Του Μιχάλη Λοΐζου*
Καθώς η δημοτικότητα της ενοικίασης οικιστικών ακινήτων σε βραχυπρόθεσμη βάση αυξάνεται σε Κύπρο και Ελλάδα, αντίστοιχα μεγαλώνει και η συζήτηση γύρω από τον αντίκτυπό τους στην αγορά οικιστικών ακινήτων. Την ώρα που ορισμένοι υποστηρίζουν την εφαρμογή αυστηρότερων ρυθμίσεων για τον περιορισμό της αύξησης των ενοικίων και τη διατήρηση της στέγασης για τους ντόπιους, είναι σημαντικό να αναγνωριστούν οι ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις τέτοιων μέτρων. Παρατηρώντας και αναλύοντας τις δυνάμεις της αγοράς, αντί για αυστηρούς κανονισμούς, φρονούμε πως θα ήταν σοφότερο να εφαρμόζονται οι χωροταξικοί κανόνες κάθε περιοχής.
Κι αυτό γιατί η άποψη πως η βραχυχρόνια μίσθωση είναι ο κύριος λόγος για την αύξηση των ενοικίων δεν υποστηρίζεται από αδιάσειστα στοιχεία. Στην πραγματικότητα, οι παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των ενοικίων είναι πολλοί και περίπλοκοι. Ο περιορισμός των βραχυχρόνιων μισθώσεων, όχι απλώς δεν θα αντιμετωπίσει τις βαθύτερες αιτίες της αύξησης του κόστους στέγασης, αλλά σίγουρα θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ευρύτερη οικονομία. Για παράδειγμα, σε περιοχές οι οποίες στηρίζονται οικονομικά στον τουρισμό (όπως για παράδειγμα παραθαλάσσιες περιοχές), οι ιδιοκτήτες ακινήτων συχνά επωφελούνται υψηλότερα εισοδήματα μέσω βραχυπρόθεσμων μισθώσεων σε σύγκριση με μακροχρόνιες ενοικιάσεις. Ο περιορισμός αυτής της εισοδηματικής δυνατότητας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της αξίας των ακινήτων με αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλους τομείς, όπως ο τραπεζικός, όπου οι αξίες των ακινήτων διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αντίστοιχα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, αν ένας δανειζόμενος έχει πλέον λιγότερα έσοδα και αδυνατεί να εξυπηρετήσει το δάνειό του. Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση θα αποσταθεροποιήσει την οικονομία, οδηγώντας σε συνέπειες πολύ πιο σοβαρές από τα ζητήματα που στοχεύουν να αντιμετωπίσουν οι υπό συζήτηση αυστηρότερες ρυθμίσεις.
Ο τουρισμός είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των οικονομιών, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις διαδραματίζουν πλέον κρίσιμο ρόλο στη σύγχρονη ανάπτυξή του. Οι εν λόγω ενοικιάσεις παρέχουν προσιτές και ποικίλες επιλογές διαμονής, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για τους «ευαίσθητους» στις τιμές τουρίστες οι οποίοι είναι ζωτικής σημασίας για την τοπική οικονομία. Ξοδεύοντας λιγότερα για διαμονή, επιλέγοντας ένα τουριστικό κατάλυμα, αφήνουν περισσότερα χρήματα στην τοπική οικονομία. Ταυτόχρονα, αν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις υπόκεινται σε αυστηρές ρυθμίσεις, η προκύπτουσα μείωση των διαθέσιμων επιλογών θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές διαμονής, καθιστώντας αυτούς τους προορισμούς λιγότερο ανταγωνιστικούς στην παγκόσμια τουριστική αγορά.
Επιπλέον, η διαθεσιμότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων συμβάλλει στη διατήρηση μιας ισορροπίας στον τοπικό κλάδο φιλοξενίας, αποτρέποντας τα ξενοδοχεία από το να μονοπωλούν την αγορά και να διατηρούν τις τιμές ανταγωνιστικές. Αυτός ο υγιής ανταγωνισμός διασφαλίζει ότι ένα ευρύ φάσμα τουριστών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν μεγαλύτερη συνείδηση του προϋπολογισμού, μπορούν να επισκεφθούν τον τόπο και να συμβάλουν στην τοπική οικονομία.
Είναι σαφές ότι ενώ οι ανησυχίες που οδηγούν στην ώθηση για ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι κατανοητές, οι λύσεις όμως που προτείνονται μπορεί να επηρεάσουν περισσότερο αρνητικά την οικονομία της χώρας παρά θετικά. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Κύπρο και την Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθήσουν μια ισορροπημένη προσέγγιση, επιτρέποντας στην αγορά να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της χρήσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων, εφαρμόζοντας λογικούς κανονισμούς όπου χρειάζεται για αντιμετώπιση συγκεκριμένων ζητημάτων χωρίς να πνίγουν την αγορά.
Η συζήτηση για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Κύπρο και την Ελλάδα θα πρέπει να επικεντρωθεί στη δημιουργία ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα αναγνωρίζει τα οικονομικά οφέλη που αποφέρουν αυτές οι ενοικιάσεις, ενώ θα αντιμετωπίζει τις ανησυχίες των κατοίκων της περιοχής. Επιτρέποντας στις δυνάμεις της αγοράς να καθοδηγούν την χρήση των συγκεκριμένων ακινήτων, εντός λογικών ρυθμιστικών ορίων, και οι δύο χώρες μπορούν να διασφαλίσουν ότι τα οφέλη του τουρισμού και της ανάπτυξης ακινήτων πραγματοποιούνται χωρίς αποσταθεροποίηση των τοπικών οικονομιών. Οι αυστηροί περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις μπορεί να φαίνονται σαν μια γρήγορη λύση, αλλά οι μακροπρόθεσμες συνέπειες μπορεί να είναι εκτεταμένες και επιζήμιες για τις ίδιες τις κοινότητες που στοχεύουν να προστατεύσουν.
*Director της Delfi Partners
