*της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου
Την επαύριον κάθε εκλογικής αναμέτρησης, πολλώ μάλλον δε όταν αυτή αφορά την ανάδειξη του νέου Προέδρου ή της νέας κυβέρνησης ενός κράτους, κυριαρχεί το αίσθημα της ελπίδας που γεννά η υπόσχεση της αλλαγής. Το αίσθημα, δηλαδή, ότι τη νέα εποχή που ανοίγεται μπροστά μας τα πράγματα μπορούν να γίνουν καλύτερα.
Αν και τα πρώτα ουσιαστικά δείγματα γραφής της νεοσύστατης κυβέρνησης Χριστοδουλίδη δεν έχουν ακόμη δοθεί, «αέρας ανανέωσης» φυσά και στο Υπουργείο Υγείας με την πολύπειρη Πόπη Κανάρη να αναλαμβάνει το απαιτητικό χαρτοφυλάκιο σε μια κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον του ΓεΣΥ και με πολλά μέτωπα ανοικτά που ζητούν αποτελεσματική διαχείριση.
Βρίσκω ιδιαίτερα ενθαρρυντικό πως ήδη από τις πρώτες δημόσιες τοποθετήσεις της η Υπουργός έχει επισημάνει ως ξεκάθαρη προτεραιότητα των προωθούμενων πολιτικών της το θέμα της ποιοτικής αναβάθμισης των υπηρεσιών υγείας και της εισαγωγής προτύπων/μηχανισμών αξιολόγησής τους.
Προσέτι, οι κατευθύνσεις που δίνει η Υπουργός επί του ζητήματος, συμπλέουν απόλυτα με τα όσα είχε εξαγγείλει προεκλογικά ο νυν Πρόεδρος στο πλαίσιο των προκαταρκτικών του θέσεων και της Εθνικής Στρατηγικής για την Υγεία, εντός των οποίων γινόταν ρητά λόγος για θέσπιση ποιοτικών κριτηρίων στην Υγεία και δημιουργία του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης.
To βαθιά προβληματικό, και συχνά επονείδιστο, γεγονός πως η χώρα μας είναι εκ των ελάχιστων πλέον στην Ευρώπη που δεν έχει εξασφαλίσει στο αναμενόμενο επίπεδο και ενώ έχει τη δυνατότητα να το πράξει ότι η υγειονομική φροντίδα που προσφέρεται στους ασθενείς είναι η καλύτερη δυνατή για τις ανάγκες τους (ποιότητα), παρέχεται στον κατάλληλο χρόνο και με τον σωστότερο τρόπο (ασφάλεια) και με στόχο τη βέλτιστη δυνατή έκβαση της υγείας τους (αποτελεσματικότητα), είναι πλέον γνωστό τοις πάσι.
Αυτό που δεν έχει ίσως γίνει ευρέως αντιληπτό είναι πως η εφαρμογή τέτοιων προτύπων/μηχανισμών διασφάλισης ποιότητας στην υγεία δεν αποτελεί περιττή πολυτέλεια, αλλά απόλυτη αναγκαιότητα και η σκοπιμότητα της εισαγωγής τους σε όλες τις μονάδες υγείας, δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα, δεν αφορά μόνο τη βελτίωση της λειτουργίας και των αποτελεσμάτων τους, αλλά ολόκληρη την κοινωνία.
Είναι μονόδρομος χωρίς επιστροφή όχι μόνο η βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, αλλά και η δυνατότητα συστηματικού ελέγχου και αξιολόγησής τους, βάσει προκαθορισμένων διαδικασιών. Αν δε «μετράμε», με πιο απλά λόγια τη φροντίδα υγείας, δεν είμαστε σε θέση να την αξιολογήσουμε ούτε ως καλή, ούτε ως ελλειμματική. Η ανάπτυξη μιας «εργαλειοθήκης» για την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης σε νοσοκομεία και μονάδες υγείας με μετρήσιμους δείκτες θα συμβάλει αποφασιστικά στην προσπάθεια βελτίωσης των κενών, αφού θα καταδείξει που υπάρχουν αδυναμίες και ποιες είναι οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν.
Γίνεται, συνεπώς, σαφές πως υπό την ομπρέλα του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης, εάν και εφόσον οργανωθεί συντεταγμένα και με χρηστή διοίκηση, θα είναι εφικτή η αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων του τομέα της Υγείας, λ.χ. με τη μείωση των λιστών αναμονής, τη διάθεση περισσότερων θεραπειών και φαρμάκων στους ασθενείς, την αποφυγή των καταχρήσεων από πλευράς και ιατρών και ασθενών, την πιο εύρυθμη λειτουργία των μονάδων υγείας και τον εξορθολογισμό της χρήσης των δομών τους, τη δημιουργία πρωτοκόλλων και κατευθυντήριων γραμμών, κλπ.
Οι λύσεις για τη βελτίωση της ποιότητας στις υπηρεσίες υγείας δεν είναι ούτε μονοσήμαντες, ούτε εύκολες. Η επιδίωξη και διασφάλιση της ποιότητας θα αναδείξει προβλήματα στις δομές, τις λειτουργίες και τις διαδικασίες, τα οποία απαιτούν εξειδικευμένη και μεθοδική αντιμετώπιση.
Οι προσδοκίες, όμως, της κοινωνίας και οι απαιτήσεις για ποιότητα στην υγεία υγείας είναι δίκαιες και θα αυξάνονται με μαθηματική ακρίβεια τα επόμενα χρόνια. Εκεί, λοιπόν, πρέπει να επικεντρωθεί το Υπουργείο και να δράσει με σπουδή, ώστε να μην επαναληφθούν οι παλινδρομήσεις και η ασυνεννοησία του παρελθόντος.
Η δημοσιοποίηση της είδησης πως η Υπουργός απέσυρε από τη Βουλή τρία κρίσιμα νομοσχέδια σχετικά με τον Συνήγορο του Ασθενή, την ίδρυση Αρχής Ασθενοφόρων και την ίδρυση Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων για να τα μελετήσει πριν επανακατατεθούν στη Βουλή δείχνει πως υπάρχει κινητικότητα προς τη σωστή κατεύθυνση. Εμείς κρατάμε αυτό που πρόσφατα δήλωσε περί του θέματος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. ότι δηλαδή υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην Υγεία που χρειάζονται θεραπεία και εκεί που θα κριθούμε όλοι είναι από την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών.
*Δρ. Ανδρούλλα Ελευθερίου
Ιολόγος BSC, MSc, PhD
Εκτελεστική Διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας (ΔΟΘ)
