Δημοσιεύουμε αποκλειστική συνέντευξη του Προέδρου ΟΕΒ κ. Αντώνη Αντωνίου στο περιοδικό nomisma. Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το 2022;
Οι τελευταίες δύο χρονιές 2020 και 2021 σημαδεύτηκαν από τις έντονες επιπτώσεις που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού. Τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν, προκάλεσαν τεράστια αναστάτωση στην καθημερινότητα μας αλλά και στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων.
Σε λίγο αρχίζει η τρίτη χρονιά με τον κορωνοϊό να βρίσκεται στη ζωή μας και η κατάσταση είναι αισθητά βελτιωμένη. Πλέον η παροχή εμβολίων προσφέρει θωράκιση και επιτρέπει σε μεγάλο βαθμό την επιστροφή των πολιτών στην κανονικότητα. Νοουμένου ότι οι νέες μεταλλάξεις του ιού που εμφανίζονται κατά διαστήματα δεν μας επιφυλάξουν κάποια δυσάρεστη έκπληξη και ότι η υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πραγματοποιείται μέσα στα τεθέντα χρονοδιαγράμματα, η κυπριακή οικονομία αναμένεται να παρουσιάσει ανάπτυξη γύρω στο 4% που θα είναι ευεργετική για όλους τους τομείς της οικονομίας, ενώ το ποσοστό ανεργίας θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα.
Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα συναντήσει η Κύπρος στον οικονομικό τομέα τη νέα χρονιά;
Η κυπριακή οικονομία αντιμετώπισε αρκετά προβλήματα κατά το 2021 και ορισμένα από αυτά φαίνεται ότι θα μας απασχολήσουν και το 2022. Σημαντικό ζήτημα είναι αυτό της αύξησης στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών. Μια σειρά από συγκυρίες όπως είναι η μειωμένη βιομηχανική παραγωγή κατά τους προηγούμενους μήνες, η αύξηση στις τιμές των καυσίμων, των μεταφορικών και η μειωμένη παροχή εμπορευματοκιβωτίων, είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών καθώς επίσης και την έλλειψη κάποιων καταναλωτικών αγαθών. Το φαινόμενο αυτό έχει παγκόσμιες διαστάσεις και δεν υπάρχει τρόπος άμεσης επίλυσης του, αφού αναμένεται να διαρκέσει μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2022. Επιπρόσθετα, όλοι οι τομείς οικονομικής δραστηριότητας αναμένεται ότι θα επωμιστούν κόστος περιβαλλοντικής συμμόρφωσης. Το κόστος αυτό φαίνεται ότι θα συνεχίσει να υπάρχει και στο μέλλον, γι’ αυτό και απαιτείται η διαμόρφωση μακροχρόνιας ολιστικής στρατηγικής που θα στηρίζει τους επηρεαζόμενους τομείς.
Το οξύτερο πρόβλημα που οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν είναι η εξεύρεση ειδικευμένου αλλά και ανειδίκευτου ανθρώπινου δυναμικού. Είναι γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αποχώρησαν από το νησί μας πολλοί ξένοι και κοινοτικοί πολίτες που απασχολούντο σε κυπριακές επιχειρήσεις και είναι δύσκολη η εξεύρεση ντόπιου ή κοινοτικού προσωπικού που θα τους αντικαταστήσει. Με την επαναλειτουργία της αγοράς, άρχισαν επίσης να ανοίγουν νέες επιχειρήσεις που αναζητούν άτομα με προσόντα δυσεύρετα στην κυπριακή αγορά εργασίας.
Πιστεύω ότι με τον εκσυγχρονισμό της στρατηγικής απασχόλησης εργαζόμενων από τρίτες χώρες, τα προβλήματα αυτά σε μεγάλο βαθμό θα επιλυθούν ή τουλάχιστον θα απαμβλυνθούν.
Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η οικονομία για να εκσυγχρονίσουμε και να εμπλουτίσουμε το οικονομικό μοντέλο μας;
Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν πολλές μεταρρυθμίσεις που με την ολοκλήρωση τους αναμένεται να εκσυγχρονίσουν το οικονομικό μοντέλο της Κύπρου.
Οι μεταρρυθμίσεις του Δημόσιου Τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο και αισιοδοξούμε ότι με το νέο χρόνο θα λάβουν την έγκριση της Ολομέλειας της Βουλής για να αρχίσει η εφαρμογή τους.
Πολύ σημαντική οριζόντια μεταρρύθμιση αποτελεί η απρόσκοπτη συνέχιση της υλοποίησης του Ψηφιακού Μετασχηματισμού του κράτους η οποία αφενός θα αποφέρει απλοποίηση διαδικασιών και μείωση διοικητικού φόρτου και αφετέρου θα οδηγήσει στην ψηφιακή εποχή και στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Industry 4.0).
Παρόλο που η Κύπρος διαθέτει ένα αξιόλογο για εμπορικά / οικονομικά ζητήματα δικαιϊκό σύστημα στελεχωμένο από εξαίρετους επαγγελματίες, οι καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης είναι συχνές και μακροχρόνιες με αποτέλεσμα να επηρεάζονται ακόμα και οι αξιολογήσεις ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας. Είναι απαραίτητη η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης με τομές όπως είναι η σύσταση Εμπορικού Δικαστηρίου.
Παράλληλα, κρίνεται απαραίτητη η Φορολογική μεταρρύθμιση που περιλαμβάνει αφενός την επαναξιολόγηση των συντελεστών φορολόγησης και αφετέρου την ελάφρυνση των επιχειρήσεων και των εργαζομένων από άλλα οικονομικά βάρη. Με τις πρόσφατες πιέσεις σε διεθνές επίπεδο αλλά και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για υιοθέτηση ενιαίου εταιρικού φορολογικού συντελεστή σε ποσοστό γύρω στο 15%, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να αναζητήσουμε λύσεις σε μια έξυπνη, πράσινη και αναπτυξιακά προσανατολισμένη φορολογική μεταρρύθμιση.
Σε ποιους τομείς θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία τη νέα χρονιά για να επιτευχθούν οι στόχοι της ανάπτυξης;
Η οικονομική ανάπτυξη θα επιτευχθεί όταν οι επιχειρήσεις αφεθούν να δραστηριοποιηθούν και να λειτουργήσουν ελεύθερα αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που δημιουργούνται στο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Σημαντικές ευκαιρίες για ανάπτυξη δημιουργούνται με την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και η Κύπρος, παρά τις αδυναμίες που κατά καιρούς παρουσίασε, παραμένει ένας αξιόλογος επενδυτικός προορισμός. Διαθέτει όλες τις παροχές που απαιτεί μια σύγχρονη επιχείρηση και αποτελεί ένα ασφαλές μέρος για να ζει και να εργάζεται κανείς. Με τα νέα κίνητρα που εξήγγειλε πρόσφατα η κυβέρνηση, ανοίγονται νέες επενδυτικές ευκαιρίες για τον τόπο.
Όπως έχω ήδη αναφέρει, τόσο οι μεταρρυθμίσεις όσο και η επιτυχής εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στην όλη προσπάθεια ενδυνάμωσης της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας και της Κύπρου ως επιχειρηματικό κέντρο καθώς και στη μετάβαση στην πράσινη αλλά και την ψηφιακή οικονομία.
