε σημαντικούς τομείς, σχεδόν ισοφαρίζει αριθμητικά ή πλεονεκτεί  ποιοτικά έναντι της Τουρκίας – είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στη στήριξη εθνικών στόχων. Η διελκυστίνδα αυτή εκφράζεται με εκατέρωθεν ενισχύσεις και προγράμματα εξωραϊσμού και αναβάθμισης των ναυτικών τους μέσων.

Από πλευράς Τουρκίας, η έμφαση είναι στην απόκτηση νέων σύγχρονων υποβρυχίων και δύο ελαφρά αμφίβια επιθετικά πλοία με πτητικά μέσα στην προσπάθεια εμπέδωσης της «Γαλάζιας Πατρίδας». Από πλευράς Ελλάδας, εκτός από τον εξωραϊσμό υποβρυχίων, ο προγραμματισμός είναι για φρεγάτες προηγμένης τεχνολογίας, καθώς και άλλες ενισχύσεις που μαζί με την Πολεμική Αεροπορία εγγυώνται την εθνική ασφάλεια και .κυριαρχία.

Οι διαπιστώσεις αυτές δεν είναι χωρίς αιματηρές θυσίες για την Ελλάδα. Για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, η χώρα, παρά τα μεγάλα οικονομικά της προβλήματα και την πίεση των τελευταίων χρόνων ένεκα πανδημίας, διέθεσε το 2021 για την άμυνα της $7.7 δις ή το 3,65 % του ΑΕΠ της. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη όπου ο μέσος όρος δαπανών για την άμυνα επί του ΑΕΠ είναι της τάξης του 1,48%. Είναι επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό των δυο τελευταίων δεκαετιών που διατέθηκε στον ευρωπαϊκό χώρο για το σκοπό αυτό, αλλά και σχεδόν το τριπλάσιο από το 1,25% που διαθέτει η Τουρκία.

Επισημαίνεται ωστόσο ότι η συνεχιζόμενη φθίνουσα τάση και γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας ( 11 εκ. το 2010, 10 εκ. το 2022 και 8.5 εκ. το 2060) προβάλλει ως σοβαρός κίνδυνος για την οικονομία και τις μελλοντικές αμυντικές  ικανότητες της χώρας. Αντίθετα σταθερή παραμένει για αρκετά ακόμη χρόνια  η αύξηση του πληθυσμού στην Τουρκία ( 73.1εκ. το 2010, 85.3 εκ. το 2022 και 96 εκ. το 2060).

Επί του παρόντος όμως και παρά τη σχετική διαφορά μεγεθών, ο συσχετισμός δυνάμεων στο στρατιωτικό τομέα, λαμβανομένων υπόψη των διαθέσιμων μέσων στην κάθε πλευρά, δεν επιτρέπει πρόβλεψη του πιθανού αποτελέσματος μιας περιορισμένης ή  ευρείας κλίμακας πολεμικής αναμέτρησης μεταξύ τους. Το ασφαλέστερο ίσως συμπέρασμα είναι ότι θα είναι αρκετά καταστρεπτικό και για τους δύο με απροσδιόριστης έκτασης γεωπολιτικές επιδράσεις.

Σημειώνεται ότι πρωτεύοντα ρόλο σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο θερμής αντιπαράθεσης έχουν οι δυνάμεις  πρώτης γραμμής (τα λεγόμενα «teeth»), όπως σκιαγραφούνται στη μελέτη αυτή. Ωστόσο καθοριστικής σημασίας στην έκβαση του αποτελέσματος έχει και ο βαθμός αποτελεσματικότητας και λειτουργικότητας του εκατέρωθεν πολιτικοστρατιωτικού οικοδομήματος που υποστηρίζει τις δυνάμεις αυτές και  που  συνίσταται από στοιχεία όπως: Εθνική ομοψυχία, ηθικό, επάρκεια στρατιωτικού δόγματος, επικοινωνιών, συστήματος πληροφοριών, επιπέδου εκπαίδευσης, τεχνολογίας και  προγραμματισμού, η έγκαιρη και αποτελεσματική κινητοποίηση των ενόπλων δυνάμεων, των εφεδρειών, του κοινού και άλλων συναφών υπηρεσιών και βέβαια η αποδοτική λογισμική υποστήριξη, καθώς και ο άρτιος συντονισμό  των διαφόρων κέντρων λήψης αποφάσεων,  διοίκησης και ελέγχου.

Καθόσον αφορά τα αριθμητικά στοιχεία για το 2022 οι σημαντικότερες διαπιστώσεις της μελέτης είναι οι εξής:

Στις χερσαίες δυνάμεις (Στρατό), τόσο στο  ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό όσο και στα κύρια άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα και άλλα μέσα, υπάρχει τουρκική αριθμητική υπεροχή. Παραμένει ωστόσο αισθητά μειωμένη σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια και κατ’ επέκταση η διαφορά σε αναλογίες δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών σε διάφορες κατηγορίες οπλικών μέσων είναι θετικότερη από προηγουμένως για την Ελλάδα.

Στο Ναυτικό η σύγκριση δυνάμεων με την Τουρκία παραμένει αρκετά θετική για την ελληνική άμυνα, ιδιαίτερα όσον αφορά τα βαριά θαλάσσια μέσα όπως υποβρύχια (11 ελληνικά, 12 τουρκικά) και φρεγάτες (13 ελληνικές, 16 τουρκικές) με ισχυρές ικανότητες αντιμετώπισης οποιασδήποτε τουρκικής πρόκλησης στο Αιγαίο. Τα υπόλοιπα πολεμικά σκάφη αν και αριθμητικά λιγότερα από ό,τι της Τουρκίας, ωστόσο αποτελούν αξιόλογη δύναμη για το Ελληνικό Ναυτικό που η άλλη πλευρά δεν μπορεί να αγνοήσει, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι σε αντίθεση με την Ελλάδα, έχει απειλές από διάφορες κατευθύνσεις να αντιμετωπίσει.

Στην Πολεμική Αεροπορία, η Ελλάδα με 236 μαχητικά αεροσκάφη διατηρεί μια αναλογία δυνάμεων 1,3 τουρκικά μαχητικά για κάθε ελληνικό η οποία θα βελτιωθεί περαιτέρω με την προμήθεια επιπλέον 18 των γαλλικών Rafale και προφανώς με ικανοποιητικό αριθμό υπερσύγχρονων αμερικανικών μαχητικών F-35. Η Πολεμική Αεροπορία αποτελεί πολύ ισχυρό, αξιόπιστο και αποφασιστικό στοιχείο υπεράσπισης της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας.

Το ίδιο ισχύει και γα την Τουρκία,  αλλά η διαγραφή της από το πρόγραμμα F-35 από τις ΗΠΑ – ένεκα της αγοράς των S-400 από τη Ρωσία –  και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στο Αμερικανικό Κογκρέσο όσον αφορά την αναβάθμιση ή αγορά μαχητικών F-16, λόγω «αντισυμμαχικής» συμπεριφοράς,  την καθηλώνουν έναντι της Ελλάδας. Καθίσταται έτσι ορατή όχι απλά η σμίκρυνση της αριθμητικής διαφοράς με την Ελλάδα στον τομέα αυτό αλλά και η πιθανότητα ανατροπής σε βάρος της, για πρώτη φορά,  του συσχετισμού αεροπορικής ισχύος.

Η ΑΝΑΛΥΣΗ – ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Population and Human Military Resources		2022             143.300   93.500 16.400 21.800 11.600   221.350             355.200 260.200 45.000 50.000   378.700
ΕΛΛΑΔΑ Greece	Πληθυσμός   (Population) 10.034.971 (2022) 10.445.365 (2021),  11.033.783 (2010)   Στρατιωτικό Ανθρώπινο Δυναμικό  (Military Manpower) Στρατός  ( Army) Ναυτικό  (Navy) Αεροπορία     (Air Force) Ενιαία Δύναμη  (Joined Force)   Έφεδροι (Reservists)
ΤΟΥΡΚΙΑ Turkey	Πληθυσμός (Population) 85.341.241(2022) 84.775.404(2021), 73.195.345 (2010)       Στρατιωτικό Ανθρώπινο Δυναμικό  (Military Manpower) Στρατός (Army) Ναυτικό (Navy) Αεροπορία (Air Force)   Έφεδροι (Reservists)

 

Ο πληθυσμός της Ελλάδας ανέρχεται στα 10.034.763 και στην Τουρκία στα 85.341.241.

Το εν ενεργεία στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό:

Το εν ενεργεία ανθρώπινο στρατιωτικό δυναμικό στην ελληνική πλευρά ανέρχεται στις 143.300 και στην τουρκική στις 355.200. Η Τουρκία διαθέτει το μεγαλύτερο αριθμό στρατιωτών στο χώρο του ΝΑΤΟ (εκτός ΗΠΑ) και γενικά στην Ευρώπης. Ακολουθούν η Γαλλία με 203.000 στρατιώτες, η Γερμανία με 183.000, η Ιταλία  με 162.000,το Ηνωμένο Βασίλειο με 153.000 και μετά η Ελλάδα.

Με βάση τους αριθμούς αυτούς αναλογούν  σήμερα  2,4 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε Έλληνα σε σύγκριση με 3,5:1 το 2014. Το στρατιωτικό ανθρώπινο δυναμικό είναι μειωμένο στην Τουρκία ένεκα μείωσης της θητείας και του προβλήματος της φυγοστρατίας. Σε επίπεδο στελεχών, οι εκκαθαρίσεις «αντιφρονούντων» από το καθεστώς Ερντογάν συνεχίζουν από το 2016 μέχρι και σήμερα.

ΣΤΡΑΤΟΣ (ΧΕΡΣΑΙΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ)

2022

Το Ανθρώπινο Δυναμικό: Στην Ελλάδα ανέρχεται στις 93.500 και στην Τουρκία στις 260.200 και είναι περίπου στα ίδια αριθμητικά επίπεδα όπως το 2021. Οι αναλογίες δυνάμεων είναι 2,7 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε 1 Έλληνα.

Το 52% των υπηρετούντων στον Ελληνικό Στρατό είναι επαγγελματίες, ενώ στην Τουρκία το ποσοστό των επαγγελματιών είναι 23% . Το υπόλοιπο 77% είναι κληρωτοί που υπηρετούν δωδεκάμηνη ή οκτάμηνη κ.λπ. θητεία αναλόγως κατηγορίας.

Άρματα Μάχης: Η Ελλάδα διαθέτει 1.228 άρματα μάχης και η Τουρκία 2.378. Παρά τις εκατέρωθεν μειώσεις ωστόσο διατηρείται σχεδόν αναλλοίωτος ο συσχετισμό δυνάμεων αφού το 2022 όπως και το 2021 και το 2014 για κάθε 1 ελληνικό άρμα αναλογούν 1,9 τουρκικά.

Τα άρματα μάχης και στις δύο πλευρές είναι γερμανικής και αμερικανικής προέλευσης, με αυξημένες απαιτήσεις συντήρηση ή αντικατάσταση.

Τεθωρακισμένα Οχήματα Μεταφοράς Προσωπικού: Η Ελλάδα διαθέτει 2.130 ΤΟΜΠ, όπως και το 2021 αλλά κατά 437 λιγότερα από ό,τι το 2020. Χωρίς καμία αριθμητική αλλαγή. Η Τουρκία συνεχίζει να έχει για τα αντίστοιχα χρόνια 3.632 ΤΟΜΑ.

Η αναλογία δυνάμεων σε ΤΟΜΑ είναι 1,7 τουρκικά για κάθε 1 ελληνικό.

Σημαντική είναι η κατοχή τροχοφόρων θωρακισμένων οχημάτων (PPV και  AUV Cobra) στην Τουρκία όπου έφθασαν τα 2830 σε σχέση με 1.582 το 2020.

Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης: Στην ελληνική πλευρά καταγράφονται  169 ΤΟΜ, όπως και το 2021, από 242 που ήταν το 2020, ενώ παραμένουν περίπου στα ίδια αριθμητικά επίπεδα (645)στην τουρκική πλευρά.

Αναγνωριστικά θωρακισμένα Οχήματα: Στον τομέα αυτό παραμένουν αναλλοίωτοι οι αριθμοί και όπως και το 2021 η Ελλάδα διαθέτει 242 ΑΤΟ και η Τουρκία 250.

Πυροβολικό: Στα ίδια επίπεδα ισχύος όπως και το 2021 παραμένουν τα διαθέσιμα μέσα στον τομέα αυτό τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Στο ελληνικό στρατόπεδο τα πυροβόλα διαφόρου τύπου ανέρχονται σε 3.518 (όλμους, πολυεκτοξευτήρες πυραύλων, ρυμουλκούμενα πυροβόλα και άλλα) και στην τουρκική πλευρά σε 7.833.

Αντιαρματικά (αυτοκινούμενα και φορητά): Η Ελλάδα διαθέτει 1.138 όπως περίπου τον προηγούμενο χρόνο, ενώ η Τουρκία έχει 1.414, δηλαδή 37 περισσότερα από πέρσι.

Συστήματα εκτόξευσης άνευ οπισθοδρομήσεως: Ελλάδα 3927, Τουρκία 3819.

Αεροσκάφη Στρατού: Αμετάβλητη είναι οι αριθμοί στον τομέα αυτό. Η  Ελλάδα διαθέτει συνολικά 18 Μεταγωγικά και η Τουρκία 8 συν 49 εκπαιδευτικά.

Ελικόπτερα στρατού: Η Ελλάδα διαθέτει 60 επιθετικά και 139 μεταφορικά ελικόπτερα, ενώ η Τουρκία 94 επιθετικά, 28 πολλαπλών αποστολών και 227 μεταφορικά.

Μη Επανδρωμένα Οχήματα (UAV): Η Ελλάδα έχει ενταγμένα στις δυνάμεις Στρατού 8 αναγνωριστικά παλιού τύπου UAV SAGEM Sperwer, ενώ η Τουρκία πέραν των 133 UAV διαφόρων αποστολών συλλογής πληροφοριών (33 είναι τουρκικής κατασκευής οπλισμένα για προσβολή στόχων).

Αντιαεροπορική Άμυνα: Η ελληνική πλευρά διαθέτει 1.341 αντιαεροπορικά Εδάφους – Εδάφους και TOWED και η Τουρκία 1.540 συν οι δύο συστοιχίες των S-400 εγκατεστημένες σε βάση κοντά στην Άγκυρα.

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Στο Πολεμικό Ναυτικό, το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελλάδα ανέρχεται στις 16.400 (αυξημένο κατά 400 άτομα από το 2021) και την Τουρκία  45.000.

Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι το 86% του συνόλου του προσωπικού στο Ναυτικό της Ελλάδας είναι επαγγελματίες ενώ στην Τουρκία είναι μόνο το 29%, γεγονός που δυνατό να αντανακλάται και στην αποτελεσματικότητα τους.

Στόλος

Υποβρύχια: Στην Ελλάδα τα υποβρύχια αριθμού σε 11 και στην Τουρκία 12. Τα υποβρύχια και στις δύο χώρες είναι γερμανικής προέλευσης, κυρίως παλαιού τύπου. Εντός του τρέχοντος έτους αναμένεται η καθέλκυση των αναβαθμισθέντων υποβρυχίων Τύπου 214 από Ελλάδας και η απόκτηση ενός επιπλέον υπερσύγχρονου Τύπος-214 AIP ( Piri Reice ) από την Τουρκία, από πέντε που βρίσκονται υπό παραγγελία.

Φρεγάτες:  Η Ελλάδα διαθέτει 13 φρεγάτες ( NLD Kortenaer και GER MEKO 200) και η Τουρκία 16 (GER MEKO-200 & TN και US Perry Class).

Περιπολικά, Αποβατικά, Πλοία Υποστήριξης και άλλα μέσα: Η Ελλάδα   διαθέτει 37 περιπολικά και 20 αποβατικά (5 πλοία), καθώς και 28 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων. Αντίστοιχα η Τουρκία διαθέτει 10 κορβέτες, 35 περιπολικά και 35 αποβατικά (5 πλοία), καθώς και 35 σκάφη υποστήριξης διαφόρων τύπων.

Ναυτική Αεροπορία: Η Ελλάδα διαθέτει 5 αεροσκάφη τύπου P–C Orion κατά υποβρυχίων (4 υπό εκμοντερνισμό)  και η Τουρκία 17 από τα οποία τα 10 είναι περιπολικά (αστυνόμευσης) και τα 7 ελαφρά μεταφορικά. Επίσης η Ελλάδα διαθέτει 20 ελικόπτερα (18 ανθυποβρυχιακά και 2 πολλαπλής χρήσης) και η Τουρκία 29 επιθετικά.

Μη Επανδρωμένα Οχήματα  UAV: Η Τουρκία διαθέτει 3 ANKA-S και 4 Bayraktar TB2 με δυνατότητες στρατηγικών και τακτικών αποστολών συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και προσβολής στόχων. Προγραμματίζεται περαιτέρω ενίσχυση του Τουρκικού Στόλου με Bayraktar TB3 στο πλαίσιο της εμπέδωσης του δόγματος της «γαλάζιας πατρίδας».

ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

Ανθρώπινο Δυναμικό: Το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ανέρχεται στις 21.800. Είναι κατά 600 άτομα αυξημένο σε σχέση με το 2020 αλλά κατά 5.000 μειωμένο από το 2014. Στην Τουρκία ανέρχεται στις 50.000 – μειωμένο κατά 10.000 σε σχέση με το 2014.

2022

2014

Τα Μαχητικά Αεροσκάφη της ελληνικής  πλευράς ανέρχονται στα 236 ( 6 περισσότερα από πέρσι –ένεκα Rafale) σε σχέση με 262 το 2014. Επιπλέον προβλέπεται  σταδιακή ενίσχυση της με 18 νέα Rafale (καινούργια και μεταχειρισμένα) και πιθανή απόκτηση των υπερσύγχρονων αμερικανικών F-35.

Στην Τουρκία τα μαχητικά αεροσκάφη ανέρχονται στα 308, ήτοι 44 λιγότερα από το 2014. Aνατροπή στα σχέδια ενίσχυσης της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας προκαλεί τόσο η αποπομπή της από το πρόγραμμα παραγωγής και απόκτησης των μαχητικών F-35 από τις ΗΠΑ όσο και οι τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο Κογκρέσο για αναβάθμιση ή αγορά F-16. Η ανησυχία για ευνοϊκή υπέρ της Ελλάδας διαφοροποίησης του συσχετισμού δυνάμεων στην Άγκυρα είναι ιδιαίτερα αισθητή.

Αναγνωριστικά Αεροσκάφη: Διαθέτει 8 η Ελλάδα και 38 η Τουρκία.

Αεροσκάφη Έγκαιρης Προειδοποίησης: Η Ελλάδα διαθέτει 4 τύπου ΕΜΒ-145  ΑΜΒ-145AEW και η Τουρκία επίσης 4 τύπου B-737 AEW.

Μεταγωγικά Αεροσκάφη και Ελικόπτερα: Η Ελλάδα διαθέτει 23 C-160, Hercules και Spartan (συν 3 ελαφρά Μεταγωγικά)  και 31 ελικόπτερα ελαφρά και μέσου τύπου. Η Τουρκία  διαθέτει 89 μεταγωγικά C-27, Hercules και Spartan και 35 ελικόπτερα.

Αεροσκάφη Ιπτάμενου Ανεφοδιασμού: Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία διαθέτει 7 τέτοια αεροσκάφη και καθόλου η Ελλάδα.

Αεροπορική Άμυνα: Η Ελλάδα στον τομέα αυτό έχει τους αμερικανικούς Patriot και τους ρωσικούς S-300 PMU-1( αμφισβητήσιμης λειτουργικότητας). Η Τουρκία διαθέτει τους MIM-23 Hawk ΜΙΜ-Nike Hercules και ενισχύθηκε περαιτέρω με την αγορά των ρωσικών S-400.

 

ΑΜΥΝΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Ο τομέας της άμυνας συνεχίζει να απορροφά σημαντικούς εθνικούς πόρους  στις δύο χώρες, δεδομένων και των οικονομικών τους προβλημάτων, για τα οποία αισθάνεται ιδιαίτερα βεβαρυμμένη η ελληνική πλευρά. Η Ελλάδα το 2021 διέθεσε για την άμυνα της $7.7 δις και η Τουρκία  γύρω στα $10.1 δις (λιγότερα από ό,τι το 2020, $11 δις), πολύ περισσότερα βέβαια από ό,τι η Ελλάδα, κυρίως ένεκα διαφορετικών απαιτήσεων και μεγεθών.

Τα υψηλότερα ποσά για την άμυνα στην Ευρώπη το 2021 διέθεσε το Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.) ήτοι $71.6 δις. Ακολουθούν η Γαλλία $59.3 δις, η Γερμανία $56 δις και η Ιταλία $33.7 δις Σε όλες αυτές τις χώρες περιλαμβανομένης και της Ελλάδας και με εξαίρεση την Τουρκία (ένεκα τεράστιων οικονομικών δυσκολιών  και αρνητικών συναλλαγματικών ισοτιμιών) υπήρξε αισθητή αύξηση των αμυντικών δαπανών

Η Ελλάδα, η οποία αντιμετωπίζει ισχυρές προκλήσεις και απειλές από την Τουρκία, η θυσία στην οποία υπόκεινται από τη δεκαετία του 1970 έως σήμερα, όπως αυτή μετριέται ως ποσοστό που διατίθεται για την άμυνα από το ΑΠΕ, είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Κι ενώ ο μέσος όρος δαπανών για την άμυνα επί του ΑΕΠ στον ευρωπαϊκό χώρο το 2021 ήταν 1,48%, η Ελλάδα διέθεσε το 3,65% για το σκοπό αυτό. Ακολουθεί το Η.Β.(2,30%) η Λετονία (2,26%)η Εσθονία (2,19%), η Πολωνία (2,05%) και η Γαλλία (2,05%). Η Τουρκία διαθέτει το 1,28% του ΑΕΠ για την άμυνα.

Η κατά κεφαλήν δαπάνη για την άμυνα στην Τουρκία είναι $123 σε σύγκριση με $731 στην Ελλάδα, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι $469. Την υψηλότερη κατά κεφαλήν δαπάνη για την άμυνα έχει η Νορβηγία ($1.353), το Η.Β. ($ 1.084) και η Φινλανδία ($1.067)

Πηγές

Τα στοιχεία είναι κυρίως ποσοτικά και προέρχονται από έγκυρες, ανεξάρτητες και προσβάσιμες πηγές, όπως το IISS, to SIPRI, OSCE, καθώς και από οργανισμούς όπως το ΝΑΤΟ και τη CIA, περιλαμβανομένου και πληροφοριακού υλικού που κατέχει το Κυπριακό Κέντρο Στρατηγικών Μελετών.

ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Πίνακες και Επεξηγήσεις

ΣΤΡΑΤΟΣ – Army

ΣΤΡΑΤΟΣ : ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ (Army Military Personnel)		Σύνολο   Total 2022
	Μόνιμο Προσωπικό (Professionals) Κληρωτοί (Conscripts) Σύνολο ( Total)   Έφεδροι (Reservists)	48.500 45,000 93.500   181.500
	Μόνιμο Προσωπικό   (Professionals) Κληρωτοί   (Conscripts) Σύνολο (Total)   Έφεδροι (Reservists)	62.000 200.200 260.200   258.700

 

Το 2022 όπως και τον προηγούμενο χρόνο η  δύναμη του Ελληνικού Στρατού ανέρχεται στις 93.500 και της Τουρκίας στις 260.200, δηλαδή μια αναλογία  δυνάμεων 2,7 Τούρκοι στρατιώτες για κάθε  Έλληνα στρατιώτη.

		ΟΡΓΑΝΩΣΗ (Organisation)
	ΔΙΟΙΚΗΣΗ ( H.Q.) 4 Διοικήσεις Σωμάτων 1 Θωρακισμένη Μεραρχία 3 Μηχανοκίνητες Μεραρχίες    Πεζικού 1 Μεραρχία Πεζικού 1 Διοίκηση Σώματος     Λογισμικής		ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ (Special Forces) 1Ταξιαρχία Αμφίβιων Δυνάμεων 1 Τάγμα Καταδρομών/ Αλεξιπτωτιστών   ΕΛΙΓΜΟΙ ( Maneuver) Αναγνωριστικά, Θωρακισμένα, Μηχανοκίνητα, Ελαφρά, Αεροπορικών Ελιγμών, Αεροπλοήγηση   ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΧΗΣ ( Support)
	ΔΙΟΙΚΗΣΗ (H.Q.) 4 Διοικήσεις Στρατιών 9 Διοικήσεις Σωμάτων   ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ (Special Forces) 4 Τάγματα Καταδρομών 1 Τάγμα Ορεινών Καταδρομών 1 Σύνταγμα Καταδρομέων		ΕΛΙΓΜΟΙ (Maneuver) Θωρακισμένα, Μηχανοκίνητοι, Ελαφρά Αεροπλοήγηση   ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΑΧΗΣ (Support)

ΚΥΡΙΑ ΑΡΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ (Main Battle Tanks)			2022
	Leopard 2A6HEL,2A4,2A4/5 Μ-60 A1/A3 M48A5 Σύνολο  (Total)	853 – 375 1.228
	Leopard 2A4,1A4,1A3 Μ-60 Μ-48 T1/T2 (2000  αποθηκευμένα – stored)   Σύνολο  (Total)	713 915 750   —   2.378

 Η Ελλάδα διαθέτει 1.228 άρματα μάχης και η Τουρκία 2.378. Για κάθε ελληνικό άρμα αναλογούν 1,9 τουρκικά.

ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ (Armoured Personnel Carriers)		2022
	Leonidas Mk 1/2 M113A1/A2 M577 Σύνολο (Total)	91 1.852 187 2.130
	AC AAPC M113/M113A1/M113A2 Σύνολο (Total)   ——————————— PPV (Προστατεμένα Περιπολικά) AUV Cobra (Γενικής ωφελείας)	823 2.813 3.636     1.630 1.200

 

Τα ελληνικά ΤΟΜΑ ανέρχονται στα 2.130 και τα τουρκικά σε 3.636 και οι αναλογίες είναι 1,7 τουρκικά για κάθε ελληνικό.

Αξιοσημείωτη παραμένει η κατοχή τροχοφόρων θωρακισμένα οχήματα (PPV)  και γενικής ωφελείας (AUV Cobra) στην Τουρκία με ιδιαίτερη επίσης χρήση σε αποστολές στο εσωτερικό

ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ ΠΕΖΙΚΟΥ  (Infantry Fighting Vehicles)		2022
	BMP – 1	169
	ACV AIFV	645

Οι αναλογίες δυνάμεων στην κατηγορία των ΤΟΜΑ είναι 3,8 τουρκικά για κάθε ελληνικό.

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΑ (Reconnaissance)		2022
	VBL/Μ-8, Μ1114	242
	AKrep	250

Σε αναγνωριστικά η Ελλάδα διαθέτει 242 και  η Τουρκία250.

ΠΥΡΟΒΟΛΙΚΟ (Artillery)		2022
	Αυτοκινούμενα Πυροβόλα ( SP) ΤΟWED Πολυεκτοξευτήρες Πυραύλων (MRL) Όλμοι (Mortars) Σύνολο (Total)   Μικρού Βεληνεκούς Βαλλιστικά Βλήματα (AGM-140, ATACMS)	594 459   145 2.320 3.518
	Αυτοκινούμενα Πυροβόλα (SP) ΤΟWED Πολυεκτοξευτήρες Πυραύλων  (MRL) Όλμοι (Mortars) Σύνολο (Total)   Μικρού Βεληνεκούς Βαλλιστικά Βλήματα (AGM-140, ATACMS)	1,080 794 146    5.813 7.833

 

Σχεδόν διπλάσια μέσα διαθέτει η Τουρκία στο Πυροβολικό από ό,τι η Ελλάδα- 2,2 τουρκικά για κάθε ένα ελληνικό.

ΑΝΤΙΑΡΜΑΤΙΚΑ (Anti tank)		2022
	Αυτοκινούμενα (SP) Φορητά (MANPATS) Σύνολο (Total)	558 580 1.138
	Αυτοκινούμενα (SP) Φορητά (MANPATS) Σύνολο (Total)	415 998 1.414

Περίπου στα ίδια αριθμητικά επίπεδα παρουσιάζονται και στα αντιαρματικά μέσα και στις δύο πλευρές από το 2020.

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ ΑΝΕΥ ΟΠΙΣΘΟΔΡΟΜΗΣΕΩΣ (Recoilless Launchers)		2022
	Αυτοκινούμενα ( SP ) Φορητά (MANPATS) Σύνολο (Total)	581 3,346 3.927
	Μ18 57 χιλ. 75 χιλ. Μ40Α1 106 χιλ. Σύνολο (Total)	923 617 2.329 3.869

Αμετάβλητα παραμένουν και τα δεδομένα στον τομέα των συστημάτων εκτόξευσης άνευ οπισθοδρομήσεως στις αντίστοιχες πλευρές.

ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ΣΤΡΑΤΟΥ (Aircrafts)		2022
	Μεταγωγικά (Transport), Light Cessna, C-12c,c-12R/AP Huron	18
	Μεταγωγικά (Transport)   Εκπαιδευτικά (Training)   Επιτήρησης Beech 350 King Air	8   49   5

Στις Δυνάμεις Ξηράς η Ελλάδα έχει ενταγμένα 18 Μεταγωγικά και η Τουρκία 8, καθώς και σημαντικό αριθμό (49) εκπαιδευτικών.

ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ (Helicopters)		2022
	Επιθετικά  (Attack) Apache Μεταφορικά (Transport) Σύνολο (Total)	60   139 199
	Επιθετικά (Attack) Πολλαπλών αποστολών (MRH) Μεταφορικά (Transport) Σύνολο (Total)	94 28 226 348 –

Αυξημένα από 28 σε 60 σε σχέση με πέρσι παρουσιάζονται τα επιθετικά ελικόπτερα στην Ελλάδα ενώ η Τουρκία διαθέτει 94 (αυξημένα κατά 5)

ΜΗ ΕΠΑΝΔΡΩΜΕΝΑ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ (Unmanned Aerial Vehicles)		2022
	SAGEM Sperwer (αναγνωριστικά)	8
	Falcon 600/Firebee, Gnat, CL-89 Bayraktar TB2 (οπλισμένα)	100 33

Σημαντική η διαφορά μεταξύ των δύο δυνάμεων στον τομέα αυτό. Η Ελλάδα διαθέτει 8 UAV, αναγνωριστικά παλαιού τύπου, και η Τουρκία γύρω στα 133 (τα 33 εγχώριας παραγωγής, με δυνατότητες προσβολής στόχων)

ΑΝΤΙΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΑΜΥΝΑ (Air Defence)		2022
	Εδάφους – Αέρος (SAM) Πυροβόλα . TOWED Σύνολο (Total)	155 727 1.341
	Εδάφους – Αέρος (SAM) Πυροβόλα : Αυτοκινούμενα (SP) TOWED Σύνολο (Total)   2 Συστοιχίες S-400	148 20 1.326 1.494

Στα ίδια επίπεδα όπως και πέρσι παραμένουν τα αντιαεροπορικά συστήματα στην Ελλάδα το 2022. Στην Τουρκία έχουν μειωθεί κατά 46 ενώ σημειώνεται και η κατοχή των  δύο συστοιχιών S-400 σε βάση ανατολικά της Άγκυρας.

ΡΑΝΤΑΡ. ΞΗΡΑΣ     (Radar. Land)		2022
	AN/TRQ -36 /-37	76
	AN/TRQ -36

 

ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ (Armoured Recovery Vehicles)		2022
	HMMWV, M901	262
		250

 

ΟXHMATA ME ΓΕΦΥΡΕΣ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ(Vehicles with Launched Bridge)		2022
	M-48/M60 AVLB, Biber, Leopard	52
		88

 

ΝΑΡΚΟΠΟΛΕΜΟΣ (Mine Warfare)		2022
	Giant Viper
	Tamkar	4+

 

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ – Navy

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ (Naval Personnel)		2022
	Μόνιμο προσωπικό (Professionals) Κληρωτοί (Conscripts) Σύνολο (Total)	14.100 2.300 16.400
	Μόνιμο προσωπικό (Professionals) Κληρωτοί ( Conscripts) Σύνολο (Total)	13.000 32.000 45.000

Σε προσωπικό οι Τούρκοι υπερτερούν (2,7: 1). Ωστόσο σε επαγγελματίες το Ελληνικό Ναυτικό υπερτερεί του Τουρκικού (88% και 29% αντίστοιχα).

ΥΠΟΒΡΥΙΑ: TAKTIKA – EΠΙΘΕΤΙΚΑ  (Submarines:                     Tactical – Attack)		2022
	Ποσειδών  GER T-209/1200 Γλαύκος  GER T-209/1100 Παπανικολής GER T-214 Σύνολο (Total)	4 3 4 11
	Atilay GER T-209/1200 Preveze/Gur  GER T-209/1400 Σύνολο (Total)	4 8 12

Σχεδόν ισάριθμα τα υποβρύχια – κάπως πιο εκσυγχρονισμένα στην ελληνική πλευρά – πλευρά. Η προβλεπόμενη καθέλκυση φέτος του υπερσύχρονου Priri Reis θα προσθέσει στις ικανότητες του Τουρκικού Ναυτικού.

ΦΡΕΓΑΤΕΣ  (Frigates)		2022
	Έλλη – NLD Kortenaer Ύδρα – GER MEKO 200 Σύνολο (Total)	9 4 13
	Barbaros  GER MEKO 200 Gabya – US Perry class Yavuz GER MEKO 200TN   Σύνολο (Total)	4 8 4   16

Διαθέτει τρεις φρεγάτες περισσότερες η Τουρκία, με προγράμματα ενίσχυσης σε αμφότερες πλευρές και πιθανή σμίκρυνση της αριθμητικής τους διαφοράς.

ΠΕΡΙΠΟΛΙΚΑ/ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟΙ/ ΚΑΝΟΝΙΟΦΟΡΟΙ ( Patrol and Coastal Combatant )		2022
	Super Vita Πυραυλάκατοι,  La Combattante IIIB και III,GER Tiger Κανονιοφόροι (Osprey κ.λπ) Άλλα (Nasty Type, κ.λπ) Σύνολο (Total)	6   12 8 11 37
	Κορβέτες ( Corvettes ) Περιπολικά με κατευθυνόμενα βλήματα κατά πλοίων ( PCFG ) Περιπολικά σκάφη διαφόρων τύπων( Other ) Σύνολο (Total)	10   19   16 45

 

Στα 37 σκάφη (αυξημένο κατά τρία) το ελληνικό δυναμικό στον τομέα αυτό όπως και το τουρκικό στα 45.

ΣΚΑΦΗ ΝΑΡΚΟΠΟΛΕΜΟΥ MINE WARFARE		2022
	Ναρκοθηρευτικά/Ναρκαλιευτικά Mine Hunters	4
	Mine Hunters Mines sweeper Σύνολο (Total)	11 4 15

 

ΑΠΟΒΑΤΙΚΑ (Amphibious) ΑΡΜΑΤΑΓΩΓΑ		2022
	Αποβατ. πλοία (Landing ships ) Αποβατ.σκάφη (Landing crafts ) Σύνολο (Total)	5 15 20
	Αποβατ. πλοία ( Landing ships ) Αποβατ.σκάφη ( Landing crafts ) Σύνολο (Total)	5 30 35

Στα 20 τα αποβατικά στην ελληνική πλευρά και 35 στην τουρκική.

ΠΛΟΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (Support and Logistics Crafts )		2022
	Διαφόρων τύπων (Different types)	28
	Διαφόρων τύπων (Different types )	35

Μικρή αύξηση κατά τρία σκάφη στην ελληνική πλευρά

ΝΑΥΤΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ –  ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ (Naval Aviation)		2022
	Κατά υποβρυχίων ( P-C Orion)   Υπό εκμοντερνισμό	1   4
	Περιπολικά – αστυνόμευσης ( Patrol – Policing) Μεταφορών ελαφρά (Transport – Light) Σύνολο (Total)	10   7 17

Η Τουρκία διαθέτει 17 αεροσκάφη και η Ελλάδα 5 εκ των οποίων τα τέσσερα είναι σε διαδικασία εκσυγχρονισμού.

ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ(Helicopters)		2022
	Ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα ( Antisubmarine) Πολλαπλής χρήσης ( Multiple role) Σύνολο (Total)	18   2   20
	Ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα ( Antisubmarine )	29

Η Ελλάδα διαθέτει 20 ελικόπτερα αυτού του τύπου και η Τουρκία 29.

ΜΗ ΕΠΑΝΔΡΩΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ (UAV) (Μαχητικα/Surveill./intellig./Reccon.)		2022
	UAV:Επιτήρηση/Συλλογή Πληροφοριών/ Μαχητικά ANKA –S Bayraktar TB2	3 4

Η Ελλάδα δεν διαθέτει αυτού του τύπου τα UAV (Drones).

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ ΒΛΗΜΑΤΩΝ (Missile Launcher Systems)		2022
	Αέρος – εδάφους ( AGM -114, AShM  Penguin)
	Αέρος – εδάφους ( AGM, AShM  Penguin)

 

ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ (Air Force Personnel)		2022
	Επαγγελματίες ( Professionals) Κληρωτοί  ( Conscripts ) Σύνολο (Total)	18.800 3.000 21.800
	Επαγγελματίες και κληρωτοί ( Professionals and Conscripts )	50.000

Το ανθρώπινο δυναμικό στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ανέρχεται στις 21.800 (ελαφρώς αυξημένο) και στις 50.0000 στην Τουρκική.

ΜΑΧΗΤΙΚΑ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ       (Combat aircrafts)/ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΑ                              (Reconnaissance)		2022
	Μαχητικά ( Fighters), Επιθετικά/ κατά επίγειων στόχων (Fighters against land targets) (περιλαμβανομένων 6 γαλλικών Rafale)   Αναγνωριστικά  ( Reconnaissance )	236         8
	Μαχητικά ( Fighters), Επιθετικά  κατά επίγειων στόχων ( Fighter against land targets)   Αναγνωριστικά ( Reconnaissance )	306   38

Με την απόκτηση των Rafale και τον εκσυγχρονισμό των F-16 σε Viber (άρχισε η διαδικασία) θα γίνει ακόμη πιο μικρή η αριθμητική διαφορά μεταξύ των δύο χωρών στον τομέα αυτό με κάποιο ποιοτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα, δεδομένου ότι μέχρι τότε δεν θα υπάρξει αντίστοιχη ενίσχυση στη Τουρκική Αεροπορίας κυρίως από τις ΗΠΑ.

ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ  (Airborne Early Warning)		2022
	EMB-145 AMB-145AEW	4
	B-737 AEW	4

 

ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ (Helicopters)		2022
	Mέσου τύπου  (Medium type) Εφαφρά   (Light ) Σύνολο  (Total)	11 20 31
	Μέσου τύπου  ( Medium type) Ελαφρά ( Light) Σύνολο (Total)	20 15 35

 

ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ ΙΠΤΑΜΕΝΟΥ ΑΝΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ( Air tankers – Air refueling )		2022
	KC-135 Stratotanker	7

 

ΒΛΗΜΑΤΑ  ( Missiles )
	Αέρος – αέρος. Υπέρυθρα ( Air – to – Air) Αέρος – εδάφους ( AGM-65A/B/G…) Κρουζ – κατά επίγειων στόχων (Missiles against ground targets) Αντι- ραδιογόνα βλήματα ( Anti radio missiles)
	Αέρος – αέρος. Υπέρυθρα (Air – to – Air) Αέρος – εδάφους  ( AGM-65A/B/G, Popey I) Κρουζ – κατά επίγειων στόχων (Missiles against ground targets) Αντι – ραδιογόνα βλήματα ( Anti radio missiles)

 

Η Ελλάδα δεν διαθέτει Αεροσκάφη Ιπτάμενου Ανεφοδιασμού, γεγονός που,  αντίθετα με την Τουρκία, υποδηλοί απουσία πρόθεσης για μακράς ακτίνας αεροπορική δράση.

ΒΟΜΒΕΣ ( Bombs )
	Συμβατικές  ( Conventional ) Ηλεκτρο-οπτικές κατευθυνόμενες ( Electo – optical guided ) Κατευθυνόμενες – λέιζερ(Laser – guided)
	Συμβατικές ( Conventional ) Ηλεκτρο-οπτικές κατευθυνόμενες ( Electo – optical guided ) Κατευθυνόμενες – λέιζερ (Laser – guided)

 

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ  ΑΜΥΝΑ (Air defence)		2022
	(SAM) Πάτριοτς ( Patriots) S-300 PMU-1 Crotale NG/GR, Tor-M1,RIM7M Σύνολο (Total) Αντιαεροπορ. Πυροβόλα (Guns)	36 12 33 81 59
	(SAM) ΜΙΜ-23 ΗΑWK, Rapier MIM-Nike Hercules, S-400	64+

ΜΕΤΑΓΩΓΙΚΑ (Transport)		2022
	Μέσου τύπου (C-160, Hercules, Spartan) Ελαφρά ( Light) Σύνολο (Total)	23 3 26
	Βαριά (heavy) A400M Μέσου τύπου (C-27, Hercules, Spartan) Ελαφρά Cessna, , CN-235M, Επιβατικό ( Transport) Σύνολο (Total)	9   30 49 1 89

 

Σχεδόν τρεισήμισι φορές περισσότερα μεταγωγικά συνεχίζει να έχει η Τουρκία  από την Ελλάδα.

Η Ελλάδα φαίνεται να είναι περισσότερο εξοπλισμένη σε αντιαεροπορικά μέσα, ωστόσο η κατοχή των S-400 από την Τουρκία και η απουσία ικανοποιητικών στοιχείων δεν βοηθούν αρκετά τη σύγκριση.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΑΕΡΟΣΚΑΦΗ (Training craft)		2022
	P200JF, T-2C/E,T-6A	97
		172

 

Ελλάδα: Δέκα Μ-346 Master, υπό παραγγελία από την Ιταλία

ΜΗ ΕΠΑΝΔΡΩΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ/ UVA		2022
	Πήγασος II (Αναγνωριστικά/ελληνικής κατασκευής) Heron TP Αναγνωριστικά	16   4
	TAI Anka (οπλισμένα) Ισραηλινά Heron (πολλαπλής και στρατηγικής χρήσης)   Bayractar TB2 (επιθετικά) Bayractar Akinnci (επιθετικά)   Αναγνωριστικά Vestel Karyel- Malazgirt Bayraktar Mui UAV	28   10   107 3     10 4 140

Η υπεροχή της Τουρκία σε μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα είναι εμφανής.