Του Ξενή Χ. Ξενοφώντος*
Κάθε χρόνο τέτοια μέρα οι αδούλωτοι Έλληνες της Κύπρου ν τιμούμε την μνήμη του γενναιόψυχου επαναστάτη, ποιητή και μαθητή Ευαγόρα Παλληκαρίδη από το χωριό Τσάδα της Επαρχίας Πάφου. Ήταν ο τελευταίος αγωνιστής της Κυπριακής ελευθερίας που κρεμάστηκε από τους Άγγλους δυνάστες σε ηλικία μόλις 19 ετών συγκλονίζοντας το Πανελλήνιο με το ανυπότακτο φρόνημα του, τη μαθητικής λεβεντιά και την πνευματική του ωρίμανση που τον κατατάσσουν στο πάνθεο της αθανασίας.
Στα 15 του χρόνια αψηφά την πάνοπλη Αγγλική αστυνομία, κατεβάζει από το στάδιο της Πάφου την αποικιοκρατική σημαία επιτυγχάνοντας ματαίωση των εορτασμών για τη στέψη της βασίλισσας, πράξη πρωτοφανής που δεν αποτολμήθηκε ποτέ σε άλλη αποικία της Γηραιάς Αλβιόνας. Με τη δράση του, αναδείχθηκε σε κορυφαία μορφή του απελευθερωτικού αγώνα των Κυπρίων για λευτεριά κι εθνική αξιοπρέπια. Όταν διακήρυττε μέσω των ποιημάτων του ότι «θα’παιρνε το μονοπάτι που πάει στη λευτεριά», συνειδητοποιούσε παρά το νεαρόν της ηλικίας του, πως η λευτεριά κερδίζεται μόνο με αίμα. Στο αποχαιρετιστήριο γράμμα του προς τους συμμαθητές του λίγο πριν πάρει τα σκαλοπάτια της λευτεριάς, τόνιζε ότι “μπορεί και να μην τον ξαναδούν παρά μόνο νεκρό”. Αυτή η συνειδητή αντιμετώπιση του θανάτου στα χρόνια της εφηβείας και των μύριων ονείρων, τον κατέστησαν παγκόσμια νεανική μορφή και πρότυπο των λαών που παλεύουν για ελευθερία και επικράτηση των πανθρώπινων ιδανικών. Το απαράμιλλο θάρρος που επέδειξε κατά τη διάρκεια της δίκης – παρωδίας όπου κατηγορήθηκε για κατοχή όπλου, είναι άξιο θαυμασμού. Η απάντησή του όταν ρωτήθηκε αν είχε οτιδήποτε να πει ώστε να μην του επιβληθεί η ποινή του θανάτου, ενσαρκώθηκε σε παιάνα Ελληνικής λεβεντιάς: “Ξέρω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος ο οποίος ζητεί την ελευθερία του”, παραπέμποντας στο «Μολών Λαβέ» του Λεωνίδα. Χρειάστηκαν εννέα δευτερόλεπτα από τη στιγμή που άνοιξε η ξύλινη καταπακτή για να ξεψυχήσει ο Βαγορής, στο σχοινί της αγχόνης. Πίσω του όμως άφησε με την ηρωική θυσία του παρακαταθήκη αιώνων.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης ως κύριος ομιλητής στην εκδήλωση <<Ευαγόρεια 2024>> εξήρε την ηρωική του μορφή διαμηνύοντας πως <<απέναντι στον Ευαγόρα, απέναντι σε όλους αυτούς που αγωνίστηκαν για να υπάρχει σήμερα ό,τι πιο σημαντικό έχουμε η Κυπριακή Δημοκρατία, είμαστε υπόλογοι και έχουμε βαριά ευθύνη να ανταποκριθούμε όχι με λόγια, αλλά με πράξεις, στα προστάγματα της πατρίδας μας και να φανούμε αντάξιοι της παρακαταθήκης και της κληρονομιάς τους.>>
67 χρόνια από τη θυσία του Βαγορή και 50 χρόνια από τη εισβολή και κατοχή του ενός τρίτου του Κυπριακού εδάφους της Κύπρου, και μάλιστα σε μια εύθραστη περίοδο που ο νεοοθωμανός Ερντογάν επιδιώκει απροκάλυπτα να θέσει υπό ομηρεία ολόκληρο το νησί, καλούμε τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη σε συνεργασία με την Ελλάδα να χαράξουν επιτέλους μακρόπνοη στρατηγική για απαλλαγή από τον <<Αττίλα>> θέτοντας παράλληλα τους Ευρωπαίους εταίρους μας ενώπιον των τεράστιων ευθυνών τους. Ταυτόχρονα αξιώνουμε από τον κ. Χριστοδουλίδη να κάνει πράξη τα λόγια του, αγωνιζόμενος προγραμματισμένα και ανυποχώρητα μέσα σε κλίμα εθνικής ενότητας και ομοψυχίας, για δικαίωση των αιματηρών θυσιών του Κυπριακού Ελληνισμού.
Αυτό είναι και το καλύτερο μνημόσυνο για τον Βαγορή μας και η πρέπουσα απόδοση τιμής στις αιώνιες ερρωμένες του, την ελευθερία και την αιώνια Ελλάδα του οικουμενικού φωτός.
*Δημοσιογράφος, πρόεδρος Ινστιτούτου Ελληνικου Πολιτισμού www.iep.org.cy
