Του Παύλου Λοΐζου*
Από την ανάλυση των στοιχείων για τις άδειες οικοδομής, μπορούμε να αντλήσουμε σημαντικές πληροφορίες για τη δυναμική του κατασκευαστικού τομέα, ειδικότερα εάν λάβουμε υπόψη τις δημογραφικές αλλαγές και το διαρκώς αναπτυσσόμενο περιβάλλον ζήτησης. Με τη χορήγηση κατά μέσο όρο περίπου 11.000 αδειών οικοδομής ετησίως από το 2020 κι έπειτα, αναδεικνύεται η δυνατότητα στέγασης περίπου 28.000 ατόμων κάθε χρόνο, βάσει του μεγέθους του μέσου νοικοκυριού που είναι 2,3 άτομα. Αυτό συμβαίνει λόγω των χαμηλών ποσοστών γεννήσεων και θέτει τις βάσεις για μια διαφορετική ανάγνωση των δυνάμεων που κινούν την αγορά καθώς και των μελλοντικών τάσεων.
Βασικά δεδομένα:
- Η εξάρτηση από τη διεθνή μετανάστευση: Η σταθερότητα του αριθμού των αδειών οικοδομής, που εκδίδονται, υποδηλώνει τη σημαντική εξάρτηση από τη μετεγκατάσταση υπηκόων τρίτων χωρών στην Κύπρο. Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη δεδομένης της μείωσης του ντόπιου πληθυσμού της χώρας. Επομένως, ο κατασκευαστικός τομέας φαίνεται να στρέφεται προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των εισροών ξένων υπηκόων, πολλοί από τους οποίους επιλέγουν την Κύπρο λόγω της στρατηγικής σημασίας θέσης της, του ευνοϊκού φορολογικού περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής. Η στροφή αυτή δεν αποτελεί απλά απάντηση στις δημογραφικές προκλήσεις, άλλα και μια στρατηγικής σημασίας αποδοχή της παγκόσμιας κινητικότητας και των οικονομικών δυνατοτήτων της.
- Έργα καθοδηγούμενα από τις επιχειρήσεις: Σημαντικό μέρος της κατασκευαστικής δραστηριότητας καθοδηγείται από επιχειρηματικά συμφέροντα, τα οποία στοχεύουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες ανάπτυξης που παρουσιάζονται από την επέκτασή τους στην Κύπρο. Τα έργα αυτά συχνά καλύπτουν τις ανάγκες στέγασης και υποδομών των ξένων εργαζομένων και των οικογενειών τους, γεγονός που υπογραμμίζει περαιτέρω τον προσανατολισμό του τομέα μακριά από την τοπική κοινωνία.
- Οι ξένοι είναι ο κινητήριος μοχλός της ανάπτυξης στις παράκτιες περιοχές: Οι παράκτιες πόλεις, όπως η Λεμεσός και η Πάφος, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της τάσης, καθώς το 45% του όγκου των συναλλαγών αφορά ξένους. Το ποσοστό αυτό είναι ενδεικτικό της μεγάλης ελκυστικότητας της Κύπρου για τους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι ενισχύουν όλο και περισσότερο την ζήτηση για οικιστικά
έργα σε αυτές τις περιοχές. H προτίμηση στις παραθαλάσσιες περιοχές αναδεικνύει τον τρόπο ζωής και τους επενδυτικούς λόγους που κατευθύνουν τις αγορές τους.
Έχοντας καλύψει τις βασικές αυτές παραμέτρους, οδηγούμαστε στην καταγραφή των συνεπειών, που δημιουργούνται:
- Δυναμικές της αγοράς: Η επικέντρωση του κατασκευαστικού τομέα σε ξένους πελάτες αντικατοπτρίζει την εφαρμογή μιας ευρύτερης στρατηγικής που αποσκοπεί στην αξιοποίηση της Κύπρου ως προορισμού επιλογής για πολίτες από όλο τον κόσμο. Η προσέγγιση αυτή δεν αντισταθμίζει απλά το δημογραφικό έλλειμμα, αλλά προσδίδει δυναμική στην αγορά ακινήτων, προωθώντας ένα κοσμοπολίτικο αστικό περιβάλλον, το οποίο, προς το παρόν δεν ικανοποιητικής διαχείρισης από τις κυπριακές Αρχές για να διασφαλιστεί η κοινωνική ενσωμάτωση και η συνοχή.
- Σκέψεις πολιτικής: Η εξάρτηση από ξένους υπηκόους για τη διατήρηση της οικοδομικής δραστηριότητας μπορεί να απαιτήσει ένα πλαίσιο πολιτικής το οποίο θα διευκολύνει τις επενδύσεις, θα διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη και θα διατηρεί την ισορροπία στην εξυπηρέτηση των αναγκών μεταξύ ντόπιων και ξένων.
- Μελλοντικές προοπτικές: Με τις δημογραφικές τάσεις να μην παρουσιάζουν, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον, σημάδια αναστροφής το συνεχές ενδιαφέρον ξένων αγοραστών και τα έργα που υποστηρίζονται από εταιρείες είναι πιθανό να συνεχίσουν να επηρεάζουν τον κατασκευαστικό τομέα. Η εξέλιξη αυτή παρουσιάζει ευκαιρίες και προκλήσεις, απαιτώντας ευέλικτες στρατηγικές για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων μιας παγκοσμιοποιημένης αγοράς και ταυτόχρονα την αντιμετώπιση πιθανών κοινωνικών επιπτώσεων.
Γενικότερα θα λέγαμε ότι η ανάλυση της Ask Wire αναδεικνύει την πολυπλοκότητα του κατασκευαστικού τομέα της Κύπρου, η οποία οφείλεται στις δημογραφικές αλλαγές και στην αύξηση του πληθυσμού των υπηκόων τρίτων χωρών. Τα στοιχεία υπογραμμίζουν την ανάγκη ύπαρξης στρατηγικού σχεδιασμού και πολιτικής στήριξης για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο τομέας θα παραμείνει εύρωστος και ικανός να ανταποκρίνεται στο διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον της ζήτησης
Άδειες οικοδομής και Αδειοδοτημένες οικιστικές μονάδες στην Κύπρο (2003-2023/08)
Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία. Ανάλυση Ask Wire
*CEO Ask Wire
