Αισιοδοξία για την πορεία της οικονομίας κατά το 2023 εκφράζει ο Πρόεδρος του ΣΕΛΚ, κ. Πιερής Μάρκου, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι η Κύπρος πρέπει να προχωρήσει στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και τομών, προκειμένου να επιτευχθεί ο αναγκαίος εκσυγχρονισμός του κράτους και να ενισχυθούν οι προσπάθειες για προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Σε αποκλειστική συνέντευξή του στον Επιχειρηματικό Οδηγό Business Κύπρου-Ελλάδας, ο κ. Μάρκου επισημαίνει ότι το ρευστό διεθνές οικονομικό περιβάλλον, η διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα, η άνοδος των επιτοκίων και οι κυρώσεις κατά της Κύπρου τους πρώτους μήνες του 2023 προκαλούν επιπτώσεις και κάποιο «μούδιασμα» στην οικονομία της χώρας.
Ο κ. Μάρκου τονίζει ότι οι επαγγελματικές υπηρεσίες αναπόφευκτα επηρεάζονται από τις διάφορες αρνητικές εξελίξεις. Παρόλα αυτά, όμως, οι εταιρίες του τομέα βρίσκονται σε πλήρη δραστηριότητα και εξυπηρετούν με υψηλά επίπεδα επαγγελματισμού τις κυπριακές και ξένες επιχειρήσεις στην Κύπρο.
Ο ίδιος προβαίνει σε ειδική αναφορά στο θέμα της φορολογικής μεταρρύθμισης, υπογραμμίζοντας ότι το υφιστάμενο φορολογικό μοντέλο της Κύπρου έχει ολοκληρώσει την προσφορά του προς τον τόπο και την οικονομία, με αποτέλεσμα να κρίνεται πλέον απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός και η απλοποίησή του.
Για την επιχειρηματική συνεργασία με την Ελλάδα, αναφέρει ότι υπάρχουν μεγαλύτερες προοπτικές συνεργασίας σε πολλούς τομείς.
Η συνέντευξη του κ. Μάρκου έχει ως εξής:
Ποιες οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το υπόλοιπο του 2023;
Με βάση τις πολύ καλές επιδόσεις του 2022, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας για το 2023 διαφαίνονταν πολύ θετικές. Ωστόσο, γεγονότα και εξελίξεις που άρχισαν να λαμβάνουν χώρα τους πρώτους μήνες του 2023 δημιουργούν κάποια αμφιβολία κατά πόσο η οικονομία μας θα συνεχίσει και το 2023 να παρουσιάζει τον ίδιο δυναμισμό και τα ίδια επίπεδα ανάπτυξης. Οι προβλέψεις τόσο της Κυβέρνησης όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήδη μειώνουν τον προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης για το 2023 στο 2,5% του ΑΕΠ (έναντι 5,9% του ΑΕΠ που έκλεισε το 2022).
Αυτό αποδίδεται στο ρευστό διεθνές οικονομικό περιβάλλον, στη συνεχιζόμενη διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα (γύρω στο 6%), στην άνοδο των επιτοκίων και στις κυρώσεις που ανακοινώθηκαν κατά κυπριακών εταιριών και πολιτών από ΗΠΑ και Βρετανία.
Όλα αυτά μαζί επηρεάζουν τους επιμέρους τομείς της οικονομίας μας και προκαλούν κάποιο «μούδιασμα» στην οικονομία, με αποτέλεσμα να επηρεαστεί η ανάπτυξή της για το 2023.
Καθώς, ωστόσο, εισερχόμαστε στη θερινή περίοδο και αναμένουμε πολύ ψηλές επιδόσεις από τη φετινή τουριστική χρονιά, θα πρέπει να αναμένουμε και τα στοιχεία του τουρισμού πριν προβούμε σε ακριβείς εκτιμήσεις. Σε γενικές γραμμές, όμως, πιστεύουμε ότι το 2023, εκτός απρόοπτων εξελίξεων, θα είναι μια καλή χρονιά για την οικονομία μας, με επιδόσεις λίγο χαμηλότερες από το 2022.
Ποια τα σημερινά δεδομένα στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών στην Κύπρο;
Ο τομέας των επαγγελματικών υπηρεσιών παρουσίαζε μια αξιόλογη δυναμική μέχρι που ξέσπασε το θέμα με τις κυρώσεις κατά της Κύπρου, δηλαδή τον περασμένο Απρίλιο. Θεωρούμε ότι λόγω αυτού του θέματος, που όλοι ελπίζουμε να μην έχει συνέχεια, ο τομέας θα περάσει και πάλι κάποιες δυσκολίες, όπως απώλεια εργασιών, μείωση εσόδων, περιορισμό κερδοφορίας κ.ά. Ωστόσο, υπογραμμίζουμε ότι οι επιχειρήσεις του τομέα βρίσκονται σε πλήρη δραστηριότητα και εξυπηρετούν με υψηλά επίπεδα επαγγελματισμού τόσο τις κυπριακές όσο και τις ξένες εταιρίες στην Κύπρο. Ως ΣΕΛΚ, σε συνεργασία με την Κυβέρνηση, προβαίνουμε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να περιορίσουμε τις επιπτώσεις από τις κυρώσεις, προκειμένου οι επαγγελματικές υπηρεσίες να συνεχίσουν τον αναπτυξιακό τους ρυθμό και το επωφελές έργο τους για το καλό της οικονομίας μας.
Ποιες πρωτοβουλίες αναλαμβάνει ο ΣΕΛΚ για προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Κύπρο και τι σχεδιάζει για το μέλλον;
Όπως γνωρίζετε, ο ΣΕΛΚ πρωτοπορεί στην ανάληψη πρωτοβουλιών για προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Κύπρο. Σε συνεργασία με την Κυβέρνηση, το ΚΕΒΕ, τον Invest Cyprus και άλλους αρμόδιους φορείς οργανώνουμε επιχειρηματικές αποστολές στο εξωτερικό, διοργανώνουμε συνέδρια και ημερίδες, προβαίνουμε σε επισκέψεις στο εξωτερικό και γενικά κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να προβάλουμε τα πλεονεκτήματα της Κύπρου στις ξένες αγορές. Αυτή η δράση μας, είτε μεμονωμένα είτε σε συνεργασία με άλλους φορείς, συνεχίζεται και θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Παρά την κατάργηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος και παρά το νέο πρόβλημα με τις κυρώσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας, ως ΣΕΛΚ πιστεύουμε ότι η Κύπρος είναι ένας ιδανικός προορισμός για τους ξένους επενδυτές. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου είναι δεδομένα και δεν αλλάζουν λόγω της κατάργησης του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος ή των κυρώσεων.
Στόχος μας το επόμενο διάστημα είναι να οργανώσουμε αποστολές στο εξωτερικό τόσο για αντιμετώπιση του προβλήματος με τις κυρώσεις όσο και για προβολή του οικονομικού προσώπου της Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού μας, θα ζητήσουμε και τη συνδρομή του κράτους, το οποίο οφείλει να ενεργοποιήσει τον θεσμό της οικονομικής διπλωματίας, που εγκρίθηκε από το 2021 αλλά ακόμα δεν εφαρμόστηκε με συντονισμένο τρόπο λόγω της εκδήλωσης της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία.
Ποιοι τομείς της κυπριακής οικονομίας μπορούν κατά τη γνώμη σας να προσελκύσουν νέες ξένες επενδύσεις;
Η Κύπρος διαθέτει πολλούς τομείς που είναι ελκυστικοί για τους ξένους επενδυτές. Αναφέρω πρώτα τους παραδοσιακούς τομείς που είναι ο τουρισμός, τα ακίνητα και το εμπόριο, στους οποίους είδαμε πολλές επενδύσεις από ξένους κεφαλαιούχους.
Πέρα, όμως, από αυτούς έχουμε τον πολύ υποσχόμενο τομέα της ενέργειας, την αναπτυσσόμενη ναυτιλία μας, την έρευνα και την καινοτομία, την ιδιωτική ιατρική, την εκπαίδευση, την πράσινη και γαλάζια ανάπτυξη, την αειφορία και άλλους. Ευτυχώς, λόγω γεωγραφικής θέσης και σύγχρονων υποδομών σε όλους σχεδόν τους τομείς, η Κύπρος στα μάτια των ξένων είναι μια σημαντική επενδυτική διέξοδος και δίοδος προς νέες αγορές. Αν από την πλευρά μας προβούμε στις ανάλογες μεταρρυθμίσεις και θεσμικές αλλαγές για εκσυγχρονισμό του κράτους και της οικονομίας, νομίζω ότι θα ενθαρρύνουμε περισσότερο το ξένο κεφάλαιο για να μας συμπεριλάβει στους σχεδιασμούς του.
Ποια άλλα μέτρα (θεσμικά, έργα ανάπτυξης, κ.λπ.) πιστεύετε ότι μπορούν να συμβάλουν στο να καταστεί η Κύπρος πιο ελκυστικός προορισμός;
Εμείς τονίζουμε την ανάγκη να εφαρμοστούν οι ήδη εγκριθείσες από τη Βουλή μεταρρυθμίσεις στη δημόσια υπηρεσία, στη δικαιοσύνη και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αυτές οι εκσυγχρονιστικές κινήσεις θα διευκολύνουν το επιχειρείν και το επενδυτικό περιβάλλον στη χώρα μας. Ακόμα, ζητούμε αρκετές θεσμικές αλλαγές που θα βοηθήσουν την προσπάθειά μας για να καταστεί η Κύπρος ένα σύγχρονο κράτος με ευελιξία και αποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση του επιχειρηματικού κόσμου. Σε όλα αυτά θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουμε και τη δημιουργία νέων έργων υποδομής, ώστε να εμπλουτίσουμε το τουριστικό πρόσωπο της χώρας μας και να την καταστήσουμε πιο ελκυστική στους ξένους.
Πιστεύετε ότι η προωθούμενη νέα φορολογική μεταρρύθμιση θα ενθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις προς την Κύπρο;
Νομίζω όλοι γνωρίζετε την πάγια θέση του ΣΕΛΚ για φορολογική μεταρρύθμιση. Το ζήτημα αυτό δεν μπορεί να καθυστερήσει άλλο και χαιρόμαστε που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Χριστοδουλίδης, και ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Κεραυνός, δήλωσαν αμφότεροι ότι η φορολογική μεταρρύθμιση θα προχωρήσει. Το υφιστάμενο φορολογικό μοντέλο έχει ολοκληρώσει την προσφορά του προς τον τόπο και την οικονομία, και τώρα απαιτείται εκσυγχρονισμός και απλοποίηση του, ώστε να καταστούμε πιο ευέλικτοι και πιο ελκυστικοί σε επενδύσεις. Όπως είπα και προηγουμένως, δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να προχωρήσουμε σε μια νέα, «γενναία» και σοβαρή φορολογική μεταρρύθμιση. Αυτό δεν θα βοηθήσει μόνο τον τομέα των ξένων επενδύσεων, αλλά ολόκληρη την κυπριακή οικονομία.
Οι τεχνολογικές αλλαγές που προώθησε πρόσφατα το Τμήμα Φορολογίας είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα θετικής αλλαγής. Αμέσως υπήρξε ιδιαίτερη ανταπόκριση από τους φορολογουμένους και τώρα οι υποθέσεις τους θα ξεκαθαρίζουν γρηγορότερα από τις φορολογικές υπηρεσίες. Μια νέα και σε βάθος φορολογική μεταρρύθμιση θα βοηθήσει ποικιλότροπα τις επιχειρήσεις, τους φορολογουμένους και την οικονομία. Ως ΣΕΛΚ, είμαστε πανέτοιμοι να καταθέσουμε εμπεριστατωμένες θέσεις και εισηγήσεις, συμβάλλοντας στην προώθηση των φορολογικού μετασχηματισμού της χώρας μας.
Ποια η γνώμη σας για την ανάγκη προώθησης ενός νέου επενδυτικού προγράμματος και πώς βλέπετε να εφαρμόζεται ο θεσμός της οικονομικής διπλωματίας;
Το θέμα δημιουργίας ή όχι ενός νέου επενδυτικού προγράμματος είναι απόφαση της Κυβέρνησης. Εμείς, ωστόσο, επισημαίνουμε ότι η Κύπρος δεν χρειάζεται ένα επενδυτικό πρόγραμμα που να συνδέεται με τη χορήγηση διαβατηρίων και πολιτογραφήσεις για να αποδώσει. Ζητούμενο για εμάς είναι να υπάρχουν ορθόδοξα κίνητρα που να συνάδουν με τα ευρωπαϊκά δεδομένα και τα οποία να ενισχύουν την προσπάθειά μας για προσέλκυση επενδύσεων. Όσον αφορά την οικονομική διπλωματία, θεωρούμε ότι είναι ένας απαραίτητος θεσμός για την Κύπρο, ώστε να προωθεί και να προβάλλει το οικονομικό πρόσωπο, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της στο εξωτερικό. Ο θεσμός αυτός υπάρχει και λειτουργεί με επιτυχία σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, οπότε θα αποβεί χρήσιμος και για την Κύπρο.
Πώς πιστεύετε ότι μπορεί να διευρυνθεί η επιχειρηματική και επενδυτική συνεργασία μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας;
Η επιχειρηματική συνεργασία Κύπρου-Ελλάδας βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο. Ήδη, η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα από την οποία αγοράζουμε προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ και οι δικές μας εξαγωγές προς την Ελλάδα παρουσιάζουν αύξηση. Επίσης, παρατηρούμε ότι πολλές ελλαδικές επιχειρήσεις επεκτάθηκαν με επιτυχία στην Κύπρο. Το ίδιο άρχισε τελευταία να γίνεται και με κυπριακές επιχειρήσεις που ξαναβάζουν στο στόχαστρό τους την ελλαδική αγορά.
Προβλέπουμε ότι αυτές οι τάσεις θα συνεχιστούν, καθώς οι δυο χώρες έχουν πολλά κοινά που λειτουργούν ως πλεονεκτήματα για εκατέρωθεν επεκτάσεις.
Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι υπάρχουν ακόμα μεγαλύτερες προοπτικές συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, όπως στην ενέργεια, στον τουρισμό, στη ναυτιλία, στις υπηρεσίες, στο εμπόριο, στη γεωργία, στην τεχνογνωσία, στην ιατρική, στην εκπαίδευση, κ.λπ.
Με μια σωστή προεργασία και από τις δύο χώρες μπορούμε να εντοπίσουμε πολλά σημεία σύγκλισης για περαιτέρω στενή επιχειρηματική και επενδυτική συνεργασία.
Εμείς, ως ΣΕΛΚ, αναπτύσσουμε διάφορες νέες δράσεις και πλάνα, ώστε να φέρουμε τις επιχειρήσεις του τομέα μας πιο κοντά, κάτι που θα έχει επωφελή αποτελέσματα τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα. Συνάπτουμε ήδη στρατηγικές συνεργασίες με αναπτυξιακούς φορείς της Ελλάδας, με πανεπιστήμια κ.ά.
