Δημοσιεύουμε αποκλειστική συνέντευξη του κ. Θεοδόση Θεοδοσίου, Διευθυντή Λιανικής Τραπεζικής της Τράπεζα Κύπρου στο περιοδικό nomisma. Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το 2022
Όλες οι εκτιμήσεις προβλέπουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας το 2022 θα είναι θετικός, με τις εκτιμήσεις διαφορών οργανισμών να κυμαίνονται κοντά στο 3.5%-4% του ΑΕΠ. Βλέπουμε, ωστόσο, πως η πανδημία δεν έχει τελειώσει και αυτό αποτυπώνεται ξεκάθαρα από τη νέα παραλλαγή «Όμικρον». Άνθρωποι, νοικοκυριά, επιχειρήσεις και εθνικές οικονομίες βρίσκονται στα όρια τους, και για τους περισσότερους τα επόμενα δύο χρόνια και ειδικά το 2022, είναι χρονιά λεπτών ισορροπιών. Η φράση κλειδί, κατά την άποψή μας, είναι «πιεσμένοι προϋπολογισμοί» κι αυτό είναι κάτι που αφορά όλους μας. Τόσο σε επίπεδο νοικοκυριών όσο και σε επίπεδο επιχειρήσεων και τραπεζικών οργανισμών αλλά και κρατικού προϋπολογισμού.
Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα συναντήσει η Κύπρος στον οικονομικό τομέα τη νέα χρονιά;
Η διαρκής αβεβαιότητα που προκαλεί η πανδημία είναι από μόνη της ένα μεγάλο εμπόδιο στην προσπάθεια για επιστροφή στην ομαλότητα. Απ’ εκεί και πέρα, οι προκλήσεις είναι σημαντικές και πολύ-επίπεδες. Για παράδειγμα, η πορεία του τουριστικού τομέα θα είναι καθοριστική. Επίσης, η άνοδος των τιμών βασικών προϊόντων και της ενέργειας θα επηρεάσει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, κατά συνέπεια την εσωτερική κατανάλωση και τη γενικότερη οικονομική κατάσταση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Όπως είναι γνωστό, τα δημόσια οικονομικά επίσης επιδεινώθηκαν την τελευταία διετία, τόσο λόγω μείωσης των εσόδων όσο και λόγω της προσπάθειας στήριξης της πραγματικής οικονομίας. Άρα τα όποια περιθώρια περαιτέρω στήριξης, αν παραστεί ανάγκη, είναι περιορισμένα.
Ποιες θεωρείτε τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η οικονομία για να εκσυγχρονίσουμε και να εμπλουτίσουμε το οικονομικό μοντέλο μας;
Το κυπριακό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης, θα συμβάλει σημαντικά στην προσπάθεια για ταχεία και βιώσιμη επάνοδο σε ρυθμούς ανάπτυξης. Οι διαχρονικές αδυναμίες της κυπριακής οικονομίας είναι γνωστές και σε μεγάλο βαθμό μπορούν σταδιακά να αντιμετωπιστούν μέσω της υλοποίησης των προνοιών του Σχεδίου κι άλλων μεταρρυθμίσεων που ούτως ή άλλως θα έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί εδώ και χρόνια. Μείωση της γραφειοκρατίας και αύξηση των ψηφιακών δυνατοτήτων, ταχύτερες διαδικασίες στο δημόσιο τομέα, γρήγορη και αξιόπιστη απονομή δικαιοσύνης, μείωση του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους, αποκατάσταση και βελτίωση της εικόνας της Κύπρου στο εξωτερικό. Γίνεται αντιληπτό πως ενώπιον μας υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις και πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις κινήσεις μας. Στην Τράπεζα Κύπρου, η συνετή πολιτική και η αμεσότητα με τους πελάτες μας θα παραμείνουν στο επίκεντρο των προσπαθειών μας και το 2022.
Το 2021, κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες κατορθώσαμε να παραχωρήσουμε σημαντικό νέο δανεισμό, ο οποίος πλησίασε στα επίπεδα του 2019. Ενδεικτικά, μέχρι τον Σεπτέμβριο παραχωρήσαμε νέα δάνεια ύψους €1.3 δισ., υπερδιπλάσια από οποιονδήποτε άλλο χρηματοπιστωτικό οργανισμό στη χώρα μας. Παράλληλα, διατηρήσαμε ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με τους πελάτες μας και παρείχαμε, σε όσους είχαν ανάγκη, ρευστότητα για να αντιμετωπίσουν βραχυπρόθεσμα προβλήματα. Στόχος μας είναι όπως και το 2022 βρισκόμαστε δίπλα σε κάθε επόμενη κίνηση των πελατών μας για να χρηματοδοτήσουμε τα κυπριακά νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τα απαιτούμενα κεφάλαια, χωρίς βέβαια να ξεφεύγουμε από τα κριτήρια των συνετών πρακτικών δανεισμού.
Σε ποιους τομείς θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία τη νέα χρονιά για να επιτευχθούν οι στόχοι της ανάπτυξης;
Η χώρα μας έχει τεράστιες προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα. Τα απαιτούμενα εργαλεία που θα οδηγήσουν σ’ αυτήν την μεταμόρφωση είναι διαθέσιμα κι αυτό που απομένει είναι σκληρή και συλλογική προσπάθεια. Κάθε παραγωγικός τομέας της κυπριακής οικονομίας έχει τις δικές του προοπτικές ανάπτυξης και δεν θα πρέπει να υπάρχουν εξαιρέσεις, αλλά αντίθετα, η κατάλληλη και ορθή διασπορά των διαθέσιμων πόρων. Στην Τράπεζα Κύπρου, ο νέος δανεισμός παραμένει επικεντρωμένος στη στήριξη της Κυπριακής οικονομίας. Ταυτόχρονα, η ζήτηση για νέα στεγαστικά δάνεια παραμένει ισχυρή και αυξημένη σε σχέση με την περίοδο πριν την πανδημία, υποβοηθούμενη από το σχέδιο της Κυβέρνησης για επιδότηση επιτοκίου. Την ίδια ώρα, η Τράπεζα αναγνωρίζοντας την ανάγκη για στροφή σε πιο πράσινα προϊόντα και σε εφαρμογή των κριτηρίων ESG (Environmental, Social, Governance) έχει πρωτοπορήσει για ακόμα μία φορά, παρουσιάζοντας νέα προϊόντα τα οποία ανταποκρίνονται στα σύγχρονα δεδομένα και είναι φιλικά προς το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, η Τράπεζα Κύπρου προσφέρει τρία «πράσινα» χρηματοδοτικά σχέδια:
- Το πρώτο σχέδιο παρέχει στον δανειζόμενο την ευκαιρία να ανακαινίσει και να αναβαθμίσει την ενεργειακή απόδοση της ιδιόκτητης κατοικίας ή του εξοχικού σας με ποσό μέχρι €30.000.
- Το δεύτερο σχέδιο αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση/αγορά φωτοβολταϊκών και άλλων συστημάτων οικιακής χρήσης. Η χρηματοδότηση ανέρχεται στις €15.000.
- Το τρίτο σχέδιο απευθύνεται σε επιχειρήσεις που επιθυμούν να βελτιώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Συγκεκριμένα, δίδεται η ευχέρεια για αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης μίας επιχείρησης με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων νέας τεχνολογίας ή αποδοτικότερων μηχανημάτων και εξοπλισμού, θερμικής μόνωσης ή ηχομόνωσης. Το ποσό χρηματοδότησης φθάνει μέχρι και €120.000.
