37.8 C
Nicosia
Τρίτη 8 Ιουλίου 2025 | 15:18

Ο ρόλος της βιταμίνης D στον Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1

Μερόπη Τούμπα*

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 (ΣΔΤ1) είναι μια χρόνια αυτοάνοση πάθηση που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη, ρύθμιση και εξέλιξη της νόσου. Τα τελευταία χρόνια ο ρόλος της βιταμίνης D αναδεικνύεται καθοριστικός. Ο ρόλος της βιταμίνης D στον ΣΔΤ1 είναι πολύπλευρος και αφορά στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, την ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης, και την πρόληψη διαφόρων επιπλοκών της νόσου.

Βιταμίνη D και Ανοσολογική Ρύθμιση

Η βιταμίνη D είναι κάτι περισσότερο από ένας απλός ρυθμιστής του ασβεστίου και του μεταβολισμού των οστών. Δρα ως ένας ισχυρός ανοσοτροποποιητής, επηρεάζοντας τόσο τις συγγενείς όσο και τις προσαρμοστικές ανοσολογικές ανταποκρίσεις. Η ενεργή μορφή, η 1,25-διυδροξυβιταμίνη D, συνδέεται με τους υποδοχείς βιταμίνης D (VDRs) που υπάρχουν στα ανοσοκύτταρα, ρυθμίζοντας την παραγωγή κυτοκινών και προάγοντας την ανοσολογική ανοχή. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στον ΣΔΤ1, όπου η ανοσολογική δυσλειτουργία οδηγεί σε καταστροφή των β-κυττάρων.

Μπορεί η βιταμίνη D να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ΣΔΤ1;

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι συχνή στον ΣΔΤ1. Μια μετανάλυση του 2024 διαπίστωσε ότι περίπου το 45% των παιδιών και των εφήβων με διαβήτη τύπου 1 έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D, σημειώνοντας μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D και της συχνότητας εμφάνισης διαβήτη τύπου 1. Αριθμός επιδημιολογικών μελετών απέδειξε ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι πιο συχνή σε άτομα που αναπτύσσουν ΣΔΤ1, ειδικά σε περιοχές με γεωγραφικό πλάτος βόρεια του Ισημερινού όπου η έκθεση στον ήλιο είναι περιορισμένη. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D κατά τη βρεφική και την πρώτη παιδική ηλικία μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ΣΔΤ1 στην μετέπειτα ζωή. Ειδικότερα, επιστημονικά δεδομένα κατέδειξαν ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης D στη βρεφική ηλικία αποτρέπει την ενωρίς εμφάνιση αυτοαντισωμάτων ΣΔ1.

Έλεγχος και Γλυκαιμική Ρύθμιση

Ενώ η βιταμίνη D δεν αποτελεί αυτόνομη θεραπεία για τον ΣΔΤ1, μπορεί να χρησιμεύσει ως συμπληρωματική θεραπεία. Ωστόσο, ο χρόνος της παρέμβασης φαίνεται να έχει μεγάλη σημασία. Η έγκαιρη χορήγηση συμπληρωμάτων κατά την προκλινική φάση έχει βρεθεί να μειώνει τον χρόνο θετικοποίησης κάποιων αυτοαντισωμάτων ΣΔΤ1. Η χορήγηση βιταμίνης D σε προσαρμοσμένες δόσεις, σε νεοδιαγνωσμένους ασθενείς έχει δείξει κάποιο όφελος στη διατήρηση της υπολειμματικής λειτουργίας των β-κυττάρων και την καθυστέρηση εξέλιξης της νόσου. Η βιταμίνη D μπορεί επίσης να παίζει ρόλο στον βέλτιστο γλυκαιμικό έλεγχο. Επηρεάζει την έκκριση της ινσουλίνης δρώντας στα β-κύτταρα του παγκρέατος και αυξάνει την ευαισθησία των ιστών στην ανταπόκριση στην ινσουλίνη. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με ΣΔΤ1 και επαρκή επίπεδα βιταμίνης D εμφανίζουν καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση και μειωμένες ανάγκες σε ινσουλίνη.

Συμπέρασμα

Παρόλο που απαιτούνται περισσότερες μεγάλης κλίμακας, τυχαιοποιημένες δοκιμές για τη θέσπιση οριστικών κατευθυντήριων γραμμών, η διατήρηση επαρκών επιπέδων βιταμίνης D -μέσω της έκθεσης στο ηλιακό φως, της διατροφής ή της χορήγησης συμπληρωμάτων- μπορεί να είναι μια απλή αλλά αποτελεσματική στρατηγική στην ευρύτερη καταπολέμηση του ΣΔΤ1.

*Παιδίατρος-Παιδοενδοκρινολόγος

Μέλος της Ομάδας Επιστημονικής Στήριξης του Despina Children’s Diabetes Foundation

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

Press Room

Μείνετε ενημερωμένοι με τo newsletter μας!

ΑρχικήΑΝΑΛΥΣΕΙΣ-ΑΡΘΡΑ-ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣΟ ρόλος της βιταμίνης D στον Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1