Της Μαρίας Θεοφάνους*
Δέκα χρόνια μετά την καθιέρωση της, η Παγκόσμια Ημέρα Δεξιοτήτων Νεολαίας επιστρέφει με επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη και τις ψηφιακές δεξιότητες, δύο τομείς που καθορίζουν ήδη το παρόν και διαμορφώνουν το μέλλον της επαγγελματικής κατάρτισης. Η μετάβαση στη ψηφιακή εποχή και η ραγδαία πρόοδος της τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης φέρνουν μαζί τους μεγάλες ευκαιρίες, αλλά και σημαντικές προκλήσεις για τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά συστήματα.
Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει ήδη αρχίσει να μετασχηματίζει το πεδίο της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (TVET), επηρεάζοντας τόσο το περιεχόμενο των προγραμμάτων όσο και τις μεθόδους διδασκαλίας. Οι βασικές τεχνολογικές εφαρμογές της AI στην κατάρτιση εντοπίζονται κυρίως σε τέσσερις άξονες:
- Εξατομίκευση της μάθησης, μέσω έξυπνων και προσαρμοστικών εκπαιδευτικών πλατφορμών που ανταποκρίνονται στις ατομικές ανάγκες του κάθε εκπαιδευόμενου,
- Εικονική και προσομοιωμένη εξάσκηση, αξιοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη σε συνδυασμό με την εικονική (VR) και επαυξημένη (AR) πραγματικότητα για την πρακτική εξάσκηση σε πολύπλοκες διαδικασίες,
- Αυτοματοποιημένη καθοδήγηση και πιστοποίηση δεξιοτήτων, με την ανάλυση μεγάλων δεδομένων που αντιστοιχούν δεξιότητες με τις ανάγκες της αγοράς,
- Ανάλυση αναγκών της αγοράς εργασίας, που επιτρέπει την ευθυγράμμιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με τις πραγματικές και αναδυόμενες απαιτήσεις.
Ωστόσο, για να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά η τεχνολογία, δεν αρκεί μόνο η τεχνολογική καινοτομία. Απαιτούνται κατάλληλες υποδομές, ψηφιακά ώριμα κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης και σαφές θεσμικό πλαίσιο. Προκλήσεις όπως οι κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση, η ελλιπής κατάρτιση των εκπαιδευτών και το υψηλό κόστος υλοποίησης παραμένουν εμπόδια. Παράλληλα, εγείρονται εύλογοι προβληματισμοί γύρω από την προστασία δεδομένων, την παραπληροφόρηση και την αποδυνάμωση βασικών ανθρώπινων αξιών.
Σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο τοπίο, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS), ο εθνικός φορέας τυποποίησης της Κύπρου, αποτελεί βασική δέσμευση ενισχύοντας την ανάπτυξη δεξιοτήτων μέσω του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης του. Λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής ήδη από τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών του προγραμμάτων, ο CYS ενισχύει τη δια βίου μάθηση και ενσωματώνει καινοτόμες προσεγγίσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, ο CYS οργανώνει διαλέξεις και σεμινάρια με ειδικές προνομιακές τιμές για νέους και φοιτητές, καθώς και καινοτόμες, διαδραστικές δράσεις όπως παιχνίδια τύπου escape rooms, με στόχο να φέρει τους νέους σε επαφή με την έννοια της τυποποίησης με δημιουργικό και ελκυστικό τρόπο.
Παράλληλα, μέσα από μακροχρόνια συνεργασία με τα κυριότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Κύπρου, ο CYS αξιοποιεί τα πρότυπα ως εργαλείο ενίσχυσης της διδασκαλίας, της έρευνας και της καινοτομίας. Μέσω ειδικής συμφωνίας μεταξύ της Κοινοπραξίας Κυπριακών Βιβλιοθηκών και του CYS, φοιτητές, ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό των Πανεπιστημίων έχουν πρόσβαση σε πρότυπα χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση, ενισχύοντας τη σύνδεση της τυποποίησης με την ανώτατη εκπαίδευση και την αγορά εργασίας.
Η Παγκόσμια Ημέρα Δεξιοτήτων Νεολαίας είναι μια υπενθύμιση ότι η επένδυση στη γνώση και την προσβασιμότητα αποτελεί θεμέλιο για ένα βιώσιμο και ανταγωνιστικό μέλλον. Ο CYS, μέσα από το έργο του και τις συνεργασίες του, συμβάλλει ενεργά σε αυτόν το στόχο.
Για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τη διάθεση, πρόσβαση ή μελέτη διεθνών, Ευρωπαϊκών και εθνικών προτύπων, μπορείτε να απευθυνθείτε στο Κέντρο Πληροφόρησης και Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ) του CYS, στα τηλέφωνα 22 411413 / 14 ή στο [email protected]
* Η Μαρία Θεοφάνους εργάζεται ως Βοηθός Λειτουργός Ενημερωτικών και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS).
