Κώστας Μαυρίδης*
Μια μακρόπνοη στρατηγική εφαρμόζεται μέσω ενδιάμεσων τακτικών κινήσεων. Τέτοια στρατηγική στην Αν. Μεσόγειο προώθησε ο Πρόεδρος Τ. Παπαδόπουλος εμμένοντας σε ρύθμιση ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου, μετά την οριοθέτηση ΑΟΖ Κύπρου-Αιγύπτου (2004). Εντούτοις, η ρύθμιση ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου δεν υπήρξε, αφού στην Αθήνα επεκράτησαν σύνδρομα φοβίας, σε συνδυασμό με την ελιτίστικη πολιτική για «εξημέρωση του τουρκικού θηρίου», το οποίο όμως προχώρησε σε περαιτέρω παρανομίες στην Κυπριακή ΑΟΖ και στο Αιγαίο, με αποκορύφωμα το «τουρκολιβυκό μνημόνιο», που ακρωτηριάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα για ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου στην Αν. Μεσόγειο.
Η στρατηγική είναι ελληνικότατη λέξη με βαθύ νόημα, την οποία δανείστηκαν άλλες γλώσσες. Απέναντι στην τουρκική επεκτατική στρατηγική, που συνοδευόταν επί δεκαετίες με αναφορά σε «διμερείς διαφορές που απαιτούν διμερή διάλογο για διαμοιρασμό του πλούτου», η Αθήνα προχώρησε τα τελευταία χρόνια σε κατακόρυφη ενίσχυση της αποτρεπτικής της ισχύος με δυνατότητα ασύμμετρης ανταπόδοσης σε περίπτωση απόπειρας κατάληψης ελληνικού νησιού, ενώ παράλληλα επιδόθηκε σε διπλωματική εκστρατεία εντός και εκτός ΕΕ, προωθώντας συμμαχίες και προβάλλοντας τις τουρκικές παρανομίες ως έχουν: παραβίαση αρχών του Ευρωπαϊκού και του Διεθνούς Δικαίου. Η σθεναρή στάση της Αθήνας έφερε και ανάλογη πολιτική στήριξη εντός και εκτός ΕΕ, με το ευνοϊκό περιβάλλον να ενισχύεται κι από την αλλοπρόσαλλη στάση του Ερντογάν προς τη Δύση.
Ξαφνικά, μετά τους σεισμούς στην Τουρκία, προέκυψε μια προσωρινή «παύση τουρκικής δράσης στο Αιγαίο», η οποία ανταποδόθηκε με την «προσωρινή» μεταστροφή της Αθήνας που επιστρέφει στον «διμερή διάλογο», καταδεικνύοντας ουσιαστικά την απουσία στρατηγικής. Η μεταστροφή της Αθήνας αποτελεί στρατηγικό ολίσθημα που θα το βρούμε ενώπιον μας. Οι προσδοκίες ότι οι αρχές του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου θα τύχουν σεβασμού από την Τουρκία μέσω «Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης», είναι πολιτική αφέλεια, που μας οδήγησε εδώ. Η κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου είναι ξεκάθαρη βάσει Διεθνών Συνθηκών, η επιδίωξη στην Κύπρο είναι ξεκάθαρη από ΟΗΕ, Συμβούλιο Ασφαλείας και ΕΕ για ένα κράτος εντός της ΕΕ. Ωστόσο, όλα αμφισβητούνται από την Τουρκία, που ζητά διά-λυση με «δύο κράτη» στην Κύπρο, «διμερή διάλογο για τις διμερείς διαφορές» στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο και άλλα. Φυσικά, το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ είναι επίσης ξεκάθαρο, αλλά το «τουρκολιβυκό μνημόνιο», που φάνταζε εξωπραγματικό το 2004, σήμερα είναι γεγονός που εδραιώνεται, ενώ η Αθήνα παρακολουθεί με …. «ψυχραιμία» εκ των υστέρων.
Η συγκρότηση πανεθνικής στρατηγικής στη βάση της αποτρεπτικής ισχύος, αναδεικνύοντας διεθνώς και στην ΕΕ τον τουρκικό επεκτατισμό ως έχει και η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου, αποτελούν επιτακτική ανάγκη. Χρόνιες εμμονές, ιδεοληψίες και περιθωριακές αντιλήψεις εναντιώνονται στη στρατηγική αντιμετώπισης του τουρκικού επεκτατισμού από διάφορους, που μη έχοντας οτιδήποτε να προτείνουν, επιχειρούν να αποδομήσουν κάθε προσπάθεια συγκροτημένης πανεθνικής στρατηγικής. Το ζητούμενο είναι να μαθαίνουμε από παθήματα κι όχι να βγάζουμε μόνοι τα μάτια μας. Καταληκτικά, όσο πιο σύντομα επανέλθει ο ορθολογισμός στην αντιμετώπιση του τουρκικού επεκτατισμού, τόσο πιο λίγες θα είναι οι ζημιές.
*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
