Κώστας Μαυρίδης*
Όταν πρωτοεμφανίστηκαν τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια στην Κύπρο, πριν μερικές δεκαετίες, προέκυψε και το φαινόμενο αλλοίωσης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Συγκεκριμένα, υπό τηλεοπτική κάλυψη κι ιδιαίτερα σε υπαίθριους χώρους, υπήρχαν άνθρωποι που συμπεριφέρονταν διαφορετικά παρά χωρίς τηλεοπτική κάλυψη. Αυτό αφορούσε δημόσια πρόσωπα που επιζητούσαν την δημιουργία εντυπώσεων και φρόντιζαν για κάλυψη των δήθεν «αυθόρμητων πρωτοβουλιών» τους, ενώ στην πραγματικότητα υπήρχε … προσυνεννόηση, καθώς και απλοί πολίτες που προσάρμοζαν την συμπεριφορά τους ανάλογα. Για παράδειγμα, είδαμε άτομα να εφορμούν και να οργίζονται, τα οποία χωρίς τηλεοπτική κάλυψη θα είχαν άλλη συμπεριφορά. Αλλοίωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς προκύπτει τελευταίως και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ), όπου η Κύπρος καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης του Facebook στην Ευρώπη.
Τα ΜΚΔ αποτελούν έναν από τους κυριότερους τρόπους χρήσης του διαδικτύου, που έχει επεκταθεί τόσο λόγω της ανάπτυξης διαφορετικών μέσων δικτύωσης (Facebook, Instagram κ.ά.) όσο και συσκευών για σύνδεση στο διαδίκτυο. Οι ειδικοί αναφέρονται σε πλεονεκτήματα, όπως ο εμπλουτισμός γνώσεων και η ψηφιακή συναναστροφή καθώς και μειονεκτήματα με χειρότερο τον εθισμό. Προσωπικά, ειδικός δεν είμαι, αλλά διά των ΜΚΔ έχω δεκτεί εποικοδομητικές εισηγήσεις, κριτική ουσίας, νηφάλιο αντίλογο και πολλά σχόλια που με προβλημάτισαν και με ενδυνάμωσαν. Εντούτοις, θα στεκόμουν στο φαινόμενο του «facebook-ανθρώπου». Εκείνου του συνανθρώπου που συναντάμε στον δρόμο, στο πάρκο, σε κοινωνικές, πολιτικές κι άλλες εκδηλώσεις, πρόσωπο λογικό και σώφρον, που όμως μεταμορφώνεται σε κακεντρεχή, είρωνα, τοξικό, μέχρι και υβριστή, ενεργώντας με υστερία υπό την «κάλυψη» του πληκτρολογίου. Ως «χρήστης» ΜΚΔ, γίνεται άλλος … άνθρωπος που χωρίς την «κάλυψη», δεν θα εκδήλωνε τέτοια συμπεριφορά. Πολλές φορές διερωτήθηκα, πώς «ξυπνά» αυτό το θηρίο μέσα μας ώστε ένας άνθρωπος με κόσμια συμπεριφορά στις διαπροσωπικές του επαφές, να μεταμορφώνεται πίσω από το πληκτρολόγιο σε υστερικό «facebook-άνθρωπο». Μήπως αυτός ήταν πάντα ο βαθύτερος χαρακτήρας;
Στο περιβάλλον των ΜΚΔ, επιστρατευμένες ομάδες για συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους και ιδεοληψίες, με περιθωριακές κι ακραίες απόψεις, επιδιώκουν να δημιουργούν την εντύπωση ότι εκφράζουν την πλειοψηφία της κοινωνίας. Τέτοιες περιθωριακές ομάδες στα δύο άκρα του ιδεολογικού φάσματος, «φωνασκούν» οργανωμένα στοχοποιώντας με χαρακτηρισμούς την διαφορετική τεκμηριωμένη θέση, για να εκφοβίσουν την κοινή λογική (common sense) και να επιβάλουν την «σιωπή» στο πλαίσιο μιας δικής τους περιθωριακής «πολιτικής ορθότητας» και εις βάρος της κοινής λογικής η οποία σταδιακά εκτοπίζεται. Τα είδαμε με την παράνομη κι εργαλειοποιημένη μετανάστευση, τα βλέπουμε με τους «τζιχαντιστές» της εγχώριας πολιτικής που εμφανίζονται ως οργανωμένοι «αντιφασίστες» αλλά εύχονται «να ζούσε κι άλλο ο Χίτλερ για να εξοντώσει τους Εβραίους» και στην αντίπερα άκρη διάφοροι θρησκόληπτοι διακρίνουν παντού συνωμοσίες του σιωνισμού για να μας υποδουλώσουν.
Όποιος τόλμησε να αντιπαρατεθεί με τέτοια μυαλά, βγήκε χαμένος. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις άγνοιας που αξίζουν μιας ευκαιρίας και εάν αντιδράσουμε με ευγένεια και πραότητα, υπάρχει ενίοτε κατανόηση με ανταπόδοση καλοσύνης. Πάντως, οι άνθρωποι της κοινής λογικής με τα σχόλια τους στα ΜΚΔ αποτελούν τον σταθερό πλούτο και την ελπίδα απέναντι στην υστερία των επιστρατευμένων και ακραίων.
*Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
