Τρία σενάρια για την πορεία και τον αντίκτυπο της «ανορθόδοξης», όπως τη χαρακτηρίζει, εμπορικής πολιτικής του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, έχει καταρτίσει ο γερμανικός οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Scope Ratings.
Ο επικεφαλής του οίκου για τις αξιολογήσεις χωρών, Alvise Lennkh-Yunus, αναφέρει σε ανάλυσή του ότι «αν εφαρμοστούν, οι δασμοί θα συνιστούσαν το μεγαλύτερο σοκ στο εμπόριο εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια» και προσθέτει ότι η διατήρησή τους «θα έχει σημαντικές συνέπειες για την πιστοληπτική ικανότητα τόσο των ΗΠΑ όσο και των χωρών σε όλο τον κόσμο».
Ακόμη και αν ο Τραμπ αποσύρει πλήρως τους δασμούς που ανακοίνωσε, κάτι που είναι απίθανο, «δεν θα αποκαθίστατο η εμπιστοσύνη προηγούμενων συμμαχιών και εφοδιαστικών αλυσίδων, με συνέπεια να υπάρχει σε κάποιο βαθμό μόνιμη οικονομική ζημιά», προσθέτει.
Δεδομένης της μεγάλης αβεβαιότητας που υπάρχει, λόγω και της δυσκολίας να προβλέψει κανείς τις κινήσεις του Αμερικανού προέδρου, ο Scope κατάρτισε τρία σενάρια, εν όψει της επικείμενης αναθεώρησης των προβλέψεων του για την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά μεγέθη.
Πρώτον, το σενάριο δασμών light, όπου οι δασμοί που έχουν ανακοινωθεί αποτελούν το «ταβάνι» και σημείο έναρξης των διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ με τις άλλες χώρες. Ενας συνδυασμός κατευνασμού των ΗΠΑ από τις άλλες χώρες και εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την τόνωση της εγχώριας ζήτησης θα οδηγήσει σε μία νέα ισορροπία, που θα βασίζεται σε έναν ελαφρά μεγαλύτερο βαθμό προστατευτισμού σε σχέση με πριν, αλλά τελικά δεν θα προκαλέσει πολύ μεγάλη ζημιά στις ροές εμπορίου και κεφαλαίων.
Στο σενάριο αυτό, η Αμερική μπαίνει σε τεχνική ύφεση – δύο συνεχόμενα τρίμηνα με αρνητικό ΑΕΠ – αλλά στο σύνολο του 2025 υπάρχει μία θετική ανάπτυξη. Η αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι περιορισμένη,
Δεύτερον, το σενάριο εμπορικού πολέμου. Οι δασμοί που έχουν ανακοινωθεί εφαρμόζονται σε μεγάλο βαθμό και γίνονται μόνιμο χαρακτηριστικό της αμερικανικής εμπορικής πολιτικής. Αντιδρώντας, οι περισσότερες μεγάλες οικονομίες – περιλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Κίνας – προχωρούν σε αντίμετρα με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της παγκόσμιας ζήτησης, την ανακατεύθυνση των εφοδιαστικών αλυσίδων και σημαντική αβεβαιότητα το 2025, με τις ροές κεφαλαίων να παραμένουν ελεύθερες. Στο σενάριο αυτό, οι ΗΠΑ θα βρεθούν σε ύφεση για το σύνολο του 2025 και οι δυσμενείς συνέπειες στην παγκόσμια ανάπτυξη και τις πιστωτικές συνθήκες θα γίνουν πιο έντονες, ιδιαίτερα για τις χώρες που έχουν στενότερους εμπορικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ.
Το τρίτο σενάριο, που είναι και το χειρότερο, αφορά την εκδήλωση οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.Σύμφωνα με αυτό, οι ανακοινωθέντες δασμοί είναι σε μεγάλο βαθμό μόνιμοι και αντιμετωπίζονται με ανταποδοτικούς δασμούς από τις περισσότερες μεγάλες οικονομίες, μεταξύ άλλων από την ΕΕ και την Κίνα. Το σενάριο αυτό προβλέπει επιπλέον ότι η κυβέρνηση Τραμπ επιταχύνει την πορεία απομονωτισμού, θεσπίζοντας περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls). To βασιζόμενο σε κανόνες παγκόσμιο εμπορικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα κινδυνεύει με κατάρρευση και η εμπιστοσύνη στο αμερικανικό δολάριο, ως παγκόσμιου ασφαλούς asset, αποδυναμώνεται σημαντικά, οδηγώντας σε μία μεγάλη επαναξιολόγηση των αμερικανικών στοιχείων ενεργητικού και προκαλώντας χρηματοπιστωτική κρίση. Μία περαιτέρω συνέπεια θα είναι η είσοδος της αμερικανικής οικονομίας σε βαθιά ύφεση το 2025-2026. Η έκταση της κρίσης, σε ένα τέτοιο σενάριο, δημιουργεί μεγάλους πιστωτικούς κινδύνους για τις χώρες.
O Scope σημειώνει ότι ο τελικός αντίκτυπος στην ανάπτυξη, τον πληθωρισμό, το δημόσιο χρέος και άλλους δείκτες που καθορίζουν τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις του θα εξαρτηθεί τελικά από το μακροοικονομικό περιβάλλον που θα προκύψει από τις αμερικανικές πολιτικές, από τις αντιδράσεις των εμπορικών εταίρων και τα υποκείμενα ισχυρά και αδύναμα σημεία των χωρών πριν το εμπορικό σοκ.
Ο βαθμός, στον οποίο η αμερικανική πολιτική επηρεάζει άλλες χώρες θα εξαρτηθεί από την εξάρτησή τους στις εξαγωγές προϊόντων στις ΗΠΑ καθώς και στις χρηματοπιστωτικές διασυνδέσεις τους.
Οι πιο εκτεθειμένες χώρες, όσον αφορά τις εξαγωγές σε δολάρια, είναι η Κίνα, το Μεξικό, ο Καναδάς και η Γερμανία, ενώ σε όρους ΑΕΠ περισσότερο εκτεθειμένες είναι το Βιετνάμ (με τις εξαγωγές να αντιστοιχούν στο 26% του ΑΕΠ του), ο Καναδάς (20%), η Ιρλανδία (12%) και η Ταϊλάνδη (10%).
Αναφορικά με τη διασύνδεση με το αμερικανικό τραπεζικό σύστημα, πιο εκτεθειμένες είναι οι χώρες της G7 – με πρώτη κατά σειρά την Ιαπωνία που ακολουθούν η Βρετανία, ο Καναδάς, η Γαλλία και η Γερμανία.
