Περιορισμός οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Αυτός είναι ο βασικός στόχος της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως επισημαίνει σε άρθρο του στο nomisma, ο Υπεύθυνος του Γραφείου Διεθνών Σχέσεων της ΠΕΟ Πιερής Πιερή.
Σημειώνει πως η Κύπρος ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει απορροφήσει πόρους στα πλαίσια της πολιτικής συνοχής για την κατασκευή έργων υποδομής, την προώθηση σχεδίων στήριξης της επιχειρηματικότητας και της κοινωνίας.
Σχολιάζει την ίδια ώρα, πως χρειάζεται μια προσέγγιση που θα στοχεύει περεταίρω στη σμίκρυνση των ανισοτήτων, την επέκταση του κοινωνικού κράτους.
Αυτούσιο το άρθρο του Πιερή Πιερή*
Η πολιτική συνοχής της ΕΕ λειτούργησε με βασικό στόχο τον περιορισμό των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Ιδιαίτερα έχουν καταβληθεί προσπάθειες για αντιμετώπιση αυτών των εξελίξεων με φόντο τις οικονομικές κρίσεις αλλά και την υγειονομική κρίση της πανδημίας του κορονοιού.
Η χώρα μας από την ένταξη της στην ΕΕ έχει απορροφήσει πόρους στα πλαίσια της πολιτικής συνοχής για την κατασκευή έργων υποδομής, την προώθηση σχεδίων στήριξης της επιχειρηματικότητας και της κοινωνίας γενικότερα.
Ωστόσο διαφαίνεται ότι η αξία των έργων και η αξιοποίηση των πόρων θα γίνει πιο χρήσιμη όταν επωφελούνται οι μειονεκτούσες περιοχές και οι πολίτες γενικότερα.
Στα βασικά συμπεράσματα της που έχει ετοιμάσει πρόσφατα η Ομάδα Ειδικών για το Μέλλον της Πολιτικής Συνοχής επισημαίνεται ότι θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα σε όλους να αξιοποιούν τις δυνατότητες τους.
Η Κύπρος έχοντας υπόψη τα δεδομένα που δημιουργούνται από το πολιτικό πρόβλημα και τις ακριτικές περιοχές θα πρέπει να επιδιώκει την άντληση κονδυλίων για στήριξη αυτών των περιοχών αλλά και άλλων περιοχών που χρήζουν στήριξης.
Ζούμε σε ένα κόσμο ταραχώδη όπου η πανδημία του κορονοϊού, οι συνεχόμενες οικονομικές κρίσεις σε συνδυασμό με τις παγκόσμιες τάσεις, τις συνεχώς μεταβαλλόμενες διεθνείς πολιτικές εξελίξεις και τους πολέμους, έχουν αναδείξει τους περιορισμούς και τα ευάλωτα χαρακτηριστικά του οικονομικού μοντέλου της Κύπρου και την ανάγκη ανασχεδιασμού του ώστε να περιορίζεται η μεγάλη εξάρτηση της κυπριακής οικονομίας από τον τουρισμό. Η χώρα μας χρειάζεται ένα μοντέλο που θα στηρίζεται στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα της γεωργίας όσο και της μεταποίησης με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγή και την οικονομία.
Είναι επίσης σημαντικό να δοθούν κίνητρα και πόροι με στόχο τη δημιουργία και ενίσχυση της συνεργατικής οικονομίας η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως ένας σημαντικός παράγοντας της οικονομικής ανάπτυξης.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις, η πράσινη ανάπτυξη και η εξελισσόμενη ψηφιακή αναβάθμιση του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα έχουν αναδείξει την ανάγκη για συνεχή αναβάθμιση των γνώσεων και την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού τόσο στις ψηφιακές δεξιότητες αλλά και με βάση τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των διαφόρων επαγγελματικών ομάδων και τομέων.
Η ποιοτική βασική εκπαίδευση, η αποτελεσματική κατάρτιση, η δια βίου μάθηση, η αναβάθμιση των δεξιοτήτων, η συνεχής επένδυση στην ανάπτυξη και η επανειδίκευση των εργαζομένων θα αποτελέσουν απαραίτητα εργαλεία για την επιτυχή προσαρμογή στις κοινωνικές αλλαγές και στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας. Ένα άρτια εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό αποτελεί βασικό παράγοντα για την επίτευξη ψηλων ποσοστών παραγωγικότητας και μακροπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης.
Το Σύστημα Επαγγελματικών Προσόντων προσθέτει στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την κατάρτιση των εργαζομένων. Η απόκτηση Πρότυπων Επαγγελματικών Προσόντων σε όλους τους κλάδους και η θεσμοθέτηση της κατοχής τους μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις αποτελεί σημαντικό στοιχείο στην προσπάθεια αυτή.
Ο σχεδιασμός στα πλαίσια μιας ανθρωποκεντρικής ατζέντας, πρέπει να προβλέπει δράσεις και μέτρα που θα θωρακίζουν την με ρυθμισμένους όρους απασχόληση και όχι την προσφυγή στην εκμετάλλευση της φθηνής και αδήλωτης εργασίας. Η εργασία με αξιοπρεπείς μισθούς και εργασιακά δικαιώματα μέσα από συλλογικές συμβάσεις και νομοθεσίες όπως και η εφαρμογή πολιτικών για την εξισορρόπηση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής θα πρέπει να αποτελούν βασική συνιστώσα στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής
Παράλληλα, για την επίτευξη των στόχων της πολιτικής συνοχής χρειάζονται δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές καίριας σημασίας και σε τομείς όπως είναι η υγεία, η παιδεία, η προώθηση της έρευνας και της τεχνολογίας.
Η ανάγκη για συνοχή με στόχο την ανάπτυξη και την βελτίωση του τρόπου ζωής των πολιτών, σε συνδυασμό με την υλοποίηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, θα πρέπει να υπερβαίνει την προτεραιοποίηση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της Ένωσης και των κρατών μελών αφού η βελτίωση των δεικτών της οκονομίας δεν αποτελεί ένδειξη οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης και προόδου.
Η πολιτική συνοχής πρέπει να είναι πιο διαφοροποιημένη ώστε, πέραν των απλών επενδύσεων, να μπορεί να δίνει μεγαλύτερη στήριξη και προσοχή στους ανθρώπους, ιδίως στους πιο ευάλωτους, και να αντιμετωπίζει την ανισότητα ευκαιριών, την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής στην αγορά εργασίας των γυναικών των νέων, των ατόμων με αναπηρία, την ένταξη των μεταναστών.
Στη χώρα μας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων όπως είναι οι ψηλές τιμές ενέργειας και η ενεργειακή φτώχεια, το στεγαστικό και η στήριξη των ευάλωτων ομάδων απαιτείται ένας μακρόπνοος σχεδιασμός που θα περιλαμβάνει κοινωνικές πολιτικές και την διάθεση περισσότερων πόρων σε κοινωνικά προγράμματα.
Χρειάζεται μια προσέγγιση που θα στοχεύει στη σμίκρυνση των ανισοτήτων, την επέκταση του κοινωνικού κράτους που θα παρέχει τα βασικά αγαθά και υπηρεσίες στους πολίτες και στην κατανομή του αποτελέσματος της ανάπτυξης με κοινωνικά δίκαιο τρόπο.
*Υπεύθυνος του Γραφείου Διεθνών Σχέσεων ΠΕΟ
